Belediyeler ihya olacak

Yerel yönetimlere katrilyonların akmasını sağlayacak İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri Kanun Taslağı, yeni yasama dönemini bekliyor. Taslağın, bu yıl içinde yasalaşarak 1 Ocak 2006'da yürürlüğe girmesi planlanıyor.

Belediyeler ve il özel idarelerinin gelirlerini yeniden düzenleyen taslak ile merkezi idareden mahalli idarelere aktarılan payların miktarında en az yüzde 20'lik bir artış öngörülüyor.

Taslağın gerekçesinde vergi ve harçlarda öngörülen muafiyet ve istisnaların daraltılması, oran ve miktarların yeniden belirlenmesi gibi etkenlerle, mahalli idarelerin öz gelirlerinde de ciddi bir yükselme olacağı vurgulanıyor.

94 maddeden oluşan taslak ile getirilen düzenlemelerden bazıları şöyle:

EMLAK VERGİLERİ

 Emlak vergisi: Konutlarda binde 1.5, diğer binalarda binde 3 olarak uygulanacak.
 Arsa ve arazi vergisi: Arsalarda binde 5, arazilerde ise binde 2 olacak. Bu oranlar, büyükşehir belediye sınırlarında yüzde 100 artırımlı uygulanacak.

Verginin 1. taksiti Mart-Nisan-Mayıs aylarında, 2. taksiti Kasım ayı içinde ödenecek. Verginin tamamının ilk taksit süresi içinde ödenmesi halinde, 2. taksit tutarı yüzde 10 indirimli tahsil edilecek.

Büyükşehir Belediyesi Kanununun uygulandığı yerlerde, verginin yüzde 25'i Büyükşehir Belediyesi payı olarak ayrılacak.

İLAN VE REKLAM VERGİSİ

 Dükkan, ticari ve sınai müesseseler ile serbest meslek erbabı tarafından levha, yazı, resim ve benzeri vasıtalarla yapılan sabit ilan ve reklamların beher metrekaresi için yıllık olarak 100 YTL

 İlan ve reklamların; Karada ve suda sefer yapan her türlü taşıt aracının içine veya dışına konulanların metre karesinden yıllık olarak 40 YTL, gökyüzünde uçak, helikopter, balon, zeplin ve benzeri araçlar kullanılarak yapılanların metre karesinden günlük olarak 10 YTL.

Cadde, sokak ve kaldırımlarda binaların üzerinde, cephe ve yanlarında belirli bir süre için yapılan ilan ve reklamların metre karesinden haftalık olarak 10 YTL.

 Işıklı veya projeksiyonlu ilan ve reklamlarda: Metre kare başına yıllık olarak 100 YTL, direk veya bir kaide üzerinde yükseltilen ve alanı 10 metre kareye kadar olanlardan metre kare başına yıllık 150 YTL, direk veya bir kaide üzerinde yükseltilen ve alanı 10 metre kare ve daha fazla olanlardan metre kare başına 200 YTL.

Büyükşehir Belediye Kanununun uygulandığı yerlerde, verginin yüzde 75'i büyükşehir belediyesi payı olarak ayrılacak.

EĞLENCE VERGİSİ

 Bilet, jeton, marka veya manyetik kartla girilen hipodrom, araba yarışı, sinema, konser, lunapark, sirk, spor müsabakaları ve benzeri eğlencelerden yüzde 10.

 Bilet, jeton, marka veya manyetik kartla girilmesi zorunlu olmayan; Bar, pavyon, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare ve dansing gibi eğlence yerlerinden günlük 80 YTL, İnternet salonları ve hür türlü makine ile oyun oynanan yerlerden günlük 5 TL, Kahvehane, kıraathane ve kafe gibi eğlence yerlerinden günlük 4 YTL, Büyükşehir Belediye Kanunu uygulanan yerlerde, verginin yüzde 25'i büyükşehir payı olarak ayrılacak.

ŞANS OYUNLARI VERGİSİ

 Spor-Toto, Skor-Toto, Süper-Toto, Spor-Loto, Gol 7, İddaa ve benzeri oyunlarda her 1 kolondan 2 YKr,
 Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve benzeri oyunlarda her bir kolon için 2 YKr, Piyango, Hemen Kazan ve benzeri oyunlarda da her bir bilet için 10 YKr'dan az olmamak üzere bilet bedelinin yüzde 20'si,
 Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü'nün şans oyunlarına ilişkin lisansı devrettiği kuruluşun sözleşmede belirlenen şans oyunlarını fiilen oynatmaya başladığı tarihe kadar, Sayısal-Loto, Şans Topu, On Numara ve benzeri oyunlarda her bir kolon için 2 YKr,
 At yarışlarında oynanan müşterek bahisler ile diğer müşterek bahislerde 10 YKr'dan az olmamak üzere her bir katılma bedelinin yüzde 25'i, Tahsil edilen vergi, İller Bankası hesabına aktarılacak. Bu miktarın yüzde 70'i belediyelere, yüzde 30'u il özel idarelerine dağıtılacak.

ELEKTRİK VE GAZ TÜKETİM VERGİSİ

 Elektrik, havagazı, doğalgaz ve likit petrol gazı tüketimi, elektrik ve gaz tüketim vergisine tabi olacak. Vergi, satış bedeli üzerinden alınacak.
 Verginin oranı, havagazı, doğalgaz ve likit petrol gazı ile imalat ve üretimde kullanılan elektrikte yüzde 1 diğer elektrik tüketimlerinde yüzde 5 olarak uygulanacak.

KONAKLAMA VERGİSİ

 Otel, motel, tatil köyü, pansiyon gibi tesis ve yerlerdeki konaklama, konaklama vergisine tabi olacak.
 Tesiste konaklayanlardan alınacak vergi, günlük toplam konaklama bedelinin yüzde 3'ü olacak.

ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ

 Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metre küp başına büyükşehir belediyelerinde 20 YKr, diğer belediyelerde 15 YKr olarak hesaplanacak.
 İşyerleri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi ise belirlenen tarifeye göre alınacak.

KAYNAK SUYU VE İŞLENMİŞ SU VERGİSİ

 İşlenmiş sular ile kaynak sularının özel kaplara doldurularak satışa sunulması, kaynak suyu ve işlenmiş su vergisine tabi olacak.
 1 litreye kadar olan şişe ve benzeri kaplardan kap başına 0,01 YTL, 1-5 litreye kadar olan kaplardan 0,03 YTL, 5-25 litreye kadar olan kaplardan 0,05 YTL, 25 litreden büyük kaplardan da 0,10 YTL vergi alınacak.

HARÇLAR

Yeni düzenlemede il özel idareleri ve belediyelerin sunduğu bazı hizmetler için 8 adet de harç öngörülüyor.

 Geçici kullanma harcı: Yetkili idare meclisleri tarafından belirlenmiş alanların geçici olarak kullanımı, geçici kullanım harcına tabi olacak.
Belirlenen yerlerin geçici kullanımında metre kare başına günlük 2 YTL harç alınacak.
Taşıtların geçici olarak park edilmesi durumunda her taşıt için saatte 2 YTL, her taşıt için günlük 7 YTL, taksi duraklarında ise taksi başına yıllık 30 YTL olarak uygulanacak.
 Hayvan kesimi muayene ve denetleme harcı: Küçükbaş hayvan için 1 YTL, büyükbaş hayvan için 5 YTL, kümes hayvanı için 0,01 YTL.
 İnşaat harcı: İlaveler dahil her türlü inşaat, inşaat harcına tabi tutulacak. Konutların işyerine dönüştürülmesi halinde de ek harç alınacak.

Konut inşaat alanında 100 metre kareye kadar 0.5 YTL, 101-120 m2 arası 1 YTL, 121-150 m2 arası 1.5 YTL, 151-200 m2 arası 2 YTL, 201 m2 ve üstü için de 3 YTL olarak uygulanacak.

İşyeri inşaat alanında: 25 m2'ye kadar 2 YTL, 26-50 m2 arası 3 YTL, 51-100 m2 arası 4 YTL, 101-200 m2 arası 5 YTL, 201 m2 ve üstü 6 YTL olacak.

Yeraltı ve yer üstüne döşenecek boru ve kablonun her bir metresi için 2 YTL harç ödenecek.

 Yapı kullanma izni ve cins değişikliği harcı: Binalara yapı kullanma izni verilmesi, arsa veya arazi üzerine inşa edilecek bina vesair tesisler nedeniyle tapuda yapılacak cins değişikliği işlemi sırasında alınacak.

Harç oranı, emlak vergisi değerinin binde 17'si olacak.

 Diğer harçlar: Kayıt ve suret harcı, işyeri açma izni harcı ve muayene, ruhsat ve rapor harcı, 0,15 YTL ile 10 YTL arasında değişecek.

KATILMA PAYI

 Yol, kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılma payı emlak vergisine göre tespit edilen bina vergi değerinin yüzde 2'sini, arza ve arazi vergi değerinin de yüzde 4'ünü geçemeyecek.

MTV VE MÜZELERDEN DE BELEDİYELERE PAY

 Genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden büyükşehir belediyeleri dışındaki belediyelere yüzde 6, il özel idarelerine yüzde 1.12 oranında pay verilecek.

Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden büyükşehir belediyesi yüzde 5 oranında pay alacak.

 Motorlu taşıtlar vergisinin yüzde 50'si mahalli idare payı olarak ayrılacak ve İller Bankası'na aktarılacak.

 TBMM'ye bağlı milli saraylar ile yetkili idarelerin kendilerine ait müzeler ve ören yerleri hariç, gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletilen her türlü müze giriş ücretinin yüzde 10'u, ören yeri giriş ücretinin de yüzde 50'si yetkili idare payı olarak ayrılacak.

 Orman ürünlerinin Orman işletmelerince satışından elde edilecek bedelin yüzde 10'u da il özel idaresine ödenecek.

 Taslakta yer alan vergi ve harçlara ilişkin maktu miktarlar, iller ve belediyelerden birinci gruba girenler için yüzde 100, ikinci gruba girenler için yüzde 85, üçüncü gruba girenler için yüzde 70, dördüncü gruba girenler için yüzde 55, beşinci gruba girenler için yüzde 40 oranında uygulanacak.