Güncelleme Tarihi:
Refahyol hükümeti döneminde yurtdışındaki işçi dövizlerini çekebilmek için yapılan bedelsiz ithalat reklamlarının Refah taraftarı küçük tirajlı gazete ve televizyonlara dağıtımını, bizzat dönemin başbakanı Necmettin Erbakan'ın organize ettiği ortaya çıktı.
Refahyol döneminde ülkeye döviz girişi sağlamak amacıyla yapılan, ancak fiyaskoyla sonuçlanan bedelsiz ithalat tanıtım kampanyasında yaşanan skandala yeni bir sayfa eklendi. Kampanyanın tanıtım fonunun, RP'yi destekleyen çok küçük tirajlı televizyon ve gazetelere ulufe gibi dağıtılmasını, bizzat dönemin Başbakanı Necmettin Erbakan'ın organize ettiği ortaya çıktı.
Bankalar Yeminli Murakıplığı'nın açtığı soruşturma kapsamında ifadeleri alınan Ziraat Bankası yöneticileri, reklamların hangi firmalara verileceği konusunda Başbakan Erbakan'ın bankaya bizzat talimat verdiğini bildirdiler. Yapılan işlemlerde usulsüzlük yapılmasından endişe eden Ziraat Bankası'nın o dönemdeki Genel Müdür Vekili Salih Şevki Doruk, kampanya sırasında kendini kurtarmak amacıyla, talimatı Erbakan'ın verdiğini belgeleyen resmi bir yazı hazırladı.
Hürriyet, reklam verilecek firmaların bizzat Erbakan'ın talimatıyla belirlendiğini belgeleyen bu resmi yazıyı ele geçirdi. Geçtiğimiz günlerde CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin'in gündeme getirdiği bedelsiz otomobil ithalatı skandalında böylece yeni bir sayfa açıldı. Keskin, Hürriyet'e yaptığı açıklamada, son gelişme ve belgelerle Cumhuriyet Başsavcılığı'na Erbakan hakkında suç duyurusu yapacağını bildirdi. 9/4/1997 tarihli belgede Ziraat Bankası yöneticilerinin yanısıra, dönemin Ziraat Bankası'ndan sorumlu RP'li Devlet Bakanı Sabri Tekir'in de imzası bulunuyor. Belgede, ‘‘Başbakanlıkça 'Özel İthalat Döviz Hesabı' ile ilgili olarak, yurtdışı tanıtımın Adve Trise Reklam ve Tanıtma Şirketi'ne, yurtiçi tanıtımın ise Maya Fuarcılık ve Organizasyon Limited Şirketi'ne verilmesi bildirilmiştir Yurtdışı reklam kampanyası 750 bin DM, yurtiçi bedeli ise 3 milyon dolardır’’ deniliyor.
BASKI YAPILDI
O dönemde Ziraat Bankası'nın Genel Müdür Vekili olan Salih Şevki Doruk'un bedelsiz ithalat reklam skandalı konusunda Bankalar Yeminli Murakıplığı'na verdiği bazı çarpıcı bölümler şöyle:
‘‘Daha önceki tanıtım kampanyasını yapan Atlas Nehir İletişim'in deneyimi dikkate alınarak, bu kampanyayı da yapması Başbakanlığa önerilmiş, ancak reddedilmiştir. Tanıtım kampanyası için banka hiçbir duyuru yapmadığı halde, Adve Trise, Esra Film, SCD Tanıtım ve Maya Fuarcılık şirketleri bankamıza resen teklif verdiler. Firmaları tanımadığımız belirtilerek bu teklifleri Başbakanlığa bildirdik. Başbakanlık tarafından yapılan değerlendirme sonunda, yurtdışı tanıtımın Adve Trise, yurtiçi tanıtımın ise Maya Fuarcılık'a verilmesi uygun görülmüştür.
Önceki uygulamada disponibilite, mevduat munzam karşılığı ve bankanın tanıtım giderlerine karşılık aldığı komisyonlar dolayısıyla Hazine'nin yüzde 14'ler seviyesine ulaşan borçlanma maliyeti Başbakanlık'ça yüksek bulunmuş ve yüzde 10'u aşmaması, hem de açılacak hesap sahiplerine yüzde 10 faiz ödenmesi talimatı verilmiştir. Toplantılarda Ziraat Bankası, sadece aracılığık görevi yaptığını, bu görevi yaparken yüzde 4'lük bir zarara girmesinin kabul edilemeyeceğini bildirdi. Ancak bu haklı itirazlarımız, önceki hükümet döneminde göreve gelen genel müdür vekilinin kampanyayı sabote etmeye çalıştığı şeklinde yorumlandı. Sonuçta Hazine'nin düzenlemesi nedeniyle Banka'nın herhangi bir kâr ve zararı olmamıştır.’’
Türkiye düşmanı TV'ye bile reklam vermişler
ZİRAAT Bankası, ihbarlar üzerine yurtdışında bedelsiz ithalat kampanyası ile ilgili reklam verilen televizyonlar hakkında da araştırma yaptı. Araştırmada, ATT ve TFD adlı televizyonların, Türkiye aleyhine ve yobaz yayınlar yaptıkları belirlendi. Banka, bu yüzden bu televizyonlara verilecek reklamları önlemeye hazırlanırken, bunu duyan ATT ve TFD yetkilileri, Ziraat Bankası'nı bağlı bulunduğu dönemin Devlet Bakanı Sabri Tekir'e şikayet etti. Tekir'in de bankayı uyararak bu araştırmaya son verilmesini ve reklamın yayınlanmasını istediği belirlendi.