Başbakan Davutoğlu, 'istihdam ve teşvik paketi'ni açıkladı

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz'ın da katıldığı toplantıda açıklama yapan Başbakan Davutoğlu'nun konuşmasında öne çıkan noktalar şöyle:

Kasım, Aralık, Ocak aylarında dönüşüm programlarını ilan etmiştik. Bir çok noktasal ve sektörel bazlı açılımları gündeme getirmiştik. Ekonomik kriz noktasında baktığımızda özellikle Avrupa’daki ekonomik krizin bize gösterdiği çok açık bir gerçek var, istihdamı önceleyen üretime dönük sanayi yatırımlarının güçlü olduğu ekonomiler krizlere daha dayanıklı oluyorlar. Üretim boyutu zayıf ekonomik yapılar ise, Avrupa’da sanayi yatırımlarının zayıflayıp, daha çok üretimden daha çok hizmet sektörüne dayalı ekonomilerin bu dirençlere dayanması zor oluyor.

11 AYAKLI TEDBİR PAKETİ
Bugün açıklayacağımız 11 ayaklı tedbir paketiyle, üretimi, istihdamı, sanayi yatırımlarını geliştirecek bazı önemli adımlar atacağız. Bu çerçevede her şeyden önce salı günü paylaşmış olduğum emekli vatandaşlarımızla ilgili paketi de burada teyiden vurgulamak istiyorum.

2014'TE YÜZDE 2.9 BÜYÜDÜK

*Açıkladığım gibi, bundan sonra 1100 türk lirasının altında emekli aylığı alanlara yüz lira zam yapıyoruz. Bin liranın altında olan aylıklara yüz lira zam yapıyoruz. Bu yaklaşık 4 milyarlık bir katkının, beş milyon emekli vatandaşımıza aktarılması anlamına geliyor.

Ayrıca emekli olup ticaret faaliyetinde bulunan emeklilerimiz için de yüzde 15’lik kesintiyi yüzde 10’a çekiyoruz. Bu da 50 tl’lik bir artış yapıyor. 65 yaş aylığını da 200 liraya çıkarıyoruz.

*Bu hafta içinde yine büyüme rakamları açıklandı. Bu rakam tabi hedeflerimize göre mütevazı görünebilir. Ancak unutmayalım ki dünya büyük bir krizden geçiyor. Türkiye Avrupa’da en hızlı büyüyen ülkeler arasında.

MESLEKİ EĞİTİM DESTEĞİ
*İŞKUR’dan iş gücü desteği… Devletin iş verenlere çok ciddi katkıları olacak. Altı ay süreyle iş başı eğitimle çalışacak kursiyerlere net asgari ücret ödenecektir. Yani bir işveren, istihdam için 6 aylık iş başı eğitim programı esnasında, ücretleri asgari ücretleri İŞKUR tarafından ödenecek.

Bu çok ciddi bir mesleki eğitim desteğidir. Dev bir adımdır. 6 aylık süre boyunca işverene hiçbir maliyet yüklenmeyecek şekilde, ödenecektir.

İşverenin kursiyerler için yaptığı harcamalar vergi matrahından düşülecek.

İş başı eğitim programı sonrası, kursiyerler işe alınırsa, imalat sektöründe 3,5 yıl, diğer sektörlerde ise 30 ay boyunca SGK işveren primi İŞKUR tarafından ödenecek. 6 ay asgari ücreti ödenen dönem, 3,5 yıl da SGK priminin ödendiği dönem.

Diğer sektörlerde ise bu 6 ay + 2,5 yıl şeklinde.

Önümüzdeki aylarda yılın ilk yarısı istihdamı daha da teşvik etmek için, temmuz’a kadar bu işbaşı eğitim başlanırsa, iş başı eğitim için verilecek destek 6 ay değil 1 yıl olacak.

TOPLUM YARARINA 120 BİN İSTİHDAM
*Toplum yararına çalışan sayısını artırıyoruz. 120 bin yeni istihdam sağlayacağız.

Yatırım teşvikleri bağlamında, yatırımlara daha çok vergi indirimi sağlıyoruz. Bildiğiniz gibi vergi indiriminde, bir yatırım bir işletme dönemi var. yatıorım döneminin teşvik edilmesi, ilk aşamada yapılacak destek anlamına geliyor. 2015-2016’da yatırım döneminde, elde edecekleri tüm kazançlara daha yüksek miktarda vergi indirimi uygulanacak. Yatırıma katkı tutarının, oranları, birinci bölgede daha önce hiç yoktu. Şimdi yüzde 50 artırıyoruz. İkinci bölgede yüzde 10’dan yüzde 55’e çekiyoruz. Üçüncü yüzde 20’den, yüzde 60’a. Beşinci bölgede yüzde 70’e. Altıncı bölgede yüzde 80’e muhafaza ediyoruz.

*Yüksek teknoloji yatırımlarına tam destek vereceğiz. Bir çok ARGE toplantılarında da gündeme getirdim. Yatırımlar, beşinci bölge desteklerinden yararlandırılacaktır.

YENİ YATIRIMA VERGİ DESTEĞİ
Yeni yatırımcıya daha fazla destek, vergi indirimi sağlayacağız. Şu anda birinci bölge için, teşvik uygulamalarında yüzde 10 olan oran, 15’e, ikinci bölge için 15’ten 20’ye artırıyoruz. Büyük ölçekli yatırımlarda ise 20’den 25’e, ikinci bölgede 25’ten 30’a getirilecek.

*Beşinci adımımız. Sigorta primi işveren hissesi desteği de hem süre hem oran itibariyle artırılıyor. Şu anki mevcutta sigorta primi işveren desteği, birinci bölgede yokken iki yıla, ikinci bölgede üç yıla, üçüncü bölgede üç yıldan beş yıla çıkarılacak. Bunlar da yatırım esnasında yatırımcıya verilen destekler.

Finansmana erişim imkanları… Finansmana erişim alanının genişletilmesi konusunda önemli kararlar aldık. Özkaynak kullanımına vergi kolaylığı. Tam destek sağlanacak. 25 Mart’ta kabul edilen kanun ile, öz sermaye ile finansmana vergi kolaylıkları getirilmişti. Sermaye artırımı yapan şirketler için, sermayenin belirli bir kısmı kurum kazancından indirilebilecektir. Şirketler kredi almak suretiyle, borçlanarak yaptıkları yatırımlardan çok daha avantajlı şekilde, yaptıkları yatırımlarda teşvik edilecektir.

KKDF ORANI '0'A İNİYOR
Bu şirketlerimizin sermaye yapılarını güçlendirecek, şirketlerimizin borçluluk oranlarını minimize edilecek ve sermaye yapıları üzerinden de krizlere dirençli şirketlerimizin doğuşuna vesile olacaktır.

*İş dünyamızın çok beklediği adım, vadeli ithalatta KKDF oranı sıfıra indirilecektir. Böylece sanayinin girdi maliyeti azaltılmaktadır.

ARGE ve tasarıma daha fazla destek sağlanacak. Tam da niteliksel dönüşümü ortaya koyan çalışmalardır. Tasarım aşaması, en fazla değerin yapıldığı aşama. Nihai ürün kadar, o ürüne giden bütün süreçlerdeki katkıyı artıracak bir dönem. Tasarım merkezleri, ARGE merkezleri gibi desteklenecektir.

Sekizinci adım, hazine destekli kefaletin kapsamı genişletilmekte. Hazine kaynaklarından kredi, 1 milyar tutarındaki kaynak 2 milyar Türk Lirasına çıkarılmıştır. Bakanlar kurulu kararıyla, yararlanabileceklerin kapsamı genişletilmiş. Kapsama imalatçı kobilerimiz ilave edilmiştir.

İmalatçı kobilere ve kadın girişimlerimize özel tedbirler alınacak. Her bir KOBİ için 1,5 milyon lira olan kefalet limiti, imalatta faaliyet gösterenler için 2,5 milyon liraya, imalatçı KOBİ'ler için ise 3 milyona çıkarılmıştır.

Kadın girişimcilerimiz için, kadın istihdamının artırılması amacıyla yeni bir düzenleme başlatılmıştır. 100 bin Türk Lira'ya kadar, beş yıl vadeli kredileri için yüzde 85 oranında kefalet imkanı sağlamaktadır.

ARGE’ye dayalı yatırımlar için proje ve finansman gereği. TÜBİTAK tarafından başta enerji ulaştırma ve sağlık sektörleri olmak üzere hazırlanan projeler, türkiye kalkınma bankası aracılığıyla desteklenecektir. Fizibilite çalışmaları TÜBİTAK tarafından sonuçlandırılacaktır.

KALKINMA BANKASI YAPILANDIRILIYOR
*Burada bir hususu daha dikkatlerinize getirmek istiyorum. Türkiye Kalkınma Bankasının yeniden yapılanma süreci içine girmesidir. Bütün bu kalkınma istihdam projelerini düzenlemek ve onlara yeterli desteği vermek için yeniden yapılandırılacak.

On birinci adım, KOBİ’lere teminat kolaylığı. Taşınırların teminat olarak kullanılmasının önündeki engelleri kaldıracak düzenlemeler yapılacaktır. Şimdiye kadar teminat olarak kullanılmaması sebebiyle, taşınırlar teminat olarak kullanıldığında finansmana erişim bakımından önemli bir imkan sağlanmış olacak.

Gördüğünüz gibi bir taraftan istihdam imkanını artırılması, vergi indirimi ve diğer teşviklerle, finansmana erişim imkânların artırılmasına dayalı kapsamlı bir teşvik paketini sunmaktayız.

Biz 25 öncelikli dönüşüm programını ilan ederken aslında onun bir parçası olarak üretim ve istihdama teşvik paketini beraber çalıştık.

SORU-CEVAPLAR
Bu ayın ikinci yarısında 25 öncelikli dönüşüm programıyla ilgili olarak değerlendirme raporlarını sunacağız. Bu paketin üreticilerimize, sanayicilerimize hayırlı olmasını diliyorum.

Büyüme rakamlarından bahsettiniz ancak. Büyüme rakamları 2014 için 2,9 idi. 2015 için de yüzde 4’lük hedefiniz var. Bu adımların bu hedefe etkisi ne olacak? İlk çeyrekte yüzde 4’lük büyüme rakamının yakalanmasına zor olacağına ilişkin bazı gelişmeler var. Rakamda revizyona gidecek misiniz?

Bu büyüme rakamı beklentimizin, çok değil biraz altında gerçekleşti. Bu gerek kur paritesinde değişimler, gerekse dünya ekonomisindeki daralmayla ilgilidir. Gelişmekte olan ülkeler, yükselen ekonomik bağlamında en iyi performans sağlayan ülkelerden biriyiz. Avro bölgesinde büyüme 0,8 olduğunda bizim ihracatımıza etkisi malum. Avrupa’da yüzde 1,3. Avro bölgesini aldığınızda neredeyse bizim dörtte birimiz kadar büyümüşler. Bütün AB yarımızdan daha az.

Önümüzdeki dönemde, dünya ekonomisinde genişleme, Avrupa ekonomisinde de toparlanma emareleri artıyor. Bütün ülkeler ciddi çalışmalar yapacaklar. Bu çerçevede de türkiye’nin pazarlarında da bir gelişme bekliyoruz.

Bu ortalama, yüzde 2,9 özellikle tarımdaki geçen sene kuraklık dolayısıyla olan tarımdaki daralmadan da etkilendi. Tarım dışı kalkınma yüzde 3,36. Bu büyüme rakamları bizim beklentilerimizle uyumlu rakamlar. Bu sene yağışlar da iyi, tarımda artış bekliyoruz. Geçen sene eksilerde seyreden büyüme oranları bu sene artılarda seyredecek. Biz bu sene yüzde 4 hedefine ulaşabileceğimizi düşünüyoruz. Yüzde 4 hedefini de muhafaza ediyoruz.

Bu paket hem bu senenin istihdamına etkide bulunacak. Yatırımların, işletme dönemi teşviklerini ayırt ettim. Bugün bir girişimci bir yatırıma karar verdiğinde hemen teşvik oranlarındaki artıştan istifade edecek.

Toplum yararına istihdamdan bahsettiniz, 120 bin istihdam. Hangi alanlarda özellikle? Paketle beklenen toplam istihdam hedefi beklenti nedir?

İstihdam rakamlarıyla işsizlik oranları mukayese edildiğinde, Türkiye’deki istihdam artışı en yüksek artışlarından biridir. Bazen işsizlik oranındaki hafif kıpırdanmalar, sanki türkiye’de istihdam sorunu varmış gibi bir algı oluşturuyor. Türkiye’de geçen sene 1 milyon 400 bin istihdam sağlandı. Bu avrupa’da iki üç yılda olmayan bir şeydir. Ama bizim nüfusumuz dinamik bir nüfus. İstihdam için o havuzdan insan unsuru kadar, işgücüne katılım unsuru da var. havuz problemleri var hani, giren su çıkan suyla hesap edilen problemler, iş gücüne katılım Türkiye’de süratle artıyor. İstihdam da ona göre artmak durumunda. 2014’de 1,4 milyon istihdam sağlandı. Fakat gerek eğitim şartlarının iyileştirilmesi, gerek kadın istihdamının artmış olması, gerekse dinamik genç nüfus dolayısıyla bu girdi arttı. Bu sebeple de işsizlik oranında yükselme var gibi bir intiba oluyor, halbuki istihdam oranında çok ciddi iyileşmeler var.

Bu 120 bin unsurla bunun daha da olumlu yönde gelişeceğine inanıyorum.

Bakan Çelik: 120 bin toplum yararına çalışma, fidan dikimi ağaç dikimi anlamında 81 ilimizdeki iş gücü açığı da dikkate alınarak, bu alanda fiziksel olarak illerimizin durumu dikkate alınarak bu 120 bin kişi 81 ilimize gönderilmiş bulunuyor. İki ay içinde ağaç dikimi başladı. Ağaçların ormanları ve bakımıyla ilgilenecekler.

7,5 MİLYAR LİRALIK PAKET
Paketin toplam maliyeti konusunda bilgi verir misiniz? Genç ve kadınlara yönelik istihdam teşvikleri sona eriyor. Onlara yönelik yeni bir paket olacak mı?

Maliyetleri, çok kapsamlı maliyet analizleri yapıldı. Bu çerçevede emeklilere sağladığımız imkanlar da dahil olmak üzere yaklaşık 7,5 milyarlık bir maliyetten bahsedebiliriz. Bütün bu maliyet bütçe yapılanmamızda herhangi bir olumsuz sonuç doğurmayacaktır.

Bunların getireceği vergi gelirler, bunların uyandıracağı ekonomik canlılık… Diyelim emeklilere verdiğimiz 4,7 milyar tutarındadır maliyeti. Bu aynı zamanda ekonominin canlanması için de imkan teşkil edilecektir. 120 bin istihdam takriben 1 milyarı bulabilecek bir maliyettir. Ancak üretimin artmasına vesile teşkil edilecektir. Bütün bu toplam maliyet 2015’te milli gelirin yaklaşık 0,2’si civarındadır. Dolayısıyla bütçemiz üzerine de ekonomik dengeler üzerine olumsuz etkisi olmayacak.