BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) Başkanı Engin Akçakoca, Türkiye'nin tarihi boyunca gördüğü en büyük kurtarma operasyonuna konu olan Çukurova Grubu'na ‘Libor artı yüzde 0.5’ faiz uygulanacağını açıkladı. ‘Libor artı yüzde 0.5’ faiz üzerinden düzenlenen kurtarma operasyonu finans çevrelerinde ‘en itibarlı faiz’ olarak tanımlanan, ‘en güçlü’, ‘borcunu kolay, sorun çıkarmadan ödeyecek’ türden firmalara verilen faizler sınıfında değerlendirildi. Örneğin, ocak ve şubat aylarında uluslararası piyasalardan borçlanan Türkiye'nin Hazine Müsteşarlığı, çıktığı üç satışın ikisinde yaklaşık yüzde 10.5, birinde ise yüzde 11.2'den borçlandı.
Diğer taraftan, Türk bankaları arasında, uluslararası finans kuruluşlarından en yüksek derecelendirme notlarını alan, farklı ifadeyle Türkiye'nin en güçlü bankaları, yine uluslararası piyasalardan ‘Libor artı yüzde 1’ ile ‘Libor artı yüzde 2’ arasında borçlanabilir durumda bulunuyor.
ALIŞ % 11, SATIŞ % 3.5
Bu durumda, Hazine Müsteşarlığı bir anlamda yüzde 11'den topladığı borçları, şu sıralarda Libor yüzde 3 kabul edildiğinde, Karamehmet'e yüzde 3.5'ten vermiş olacak. Bu durumda da Türk halkının cebinden, her 100 milyon
dolar için kaba bir hesapla fazladan 7.5 milyon dolar çıkacak.
Bu rakam yine kabaca 5.2 milyar dolar üzerinden hesaplandığında Türk halkının kaybı 375 milyon dolar olacak. BDDK'nın, Çukurova'yı 15 yıla yayılan bir vadeyle kurtardığı düşünülürse, Türk halkının bu süre içinde kaybı rahatlıkla ‘‘2-3 milyar doları’’ bulabilecek.
BDDK'nın, ‘bir kriz önledik’ havasında açıkladığı anlaşmada, ‘itibarlı faiz oranı’ kadar, Pamukbank'taki Turkcell hisselerinin yeniden Mehmet Emin Karamehmet'e satışı da dikkat çekti.
BDDK, Çukurova Grubu ile yaptığı anlaşmada, Pamukbank'taki Turkcell hisselerini, 30 Ocak 2003'den önceki bir aylık sürede, borsadaki değer ortalamasından Çukurova'ya satacak. Böylece Mehmet Emin Karamehmet, Turkcell hisselerini yaklaşık 10 bin liradan geri alacak.
Turkcell'in halka arzı sırasında oluşan piyasa değerinin 17 milyar doların üzerine çıktığı ve şu sıralardaki borsa değerinden piyasa değeri 3.3 milyar dolar düzeyinde olduğu hatırlandığında, Karamehmet'in Turkcell'in yüzde 9'unu, yaklaşık 5 defa daha düşük fiyattan yeniden elde edecek. Bu durumda da ‘kamu çıkarlarının gözetildiği’ BDDK-Çukurova anlaşmasında, halka arz fiyatına kıyasla kamu yaklaşık 1.4 milyar dolar daha kaybetmiş oldu.
Faiz ve Turkcell'in Karamehmet'e borsa değerinden satışı birlikte ele alındığında, ‘kamu çıkarı düşünülmüş’ anlaşmada rahatlıkla kamunun 4 milyar dolar zarar ettiği de bu şekilde görüldü.
Çukurova ile ‘Yaklaşım’ da sürüyorBDDK ile Çukuruva Grubu arasındaki protokolün devreye girmesiyle birlikte Yapı
Kredi Bankası'nın Çukurova Grubu için planladığı 2.3 milyar dolarlık İstanbul Yaklaşımı planı da kesinleşmiş oldu. Buna göre, Çukurova Grubu Yapı Kredi'ye olan borcunu yine düşük faizden üç yılı sadece faiz ödemeli 9 yılda ödeme şansını yakaladı.
Pamukbank'tan 264 milyon dolar Turkcell kredisiBDDK- Çukurova Grubu arasındaki protokolde Turkcell hisseleriyle ilgili şu ayrıntılar yer alıyor:
Pamukbank'a el konulmadan önce Çukurova Grubu'nun Turkcell'deki payı yüzde 42.5 düzeyindeydi. Bunların yüzde 11.3'ü Yapı Kredi'nin, yüzde 8.4'ü de Pamukbank'ın elinde bulunuyor. Kalan yüzde 22.7'nin yüzde 16.7'si de Pamukbank'a el konulması sonrasında Yapı Kredi'de rehinde tutuluyor.
Pamukbank'taki yüzde 8.4'ü bulan Turkcell hisseleri için Çukurova'nın bu bankadaki borcuna 264 milyon 306 bin dolar daha eklendi. Ancak, Çukurova Grubu Turkcell'den doğan yeni borcun 214.3 milyon dolarını 2006 yılı bayına kadar, 50 milyon dolarını da 2008 yılı başına kadar ödeyecek.
Çukurova Grubu isterse önümüzdeki iki yıl içinde bedelini ödeyerek Yapı Kredi'nin elinde bulunan yüzde 11.3 oranındaki Turkcell hissesini de alabilecek. Alması halinde TMSF bu hisseleri de rehin kapsamına katacak. Bu hisselerin fiyatı da yine Borsa'daki son 30 günlük ortalama dikkate alınarak belirlenecek.
Pamukbank'taki bazı küçük iştirakler de 25 milyon dolar daha borçlandırılarak Çukurova Grubu'na aktarıldı.
Yapı Kredi'de süre kısaldı ‘tarafsız yönetim’ geliyor Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Pamukbank ve iştiraklerinin aktifinde bulunan Yapı Kredi Bankası hisselerini devralacak. Böylece Pamukbank'taki yüzde 13'lük Yapı Kredi hissesi Fon'a geçmiş olacak.
Çukurova Grubu'ndaki yüzde 58, Fon'a geçen yüzde 13 Yapı Kredi hissesi önümüzdeki iki yıl içinde Çukurova Grubu tarafından elden çıkarılacak. Bu süre içinde satılamazsa, BDDK devreye girerek bir yıllık yeni süre içerisinde satışın gerçekleşmesini sağlayacak.
BDDK Başkanı Engin Akçakoca, Yapı Kredi'nin satış sürecini açıklarken, ‘‘Daha önce 3 artı 1 yıllık bir süreç düşünmüştük. Şimdi bu 2 artı 1 yıla inmiş oldu’’ dedi.
2 yıl artı bir yıllık sürecin sonunda Yapı Kredi'deki Çukurova Grubu hisselerinin oranı yüzde 10'un altına inmiş olacak. (Karamehmet banka batırmış olduğu için Bankalar Kanunu bunu zorunlu tutuyor.)
Çukurova Grubu'na ait Yapı Kredi hisseleri, Grubun TMSF'ye olan borçlarına karşılık rehnedildi. Rehin, rüçhan hakkı kullanımı veya bedelsiz edinilen hisseleri de kapsıyor.
Yapı Kredi'nin sermaye yeterlilik rasyosunun yüzde 10'un altına inmemesine özen gösterilecek. Çukurova Grubu bu amaca yönelik sermaye artıramazsa, TMSF sermaye artırımına gidecek. Karşılığında bankadaki Çukurova hissesi azalacak.
Çukurova Grubu, Yapı Kredi hisselerini satış sürecinde kár dağıtılmayacak veya dağıtılsa da Çukurova payı banka bünyesinde bırakılacak.
Yapı Kredi Bankası'nın sağlıklı bir mali bünye içerisinde faaliyetlerini sürdürmesi için yeni yönetim ilkeleri belirlendi. Yönetim, Yapı Kredi'nin işletme ve hisse değerinin yükselmesini amaç edinecek.
Yapı Kredi'nin yönetim kurulu üyeleri, itibarlı bir danışmanlık şirketinin belirleyeceği adaylar arasından TMSF tarafından seçilecek.
2'si Çukurova Grubu'ndan, 2'si TMSF'den olmak üzere 4 kişilik bir ‘‘Ortaklık Yönlendirme Kurulu’’ kurulacak. Bu kurul, Yapı Kredi ve iştirakleri için sinerji üretecek.Libor artarsa Çukurova daha fazla faiz öderBDDK Başkanı Engin Akçakoca, bir soru üzerine Çukurova Grubu'nun 15 yılda ödeyeceği borçlarının faizi konusunda şunları söyledi: ‘‘Faiz oranı libora bağlı. Libor arttıkça artacak, düştükçe düşecektir. Liborun üzerine eklediğimiz oran yüzde yarımdır. Uluslararası standartlara göre, bu vade ve bu borç meblağı için normaldir. Fonlama olmadığı sürece kamuya ek maliyet söz konusu değildir. Faiz oranı esnek olduğu sürece de faizin düşük olduğunu söylemek mümkün değil.’’
İki taksit üstüste ödenmezse sonu gelir BDDK ile Çukurova Grubu arasındaki protokole göre, Çukurova Grubu'nun vadesinde ödemediği taksitler için Libor artı yüzde 4 cezai faiz uygulanacak. Bu taksitler için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun hükümleri devrede olacak. Üstüste iki taksit ödenmezse, protokol geçersiz sayılacak. Borcun tamamı, yani şu anda 5.2 milyar dolar olarak görünen borç amme alacağı olarak takip edilecek. BDDK ve TMSF bu durumda Çukurova Grubu'nun tüm varlıklarına el koyabilecek.
BDDK-Çukurova anlaşmasında hangi ayrıntılar varBDDK Başkanı Engin Akçakoca'nın, ‘‘Öğleden sonra internetteki sayfamızda bulabilirsiniz’’ dedi Çukurova Grubu ile imzalanan protokolün ayrıntıları akşam saat 21.00'den sonra açıklandı. Dikkati çeken bazı maddeler şöyle:
Çukurova Grubu, Pamukbank'la ilgili iptal davalarından vazgeçti. Yine de yürüyen davalardan herhangi bir şekilde iptal kararı çıkarsa, Çukurova Grubu bundan doğacak maliyeti karşılayacak. BDDK ve TMSF bu yüzden tazminat ödemek zorunda kalırsa, bunları da Çukurova Grubu karşılayacak.
Çukurova Grubu, imzalanan sözleşmeden dolayı herhangi bir zarar ve tazminat iddiasında ve talebinde bulunmayacak.
Çukurova Grubu'nun Pamukbank'tan doğan borcu Turkcell hisselerinin devriyle doğan borç hariç, 2 milyar 737 milyon doları aşıyor.
Çukurova Grubu, Pamukbank'tan doğan borcunu ilk 3 yılı ana para ödemesiz toplam 15 yılda ödeyecek. Ana para ödemeleri üç yıllık ödemesiz dönemi takiben yılda bir yapılacak. Borca, altı aylık Libor'a 0.5 spread eklenerek altı ayda bir tahsil edilecek. İlk üç yılın faiz dönemleri için hesaplanan faizin yüzde 50'si ödenecek, kalanı anaparaya eklenecek.
Çukurova Grubu, Yapı Kredi bünyesindeki Fintur Technologies BV hisselerini, Digital Platform Hizmetleri A.Ş.'deki hisselerin tamamını devir tarihindeki net defter değerleri üzerinden nakden veya Genel Sigorta A.Ş. veya Banque de Commerce et de Placements S.A. hisselerinin defter değeri üzerinden takas ederek sözleşme tarihini izleyen bir yıl içinde satın alabilecek. Bu hisseler için rehin gündeme gelecek.
Çukurova'nın tüm varlıkları rehin BDDK ile Çukurova Grubu arasında varılan anlaşmaya göre, Çukurova Grubu'nun başta Turkcell olmak üzere tüm varlıkları borç ödemesi tamamlanıncaya kadar rehinde tutulacak.
Çukurova Grubu'nun hisseleri rehinde tutulacak şirketleri arasında BMC, Genel Denizcilik, Baytur İnşaat, Çukurova Sanayi (bazı tekstil işletmeleri var) gibi şirketler yer alıyor. Elbette bunların en önemlisini Turkcell oluşturuyor.
Çukurova Grubu, şirketleri grup dışındaki üçüncü kişilere satılırsa, satış tutarının asgari yüzde 55'i Yapı Kredi ve TMSF'ye borçların ödenmesinde kullanılacak. TMSF'ye rehinli varlıkların satışında paranın tamamı Fon'a kalacak.
Borsa ‘kurtarma’ya oynadıÇukurova Grubu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) arasında imzalanan, faiziyle birlikte 6.2 milyar dolarlık ve 15 yıllık ‘kurtarma anlaşması’, piyasalarda olumlu algılandı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), haftaya, cuma gününe göre 90 puanlık artışla başladı ve İMKB-100 Endeksi 11.122 puandan kapandı. İMKB-100 Endeksi'nin yüzde 0.81 yükseldiği dünkü seanslarda toplam işlem hacmi 340 trilyon lirada kaldı. Borsadaki yükselişin yanısıra döviz kurlarında da düşüş gerçekleşti. Merkez Bankası dolar satış kuru yaklaşık 6 bin liralık gerilemeyle 1 milyon 637 bin liraya indi. İstanbul serbest piyasasında ise doların satış değeri cumartesi günü kapanışına göre 11 binlira gerileyip 1 milyon 637 bin liraya indi.