Başbakan Yıldırım: E-ticarette sınır yok

"İNTERNET ÜZERİNDE DAHA ÇOK İŞ YAPILMAYA BAŞLANDI"

"Bugün internet penetrasyonu yüzde 60’ın üzerindedir. Penetrasyon, erişilebilirlikte hemen hemen yüzde 99. Ama geniş bantı konuştuğumuz zaman yüzde 60’ın üzerinde. O yüzden internet üzerinde gittikçe daha çok iş yapılmaya başlandı. Başlangıçta interneti insanlar kullanıyor. Sonra makineler kullanmaya başladı. Eşyaların interneti. Şimdi bütün işte evinizin sıcaklığından tutun, arabanın gitmeden klimasını çalıştırılmasına varıncaya kadar her şeyi internette yapabiliyorsunuz. Hatta kahve ısmarlıyorsun, makineden kahve, orayı çalıştırıp doldurabiliyorsunuz. Bir çok kolaylık, rahatlık var. Ama bunu nasıl yapacaksınız? Altyapı olmadan yapamazsınız.

"E-TİCARET ÜLKEMİZ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR ALAN"

E-ticaret hızla artıyor, yıllık yüzde 100 artışlarla devam ediyor. Bugün ülkemizde mobil kullanıcı sayısı 70 milyonun üzerinde. Bu sayıya baktığımızda e-ticaret sektörünün de ülkemiz için çok önemli bir alan olduğunu söylemek mümkün. Teknoloji dönüşüme ilk bakışta, ilk olarak kendimizden başladık. E-dönüşüm projelerini hayata geçirdik. Yani devlette verilen hizmetlerin normal bürokrasiyle yapılması değil, internet kullanılarak yapılması için e-devlet portalini 2009’un başında devreye aldık. Bugün aşağı yukarı bir çok hizmet sorgulama, işlem yapma bakımından e-devlet üzerinden gerçekleştirilebiliyor. Buna tabi belediyelerimiz de dahil, bakanlıklarımız, özel sektör zaten bunları yapıyor. 10 yıl gibi bir süre içerisinde 5G teknolojisine doğru hızlı bir şekilde ilerliyoruz.

Eskiden bilgisayar alırken hızına bakarlardı. Ben de düşünüyordum ne olacak ya, ne kadar fark ediyor bu… Birisi 1 saniyede açılıyor, birisi 1 saniyeden biraz fazla sürüyor. Ne biçim adamsınız, 2 saniyede açılsın ne olur… Ama işin içine girdikçe gördük.

1991 yılı Londra’dayım, bir bilgisayar alacağım. O zaman da yeni yeni piyasaya çıkıyor. Bir Japon Toshiba, ama tuttuğun zaman kilosu 6-7 kilo var. dizüstü gibi ama kalın bir şey. Dükkana girdim, dedim ki ‘Bana bir tane en iyisinden bilgisayar ver’ dedim. Adam böyle hiç arkasına da dönmeden, kolunu çevirdi bir tane şeyi çekti böyle, kucakladı önüme koydu. Ben dedim ki herhalde dedim, anlamadın dedim. ‘Ben en iyisini istiyorum’ dedim. ‘Anladım, anladım dedi. Sen bunu al, bu dükkandan dışarı çıkmadan zaten modası geçmiş hale gelecek’ dedi.

"İLAÇ GİBİ KARARINDA KULLANDIĞINIZDA ŞİFA..."

Burada değişimin gelişimin ne kadar hızlı olduğunu anlıyoruz. Hakikaten şu anda yapay zekayı konuşuyoruz. Endüstri 4.0’ı konuşuyoruz. Bütün bunlar insanlığın geleceğini değiştirecek gelişmeler. Ha bu değişim iyi yönde de olabilir, kötü yönde de olabilir. Bu öyle bir şey ki, bu ilaca benziyor. Kararında kullandığınız zaman şifa, yanlış kullandığınız zaman zehirler, yok eder.

"SİBER SUÇLARLA MÜCADELE BAŞLIĞINDA ANLAŞMAYA İHTİYAÇ VAR"

İnternet üzerinden işlenen suçlara bakın. Bugün gerçek alemde işlenen suçlardan daha ağır, sanal alemde suçlar işleniyor. Ve buna yönelik de takibi tespitinde de muazzam zorluklar var. Burada size suç teşkil edecek bir eylem yapıyor. Adamın bakıyorsun bilmem ne adasında hesap açıyor oradan yapıyor. Bundan sonra nasıl yargılayacaksın? Herkesin hukuk hükümranlık alanı ayrı. Ara bul, aradığın bulduğun zaman da zaten iş işten geçmiş oluyor. Yaptığı tahribat telafisi imkansız duruma dönüşüyor. Yani burada şunu anlatmaya çalışıyorum. Bu bilişimde küresel bir farkındalık, küresel bir hukuk alanında da BM konvansiyonları gibi bir takım konvansiyonların ihdas edilmesi lazım. Bütün ülkelerin kabul edildiği, daha geniş katılımlı bilişim suçlarıyla mücadele, siber suçlarla mücadele başlığında küresel bir anlaşmaya ihtiyaç var. Aksi halde ülkeler arasındaki çatışmaların anlaşmazlıkların da çok ciddi anlamda artma ihtimali mevcuttur.

"E-TİCARETTE SINIR YOK, KÜRESEL BİR İŞ"

Evet, konumuz e-ticaret. E-ticaret çok yaygınlaşıyor. Dünya küresel büyümesi yüzde 3’ün altında, ama e-ticaret büyüklüğünde katlanarak gidiyor. Ancak çok büyük lojistik merkezlerine ihtiyaç var. E-ticarette sınır yok. Küresel bir iş. Nerede hangi işlemi yaparsanız yapın, o işin diğer halkaları başka ülkelerde. Bu da bu e-ticarete küresel bir boyut kazandırıyor. Küresel boyut kazanınca ne oluyor? Küresel kalkınmada bir adalet sağlanmış oluyor. Küresel işbirliğinde yeni bir imkan sağlanmış oluyor. PTT de tabi elini çabuk tuttu, önce bir e-ticaretin hukuki altyapısını oluşturdu. Gerekli yasalar çıkarıldı. Vatandaşımızın e-ticaretle gönül rahatlığıyla çalışmasının önündeki engelleri kaldırdık. Dolayısıyla tereddüt etmeden, güvenle bu işleri yapabilmiş olacak.

Daha sonra şirketin, yaptığımız düzenlemelerde e-ticaret üzerinden iş ve işlem yapılacak şirketlerin verecekleri yıllık aidat ödemelerine destek vermeye başladık. Geçen yıl 891 şirkete bu anlamda PTT 4,5 milyon destek verdi. Bu yılın ilk 10 ayında, şu anda 18 milyonu buldu destek miktarı.

E-ticarette, 2023 hedefimiz 350 milyar Türk lirasıdır. Bu hedefi tutturmayı inşallah başaracağız. Amacımız ülkemizin yakın gelecekte dünyadan önemli dijital ekonomileri arasında yerini almasıdır. Bu tabi ihracata da katkısı olacak. İhracat hedeflerimizin gerçekleşmesini de kolaylaştıracak. Türkiye satın alma gücü paritesine göre dünyada 13’ncü.

"KÜRESEL KRİZ HALEN DEVAM EDİYOR"

Dünyada küresel krizden sonra, halen devam ediyor. 2008 sonunda başladı, etkisi biraz azaldı ama hala devam ediyor. Çünkü dünyada küresel büyüme maalesef bir türlü istediğimiz bir düzeye gelmedi. 90’lı yılların yarısında seyretmeye devam ediyor. Ancak Türkiye küresel krize rağmen büyümede hiçbir şekilde küresel büyümenin altına düşmedi. En kötü halde bile 2 katını yakaladı. Son 15 yılın özeti bu.

"10 MEGA PROJENİN 6'SI TÜRKİYE'DE" 

Bu nasıl oldu? Biz bunu nasıl başardık? Krize inat yatırıma devam. Sloganımız bu oldu. Yatırım, kamu yatırımlarını artırdık. Reel ekonomiyi güçlendirecek tedbirlere öncelik verdik. Bugün dünyada son 10 yılda krizden dolayı fazla büyük proje yapılmadı. 10 tane büyük proje var, 2008’den beri. Bu 10 projenin 6 tanesi Türkiye yaptı. 10 mega projenin 6 tanesi Türkiye. İzmir – İstanbul Otoyolu, Osmangazi Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Kuzey Marmara Otoyolu, bir diğer dünyanın en büyük havalimanı, bir başkası Avrasya Tüneli, diğer bir proje yine Marmaray. Bunların ikisi de boğazın altından 100 metre derinliğinden geçen büyük projeler. Altıncısı, en büyük açıklığa sahip asma köprüsü 1915 Çanakkale Köprüsü. İşte bu projeleri Türkiye başladı, bir çoğunu bitirdi. Bunlardan sadece 3 tanesi devam ediyor. Diğerleri bitmiş vaziyette.

"BİZ BOSNA'NIN YAŞADIKLARINI UNUTMADIK"

Hava, kara, denizyolu ulaşım ağımız Allah’a şükür. Ülkemizin 2023 cumhuriyetimizin 100’ncü yılına hazır hale getirdik. Şimdi amacımız bu tecrübelerimizi, bilgilerimizi başta komşularımız olmak üzere bölge ülkeleriyle paylaşmak. Sizin tek başına kalkınmanız bir şey ifade etmez. Etrafta bir ekosistem oluşmadan, oradaki sorunlar çözülmeden… Yani şimdi Türkiye’nin 1370 km Suriye ve Irak’a hudutu var. Oralarda 6-7 senedir terör iç savaş yüzünden insanlar maalesef masum insanlar hayatını kaybediyor. Milyonlarca insan yerini yurdunu memleketini terk etmek zorunda kalıyor. Bosna bunu iyi bilir. 90’lı yıllarda onların yaşadıklarını, vahşeti, zulmü, soykırımı biz unutmadık. Unutmamamız da lazım. Amacımız ne? Tunus’u da aynı şekilde karıştırmaya çalıştılar. Yemen’de aynı şeyler var. bizim coğrafyamızda ciddi anlamda bir kriz var, kaos var, iç savaş var.

"SİZ VAKIF MISINIZ, ŞİRKET MİSİNİZ"

PTT, Osmanlı zamanında kurulmuş bir şirketimiz. Tabi zaman değişti, geleneksel hizmetlerin yanı sıra değişimi gördü ve kendisini de yeniledi. PTT’de dediler ki "Efendim 10 milyon zararımız var, bu sene tedbir almazsak 30 milyon olacak” Ya kardeşim siz ne yapıyorsunuz dedim. Vatandaştan mektup gönderiyor, para alıyorsunuz. Nasıl oluyor bu iş? Siz vakıf mısınız, yoksa şirket misiniz? Ve orada aldığımız tedbirlerle ilk yıl zarardan kâra geçti. Hem de hizmet kalitesi çok düzeldi.

"AMCANIN GÖNLÜNÜ YAPAMADIK AMA 80 MİLYONUN İŞİNİ YAPTIK"

Son bir hatıramı da anlatayım. PTT şubelerini dolaşıyorum. Bir mahallede Ankara’da gittim PTT şubesine. Bir emekli amca bana dedi ki ‘Bakanım senden şikayetçiyim’ dedi. Hayrola ne yaptık dedim? “Bunlara ne yaptıysan, geliyordum 10 çayını içiyorduk, öğlen yemeğini yiyordum, akşam 3 çatımı da içiyordum. Şimdi geliyorum ‘amca işimiz çok’ diyorlar.” Amcanın belki gönlünü yapamadık ama 80 milyonun işini yaptık. 2012’de hizmete giren e-PTTavm.com sitesinde 2 binden fazla tedarikçi firma var, 3,5 milyon ürün var.

Bu sektörün öncüleri ve karar alıcılarıyla buluşma fırsatı bulduk. Alınan kararların bir ışık tutmasını temenni ediyorum. Bir kez daha bu toplantının bütün katılımcı ülkelere, oradan bu toplantıya gelip görüşlerini bizlerle paylaşan değerli yöneticilere bakanlara teşekkür ediyoruz."