Başbakan Davutoğlu'ndan önemli açıklamalar

İki yönde denetleme mekanizması kuracağız. Birincisi, önemli merkezlerde, bölgesel merkezlerde bu programları anlatmak üzere bir seri çalışma yürüteceğiz. Yerel aktörlerin bu programları benimsemesinin önünü açacağız. Aynı şekilde uluslararası alanda da bunun bilinmesi önemli. Yabancı analistler buna çok özel önem verdiklerini ortaya koydular. Bu noktada da önemli yatırımcı kuruluşlarla finans kuruluşlarıyla uluslararası alanda reform programının tanıtımını yapacağız. Böylece bir sahiplenme ve bilinme tanıtım olgusuna dikkat çekeceğiz. Bugün 8 program daha açıklıyoruz.

İş gücü piyasasının etkinleştirme programı, nitelikli insan gücü için çekim merkezi programı, sağlıklı yaşam programı, yerelde kurumsal kapasitenin güncelleştirilmesi programı, kalkınma için uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi programı, kayıt dışı ekonominin azaltılması programı. 380 adet eylemden oluşuyor. Şimdi detaylara girersek…

ETKİNLEŞTİRME PROGRAMI

İşsizler, kayıt dışı çalışanlar hedeflerimiz. Hedefimiz işsizliğin azaltılması, çalışan kadınların kariyerle aile arasında tercihin önüne geçilmesi. Programla neyi hedefliyoruz. İş gücü piyasasını daha etkin hale getirmeyi, işsizliği azaltmayı, verimliliği yükseltmeyi amaçlıyoruz. 2018 sonunda kadınların istihdam oranlarını her yıl bir puan artırmayı, esnek çalışma biçimleri yaygınlaştırmayı planlıyoruz. 43 adet eylem planı var. Kadın girişimcilik programı hazırlayacak uygulamaya koyacağız. Kadın girişimciliğini teşvik etmek için. Nasıl anne ve baba, kız ve erkek çocukları arasında ayrım yapmaz, gerçek anne babaysa. Devletin ve kamunun da kadınlar erkekler arasında bir ayrım olmaksızın, eşitsizlik olmaması için çalışmalar yapacağız. Bir izleme ve değerlendirme sistemi kuracağız. Programların takibini 81 ilde gerçekleştireceğiz. Uzaktan eğitim sistemi kuracağız. Kıdem tazminatı sisteminde yaşanan sorunların çözümü amacıyla sosyal taraflarla istişare içinde gerekli mevzuat düzenlemelerini yapacağız. işsizlik sigortasından yararlanma şartlarını esnetmek için çalışmalar yapacağız. Yeni esnek çalışma sistemlerini içeren mevzuat çalışmalarını yapacağız. Sosyal yardım istihdam bağlantısı bilgi sistemini geliştireceğiz. Sosyal yardımla istihdam arasında irtibat kurup, teşvik edici şekilde kullanılması… İşkur’a kayıt edilen sosyal yardım yararlanıcılarına bilgilendirme sunacağız. Çalışılabilir sosyal alanlar için, işsizlik yardımı ve özendirici yardım programları geliştireceğiz. Özel sektörde çalışıyor, belli bir teşvik uygulayacağız. Şunu da ifade edeyim istihdamla ilgili bütün bu sektörel dönüşüm programlarından bağımsız olarak, işsizlikle mücadeleyle ilgili ayrı bir çalışma ekibi talimatı vermiştim. Bu çerçevede yapılan çalışmayı, ayrı bir sunumla kamuoyumuzla paylaşacağız. İstihdam bizim için hayati konudur.

MESLEKİ GELİŞTİRME PROGRAMI

Amacımız problem çözme, iletişim, liderlik, kariyer planlama gibi temel becerileri geliştirmek. Diploma belli bir eğitimin tamamlandığı anlamına gelen bir belgedir. Yapmamız gereken pratik uygulamada daha anlamı yere nasıl oturtacağız? Ek çalışmalar yapmak zorundayız. Sanatsal ve sportif becerilere sahip olması önem taşıyor. Burada da işgücü piyasası ile eğitim sistemi arasını yeniden tamamlayacağız. Anfilerden sınıflardan fabrikaya geçtiğinde dünya geçmiş gibi bir atmosfer yaşıyor sudan çıkmış balık gibi… Onun için bu önemli bir alan. Burada ön gördüğümüz eylemler şunlar. Uygulamalı eğitimi yaygınlaştıracağız. Konya’da ayakkabı organize sanayi bölgesinde, milli eğitim bakanlığıyla işbirliği içinde açtığı meslek okulu var. site ayakkabı endüstrisi neyi gerektiriyorsa ona göre tanzim ediliyor. Onun için MEB’e brifing için gittiğimde meslek liselerini iş dünyasıyla birlikte uygulamalı ve iş dünyasının da fiilen katkıda bulunduğu bir yere dönüştürmemiz şart. Sekiz ay takriben eğitim görüp dört ay eğitimin dışında, tatili ortadan kaldırmayı düşünmüyoruz ama uygulamayı da hayata hazırlık, tatil için de sosyal zenginlik olarak değerlendirilecek bir program düşünüyoruz. Mesleki teknik okul ve kurumlarda atölye kurumlarını geliştireceğiz.

Ortaokul ve liselerde rehberlik sistemleri oluşturacağız. Şu an var fakat bireysel yeteneklere göre değil. yetişkin nüfusun temel becerileri kazanmasına yönelik programlar yararlandırılacak, halk eğitim merkezlerini geliştireceğiz. Eğitim müfredatını sanat ve sportif faaliyet olarak güncelleyeceğiz. Müfredat dışı aktiviteler, hepimiz yaşamışıdır. İnsanı eğitim dışında geliştiren alan sanat sosyal sportif faaliyet. Bunları eğitimin de bir parçası olarak mutlaka teşvik edilmesi lazım. Bunlar ekstra yapılan, eskiden babaların futbol oynayana, sporcu mu olacaksın okuluna bak dediği aslında bedensel gelişim ile zihinsel gelişim arasındaki irtibatı kuramamaktan kaynaklanıyor. Bu senin ne işine yarayacak denilen yaklaşım yerine ruhi gelişim ile zihinsel gelişim arasındaki irtibatı yakalamak gerekiyor.

BEYİN GÖÇÜ PROGRAMI

Yükselen medeniyet merkezlerine doğru nitelikli insan gücü akar, düşen yerlerden de kaçar. İstanbul’un fethinden sonra, Fatih külliyesinin kurulduğuna baktığınızda, Kahire’den Bağdat’tan insanların artık ilim ve saygı görmek için İstanbul’a akışları örnektir. İkinci Dünya savaşında, ABD’ye dönük olarak Avrupa’da önemli akademisyenlerin ailelerin göç edişi… Hatta İkinci dünya savaşında Almanya’yı bombalayan ABD uçaklarına karşı Heidelberg bölgesinin bombalanmaması buna örnektir. Türkiye’den 28 Şubat’ta kaçan nitelikli insan gücü, 12 Eylül’de de olmuştur. Şimdi tersine yurt dışındaki iyi eğitim görmüş insanlarımız Türkiye’ye dönmeye çalışıyor. Ortadoğu ülkelerindeki, Ukrayna’daki istikrarsızlık da Türkiye’ye dönük kaliteli insan unsuru bilim hayatında nasıl hayatımı sürdürebilirim kaygısını sürdürüyorlar. Dış tanıtıma önem vereceğiz. Türkiye’nin ekonomik tarihi bağlarının güçlü olduğu ülkelerle AB ile gerçekleştirdiğimiz programlar gerçekleştireceğiz.

Şimdi öyle bir durum oluyor ki ya türkiye’de vatandaşlığa başvuruyor bu nitelikli kişiler, bir de her sene bürokratik işle uğraşıyoruz. Turkuaz kart sistemiyle, gelmesini arzu ettiğimiz insanlar için ara alan oluşturacağız.

SAĞLIKLI YAŞAM PROGRAMI

Türkiye’de sağlık dediğimizde hep hasta akla geliyor. Genel algı sağlık bakanlığı ne işe yarar, hastalık bakanlığı. İnsanlar hasta olacak, e doktor ararsa uğrayayım diyecek o zaman akla geliyor. Sağlık bakanlığı ziyaretimde söyledim. Öncelikle insanların hasta düşmemesini sağlamalıyız. Hapishanelerin artması adalet bakanlığı için istenen bir şey değildir. Öyle bir adalet anlayışını yerleştirelim ki hapishanelere ihtiyaç olmasın.

Şimdi bu çerçevede koruyucu hekimliği öne çıkaran sağlık paradigmasına geçmemiz şart. İnsanlarımızın bilinçlendirilmesi, daha sağlıklı nesiller bedensel ve ruhi sağlık anlamda sağlıklı nesiller sahibi olmak gelecek 10 yıllarda. Yine bu programlarla tütün, alkol ve uyuşturucu maddeyle mücadele… Yapmayı planladığımız şey beslenme kültürünü değiştirmek. Hareketli yaşamı temin etmek. Gıda güvenliğini artırmak. Bu programda 57 adet eylem var. tarımsal işletmelerle yem işletmelerinde yapılan kontrolleri artıracağız. Gıda kontrol laboratuvarlarının altyapılarını geliştireceğiz. Sağlığa zararlı gıda ürünlerinin tanıtım faaliyetlerine denetim getireceğiz. Çocuklar için abur cubur diye bir tabir vardır. Eğitimle özendirmeyi beslenme kültürünü birlikte geliştirmek lazım. Ki çocuklarımızın yanlış yanıltıcı ürün tanıtımları ile çocuklarımızın beslenme kültürünün yönlendirilmemesi lazım. Etiket ve anlayışları yeniden düzenleyeceğiz. Yurtdışında bakarız içeriğinde ne var diye. Türkiye’ye gelince unuturuz. İçerde de acaba bunun içinde ne unsurlar var diye bakmak, bilinçli beslenme kültürünü yaygınlaştırmamız lazım. Obezite ile mücadele edeceğiz. Şöyle baktığımda bizim mücadelemiz fena değil. Nabi bey önüne bakıyor da, yanlış anlamasın. Bedensel bakımdan da hepimizin topluma örnek olacak şekilde, kamu yönetiminde bulunanların, sanatçılarımızın sporcularımızın dikkatleri biliniyor. Bu konuda büyük kampanyalar yapmayı düşünüyoruz. Tütün ve alkol bağımlılığından kurtulmak isteyen vatandaşların ulaşımını kolaylaştıracağız. Hastaların yaşamsal hastalıktan kaynaklanan tüm bakım hizmetlerini yaygınlaştıracağız. Bazı kanser türleri için taramayı yaygınlaştıracağız. Bütün illeri kapsayan kanser kayıt sistemi oluşturacağız. Yaşam alanlarına uygun yerlerde çok amaçlı spor tesisi projelerini hayata geçireceğiz. Kamuya ait spor tesislerini kullanım ilkelerini belirleyeceğiz. Okul spor kulüplerinin kurulmasını teşvik edeceğiz.

100 BİN BİRİKTİRENE 15 BİN 50 BİN TL'YE 7.5 BİN TL

Dün akşam inşaat sektörüyle yaptığımız görüşme çok faydalı geçti. Ekonomimizin lokomotif sektörlerinden birisidir. Orada konutder başkanının sunduğu hususlardan birisi, son dönemde talep ve arz arasında, arz lehine bir artış olduğu ve bunun bir sıkıntı doğurabileceği...Yeni evlilikleri teşvik etmek istiyoruz. Nüfus dinamik olsun, arz artsın çok üretilsin. Ama öyle bir mekanizma kuralım ki bunu teşvik etsin. Teşvik nasıl olur, konut edindirmek için getirilen şartları hafifletmek için olur. Yüzde 25 peşinat şartı, aslında bir teminattır. Yüzde 25'i peşin ödendiğinde bir teminat oluyor bu sektör içn. aksi takdirde balon gibi şişen bir kriz olduğunda, bir finansal stok yoksa ABD'de yaşanan kriz Türkiye'de de yaşanabilirdi. Olmadı. Şimdi o tedbirlerle biz bir anlamda tasarrufları teşvik edip, krizi engelledik. Şimdi yapmayı düşündüğümüz uygulama şu. bu bir yükse yüzde 25'i toplamak, bunu hafifletelim... doğacak sonuçlar ne? Bir, konut sahibi olmakta talebi artırıcı bir etki yapacak ve bu çerçevede düşük gelirliler için daha kolay konut sahibi olması temin edilecek. Yani ilk evde olacak, ikinci üçüncü evde değil. İlk ev edinenler için bu sağlanacak. Evlilikleri aynen çeyiz sandığında olduğu gibi evlilikleri de teşvik etmiş olacağız. Bu talep artışı inşaat sektörünü de rahatlatacak. Düşündüğümüz model şudur. Kanun yürürlüğe girdikten sonra, bir bankayla anlaşarak, ben konut için hesap açmak istiyorum deyip o hesaba para yatırmaya başladığında, hesaba yatırılan para 5 yıl tutulup daha sonra kullanıldığında yüzde 15 devlet verecek. 100 bin biriktirmişse 15 bin lira da devlet verecek. 50 bin biriktirmişse 7 bin 500 lira devlet verecek. Böylece peşinatı temin etmek kolaylaşmış olacak.

Ama birisi derse ki ben 5 yıl için yatırdım ama üçüncü yılda almak istiyorum, kademelendirilmiş bir teşvik uygulaması olacak. Beş yıl için yüzde 15 için, dört yıl için yüzde 12, üç yıl için yüzde 10. Bu şimdi takriben, belli düzenleme getireceğiz. Üç yıl tasarruf teşvik edilmiş olacak. Erken çekimlerde de kademelendirme uygulanacak. Bu devletin konut talebini artırmak suretiyle inşaat sektörüne, konut alımlarında peşinat yükünü hafifletmek suretiyle yeni evlilere ve daha düşük gelirli kesimlere yaptığı teşvik olacak.

İlk defa sekiz bakan arkadaşımızla birlikte bir sektörü 5 saat dinledik, her konuyu not aldık. Dinledikten sonra ben söz verdim, bazı talepler çok iyi düşünülmüş bunları yaparız dedik, bazıları adalet gereği vermemiz lazım dedik. Değer artışı için biraz önce zikrettiğim eğer imar değişikliğinde bir artış olacaksa pay alınması karşılığı dediler ki, peki değer düşüşü olduğunda tazmin edilecek mi? Haklı bir talep. Başka bir yöntemle mi bunu çalışacağız. Onu nasıl karşılayacağımızı planlayacağız. Bunun gibi önemli sektörlerde de bunu yapmayı düşünüyoruz. Otomotiv, enerji sektörü, hazır giyim, elektrik elektronik sektörleriyle oturacağız sektörlerin problemlerini tek tek ele alacağız.

MERKEZ KENDİ ÇALIŞMA SİSTEMİNİ YAPACAK

Altıncı program çerçevesinde gayrimenkullerin menkulleştirilmesiyle ilgili yeni düzenlemeler yapacağınızı söylediniz. Merkez Bankası Başkanı Başçı'nın dünkü açıklamasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizin faiz indirimi oranınız nedir?İkinci soruyu alayım, merkez bankası Türkiye'de kendi değerlendirmelerini yapıp faiz oranları konusunda açıklamalar yapılıyor. Dün de sayın Başçı açıklamalar yaptı. Biz kanaatlerimizi kendileriyle paylaştık. Merkez Bankası bağımsız olmakla birlikte hükümet ve cumhurbaşkanına, danışmanlık gibi öyle bir rolü de vardır. Biz de kanaatlerimizi kendileriyle paylaştık. Davos'ta da görüşme yaptık. Düşünceleri,, yaklaşımını ortaya koydu. Önemli olan burada en doğru kararları, dünya ve Türkiye ekonomisinin gelişim seyrinde en doğru zamanda alabilmek. Enflasyondaki düşüş göz önüne alındığında, zaten bir faiz oranlarında düşme zaten beklenen bir gelişmeydi. Aslında bunu da daha önce zikrettiğim için, siyasi istikrarda faiz oranlarını etkileyen bir unsurdur. Türkiye'de siyasi iktidarların çok güçlü şekilde devam etmesi bizati kendisi bile faiz oranlarını etkileyen bir husus. Daha önce de faiz indirim beklentisi vardı ve bunlar tamamıyla teknik düzeyde her zaman yaptığımız görüşmelerde ifade edilmişti.

Son faiz indirimi kararı doğru bir karardır. Sayın Başçı'nın dün yaptığı açıklama doğru zamanda yapılmıştır. Bir ay toplantı içinde beklemek yerine gerektiğinde olağanüstü toplantılarla piyasaların nabzını doğru takip edip, doğru zamanda doğru kararı almak lazım. Sayın başçı dün açıklamasıyla bu konuda karar alınabilir demesi doğru bir açıklamadır. Bu konudaki beklentilerin ne olması gerektiğini de kendileriyle konuşuruz, ekonomik değerlendirmeler yaparız. Ekonomik istişare mekanizmalarında bir tereddüt olmaması önemli. Türkiye atılması gereken adımları atma konusunda AK Parti döneminde zaten bir tecrübe birikim kazanmıştır. daha önce o iniş çıkışlar bizde hiçbir zaman gözlenmedi. Bu çerçevede bu yapılacak toplantılarla faiz oranlarının daha aşağı bir trende yönelmesi konusunda karar alınacağı düşüncesindeyim. Ama Merkez Bankası kendi çalışma sistemini yapacak.