Başrolü girişim

GİRİŞİMCİ doğmuş bir insan Mert Fırat. Kayserili anne, Antakyalı babanın oğlu. Ortaokuldayken fizibilite defteri varmış. Şimdilerde Moda Sahne, Sanat Mahal, DasDas, Life ve İhtiyaç Haritası gibi kurucusu olduğu kültür, sanat, yeme-içme ve sosyal fayda yaratan işleriyle seri girişimci kimliğiyle öne çıkıyor. Oyunculukta yakaladığı popülerliği sanata, kültüre ve sosyal yardıma yansıtıyor. İşlerinde toplam 34 ortağı var. Henüz bir yıllını doldurmayan girişimi DasDas’ta Mert Fırat’la buluştuk. 

GİRİŞİMCİ ANNE

Oyuncudan işinsanı, girişimci oluyormuş. Sizin yaptıklarınıza bakınca bunu düşündüm...

- Ben “Bu işten başka bir iş yapamazdım” diyenlerden değilim. Neden yapamazsın? Her zaman yapılacak işler vardır. Çocukluğumdan beri “hayallerimi nasıl hayata geçirebilirim” diye düşünürüm. Annem ve kız kardeşime nasıl katkı yapabilirim? diye düşünerek ve çalışarak büyüdüm.

Anneniz babanız ayrılmış. Kaç yaşındaydınız ayrıldıklarında?

- 6 yaşındaydım. Çocukluğum Alanya’da geçti, sonra Ankara. 

Annenizin mücadelesini izleyerek büyüyen birisiniz. Anneniz de girişimciymiş...

- Doğru. Annemin çalışkanlığını izleyerek büyüdüm. Annem Alanya’da bebe butiği kurdu biz küçükken. O zamanlar çocuk kıyafetleri satan yer yoktu Alanya’da. Almanya’dan kıyafet getirtirdi. Velet Bebe’ydi mağazanın adı. Sonra İstanbul’dan almaya başladı kıyafetleri, bir arabanın arkasına doldurup getirirdi. Daha sonraları işlerini büyüttü. ‘Çocuklarınızı Velet Bebe’yle büyütün’ diye gazete ilanları verirdi. Antalya’da da şube açtı. O zamanlar bir yer açıp, duygusal bağ kurup sonra orayı satmak çok kolay değil. Özellikle de kadınlar işleriyle daha çok duygusal bağ kuruyor. İşler büyüyünce Alanya’dan satın almak istediler ve annem markayı 3 ortağa sattı. Talebi yarattı, insanların iştahını kabartıp işlerini yoluna koyup sattı. Sonra da oradan aldığı parayla restoran açtı. Mantı ve Kayseri yemekleri restoranı uzun yıllar çalıştı.

FİZİBİLİTE DEFTERİ

Siz okurken de çalıştınız mı?

- Ortaokuldan kalma fizibilite defterim var. Örneğin, ‘Burada çok öğrenci var. Biz kız yurdu nasıl kurulur, bina kirası ne kadar olur? Yataklar ne kadar tutar?’ gibi yazmışım. İşletme maliyetini hesaplamışım. Liseden itibaren de atıl yerlerde okul partileri düzenlerdim. O yıllarda bile sponsor bulurdum. Sanırım hep yapacak bir iş buldum kendime. Hep kafamda yararlı olacak bir iş ve bu işin nasıl yapılabileceğiyle ilgili bir fikir vardır.

Tüm bunları yaparken oyuncu nasıl oldunuz?

- Oyuncu olmayı çok istedim. Sanatçı olabilmek için de başka bir iş yapmam gerektiğini de gördüm. Çünkü bunun sürdürülebilir olması için başka işe de ihtiyacım vardı.

İlk kurduğunuz iş, şirket hangisiydi?

- İlksen Başarır ile birlikte senaryo yazdık. Film çekmeye karar verip, Kutu Filmi kurduk. Ve Başka Dilde Aşk adlı filmimizi kendimiz çektik. Daha sonra 2010’da Atlı Karınca, 2013’te Erkek Tarafı filmini yaptık. 2015’te de Bir Varmış Bir Yokmuş filmini çektik. Birçok insan yaptığımız filmlere inandı, hep destek aldık. Muzaffer Yıldırım’la da böylece yolumuz kesişti. 

Bu filmlerle birlikte tanınır bir oyuncu oldunuz. Ama iş kurmaya da devam ettiniz. Bu motivasyonu nasıl buldunuz?

- Sürdürülebilir sanat anlayışının bir parçası işlerim. 2013’te Moda Sahnesi’ni kurduk 12 ortak. 5 yıl oldu orası. Yılda 120 bin biletli seyircimiz oluyor.

İKİNCİ SANAT MAHAL

Tiyatro sahnesi sayısı artmaya başladı son dönemde. Sizin yalnızca İstanbul’da değil Bursa’da da sahneleriniz var değil mi?

- 2014’te de Bursa’da Sanat Mahal’i kurduk. Orada da 9 ortağız. Yakında Bursa’da ikinci Sanat Mahal’i kuruyoruz. Yalnızca tiyatro değil Sanat Mahal, aynı zamanda kitapevi ve sinema da var. Bunlar birbirini destekliyor. 

İhtiyaç Haritası Türkiye’nin her köşesinde fırsat eşitliği için, ihtiyacı olanlara el uzatmak için çalışan en yaygın platform oldu. Böyle bir hayaliniz var mıydı? Bu noktaya geleceğini tahmin ediyor muydunuz?

- Ben küçük yaştan beri sosyaldim. Sokakta, mahallede her zaman sosyal sorumluluk işlerinin içindeydim. Topu aşağı mahalleye inince korkup gitmeyen çocuk hiç olmadım. Topumu atayım da yeni çocuklarla tanışayım kafasındaydım. Hızlı iletişim kurabilen ve çabuk dert anlayan bir çocukluğum oldu. O yüzden de sanırım sivil toplum içinde de çabuk yol alabildim. Ben sorumluluk almayı ve bu işin parçası olmayı seven biriyim. Bir baktım üyesi olduğum 30 kadar dernek olmuş. Hepsinde aklımın yüreğimin bir parçası var. Benim derdim ötekileşmeiş herkesin derdi. Başkasının acısına bakabilmek, kendi başına gelmesini beklememek beni harekete geçiriyor.

Nasıl yetişiyorsunuz bu kadar çok işe?

- Ben erken kalkarım. Hep çalışıyorum. 12 yaşında kürek çekmeye başlamıştım. 05.30’da kalkardım kürek takımında olabilmek için. İnandığın mutlu olduğun işi yapmak için bazı şeylerden feragat etmen gerektiğini öğrendim. Bazen kendinden bazen sevdiklerinden vakit çalman gerekiyor.

70 BİN GÖNÜLLÜSÜ VAR

İhtiyaç Haritası platformunun öncüsüsünüz. Mahalle mahalle ihtiyaçların karşımıza çıktığı ve bunların karşılandığı bir platform oluşturdunuz IDEMA ile birlikte. Sizi bu proje için ne tetikledi?

- İhtiyacın ne olduğunu en iyi orada yaşayanlar bilir. İhtiyaçların ne olduğunu görüp bu ihtiyaçları karşılayabilecekleri aynı ortamda buluşturmayı amaçladık. Ve 70 bine yakın gönüllü ordumuz oldu. 350 STK ile birlikte çalışıyoruz. 50 üniversitede topluluğumuz var. 10 milyon liralık ihtiyaç karşılandı 2017’ye kadar. 2018 de güzel başladı, 3 ayda 2 milyon liraya yakın ihtiyaç karşılandı. Okullara kütüphaneler kuruldu, müzik odaları yapıldı…Çok şeffaf bir platform İhtiyaç Haritası.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı UNDP’nin dünyadaki 15 İyi Niyet Elçisi’nden biri oldunuz. Şimdi UNDP öncelik verdiği hangi alanlara daha çok yoğunlaştınız?

- Benim kendime ve hayatıma dair daha faydalı olacağımı düşündüğüm 5 başlığa yoğunlaştım, kız çocuklarının eğitimi, kadın hakları, mülteciler, iklim meselesi ve yerel kalkınma, belki de bunlarla birlikte kültür.

GLOBAL MARKA OLMA YOLUNDA İLERLİYOR

İhtiyaç Haritası model bir proje olabilir mi dünyada?�

- Bir ortağım Washington’da şu anda çalışıyor. Silikon Vadisi’ne gidildi İhtiyaç Haritası’yla. İngiltere’de Facebook’ta anlatıldı. İhtiyaç Haritası global bir marka yoluda da ilerliyor.

Life ise kadınlar için yaptığınız bir proje. Girişimci kadınlara nasıl destek vereceksiniz?

- Maslak Oto Sanayi’de Inogar açılıyor. İhtiyaç Haritası, İDEMA, Life ve diğer girişimlerimiz aynı çatı altında toplandı. UNDP ile birlikte Türk ve Suriyeli kadınlara aşçılık eğitimi verdiğimiz bir proje Life. Kadınların hayata tutunmalarını amaçlıyoruz. Life de büyüyecek. Tiyatro Oyunu’muz Yakaranlar da UNDP desteğiyle hayata geçti, 2500 yıllık bir hikaye, cesur kadınların mücadelesini anlatıyor.

AVRUPA YAKASI’NDA DA DASDAS OLACAK

DASDAS’ta Mert Fırat’ın ortağı Muzaffer Yıldırım, yeni çalışmalar planladıklarını anlattı. Yıldırım, sorularımıza şöyle cevap verdi:

Siz eğlence sektöründe deneyimli birisiniz. DasDas’ta Mert Fırat, Didem Balçın, Koray Candemir ve Harun Tekin ile beraber güçlerinizi birleştirdiniz. Ataşehir Watergarden’da DasDas. Öncelikle sanatçılarla ortak olmaya nasıl karar verdiniz?

- Bu ekip aslında sahnede ve gişede bu hayatın tüm ihtiyaçlarını 360 derece gören ve en doğru şekillendiren bir sinerji grubu oldu. Bu sektörün en verimli ortak modeli olduğuna inandığım bir model olduğu için bu ortaklıkta oldum. Şu ana kadar da yapılan her gösteri, konser, etkinlikte bunun tüm yansımalarını görüyorum.

Bilet bulunmuyor!

- Son dönem de pek çok kapalı gişe oyuna ev sahipliği yapıyoruz. Türkiye için de çok değerli olan Berliner Ensemble ile ortaklığa imza attık ve 28-29 martta sahnelenecek tiyatromuz ve de pek çok türde müzik icra eden, biletleri günler öncesinden biten konserlerin olduğu DasDas, restoranıyla da farklı lezzetleri sunduğumuz bir kültür-sanat - eğlence kompleksi. Ataşehir2e konumlansa da izleyicelerin yüzde 65’i farklı semtlerden geliyor.

DasDas farklı yerlere de taşınacak mı?

- Çok yakın zamanda birinci yaşımızı kutlayacağız. Avrupa Yakası’nda da böyle bir merkez oluşturmayı planlıyoruz. Yakında sizlere süprizlerimiz olacak.

Sanatçılarla ortaklık size ne kattı?

- Sanatçılarla ortak olmanın bir zorluğu yok, aksine hayal gücü ve yaratıcılık sanatçıların en önemli beslenme kanalı olduğu için siz de bu kanallardan beslenebiliyorsunuz ve bu da çeşitlilik katıyor. Ben de iş adamı olarak yapılan işin doğru iş olmasına önem veririm. Şu an yaptığımız işte sattığımız bilet ve getirdiğimiz seyirci ile doğru orantılı, şu an Mayıs’a kadar ki tüm biletlerimiz satılmış durumda. Zaten ben de anlıyorum ki bu işte doğru bir sinerji ortaklığı yaratılmış.Ve şu an da çıkan yeni fikirlerle zaten bu işin uzun vadede çok güzel bir vizyonu var. Daha ne istenir.