Belediyeler ‘yol’ ayrımında

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, Belediye Gelirleri Kanunu Harcamalara Katılma Payı Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikler Resmi Gazete’te yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlk olarak yönetmeliğin yol harcamalarına katılma payına ilişkin hükmünde değişiklik yapıldı. Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi, yeni yol açılması, yolların yüzde 40 veya daha fazla genişletilmesi, bakımsız yolların kaldırım veya parke kaldırım haline getirilmesi veya asfalt yapılması; kaldırım veya şose halindeki yolların da parke, beton veya asfalta çevrilmesi halinde bu yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkul sahiplerinden ‘Yol Harcamalarına Katılma Payı’ almak zorunluydu. Ancak dün yapılan değişiklikle bu hüküm, zorunlu olmaktan çıkarılıp ‘alınabilir’ şeklinde değiştirildi.

Yol, kaldırım giderlerinin katılma payı olarak üçte birinin vatandaştan alınabileceği hükmü de ‘tamamı’ olarak değiştirildi.

YA TAMAMI YA HİÇBİRİ

Böylece belediyeler yeni yol açma, yol genişletme, kaldırım döşeme, kaldırım taşı değiştirme gibi hizmet bedelini vatandaştan ya hiç almayacak ya da tamamını alacak. Ancak yönetmelik gereği belediyelerin vatandaştan alacağı katılım payı tutarı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İller Bankası’nın ilgili yıllar için belirleyip ilan ettiği birim fiyatlar ve rayiç bedellere göre hesaplanan limitleri geçemiyor.

KANALİZASYON VE SU

Yönetmelikte belediyelerin kanalizasyon ve suya ilişkin harcamalarına katılım payının zorunlu olarak tahsilinde bir değişiklik yapılmadı. Yine eskiden olduğu gibi belediyeler, bu tür harcamalarının en fazla üçte ikisini vatandaştan tahsil etmek zorunda olacaklar. Ancak yönetmeliğin payın üst sınırını düzenleyen maddesinde yapılan değişiklik hem yol hem de su ve kanalizasyon harcamalarını kapsıyor. Buna göre Harcamalara Katılma Payı, bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 1’ini geçemezken, yapılan değişiklikle bu sınır “Yüzde 2’sini geçemez” olarak değiştirildi. Böylece Emlak Vergisi Kanununa göre konutunun değeri 300 bin lira olan bir vatandaş, belediyeye kaldırım, yol, kanalizasyon yenileme adı altında en fazla yüzde 1’i oranında yani 3 bin lira katılma payı ödüyordu. Yapılan değişiklikle bu oran yüzde 2’ye çıktığı için vatandaşın katılım bedeli de 3 bin liradan 6 bin liraya yükselmiş oldu.

ÖDEME SÜRESİ

Vatandaş, katılım payını belediyelerin ilanını ve tebliğini izleyen yıldan sonraki 4 yılda ve 4 eşit taksitte öderken dün yapılan değişiklikle bu süre de kısaltıldı. Buna göre harcamalara katılma payları, ilan ve tebliğ edildiği yılı izleyen yıldan itibaren her yıl Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere iki yılda ve dört eşit taksitte tahsil edilecek. Peşin ödemelerde ise tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil edilecek.

BELEDİYELERİ RAHATLATMA ADIMI

Hürriyet’e bilgi veren belediye yetkilileri, vatandaşın yol, kaldırım, asfalt harcamalarına katılmak istemediğini, “Zaten vergimi ödüyorum. Bu belediyelerin asli görevi, ilave para da neyin nesi” diyerek tepki gösterdiğini belirttiler. Yetkililer, “Dolayısıyla pek çok belediye zaten yol, kaldırım harcamalarına katılım payı almıyor. Ancak yönetmelik bunu zorunlu tutuyor, Sayıştay da denetimlerde belediye yönetimlerine hesap soruyordu. Sanırız ki hükümet, belediyeleri rahatlatmak adına bu harcamalardan katılım payı almayı zorunlu olmaktan çıkarıp, isteğe bağlı kılmış. Böylece tahsil etmek isteyen tamamını vatandaştan alabilecek. İsteyen de almayacak” dediler. Ancak yetkililer kanalizasyon ve su harcamalarında katılım payı zorunluluğunun devam ettiğini belirtirken, tüm katılım payları için de üst sınırın emlak beyan değerinin yüzde 2’sine yükseltildiğini vurguladılar.