Bankalara sıkı denetim geliyor

Daha etkin bir işleyişin amaçlandığı ve AB standartlarına göre hazırlanan kredi kuruluşları ile ilgili taslak bu yasama döneminde TBMM'ye sunulacak. Yasa ile kredi kuruluşlarına sıkı denetim getirilirken müşterilerinin haklarını koruma amaçlı olarak ilk kez tüketici haklarına yer veriliyor.Şener, Bankalar Yasası'nda yapılacak değişiklikleri içeren Kredi Kuruluşları Kanun Tasarısı Taslağını Başbakanlık'ta düzenlediği bir basın toplantısı ile kamuoyuna açıkladı.Abdüllatif Şener, Bankalar Kanunu'nda yapılacak düzenlemelerin Uluslararası Para Fonu'na (IMF) verilen niyet mektubunda yer aldığını hatırlatarak, bu nedenle belli bir süre içinde söz konusu düzenlemenin Bakanlar Kurulu ve Meclis'e intikalinin gerektiğini vurguladı.Kendisine daha önce temel ilkelerle ilgili, dün de yeni taslak metnin intikal ettirildiğini kaydeden Şener, yeni taslağın da kesin olmadığını ve bu metnin de geniş bir şekilde tartışılacağını anlattı.Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Şener, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile ilgili kuruluşlar arasındaki görüşmelerden sonra son şeklini alacak taslağın kendilerine intikal edeceğini, son bir çalışmanın ardından da Bakanlar Kurulu'na gönderileceğini ifade etti.DAHA ETKİN BİR İŞLEYİŞ AMAÇLANIYORDaha sonra geçici maddeler hariç 191 maddeden oluşan Kredi Kuruluşları Kanun Tasarısı Taslağı hakkında bilgi veren Şener, yeni düzenleme ile “Piyasanın daha etkin işleyişinin sağlanması, mevcut Kanunun AB direktifleri ve uluslararası standartlara uyumlu hale getirilmesi ve daha sistematik bir yapı kurulmasının” amaçlandığını bildirdi.Yeni düzenlemenin hazırlanmasında yararlanılan kaynakları da, Bankalar, Sermaye Piyasası, Türk Ticaret ve Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanunlar ile AB dokümanları, başta Avusturya, Almanya, Hollanda, Belçika ve İsviçre bankacılık mevzuatı olmak üzere AB ülkeleri kanunları, IMF, Dünya Bankası, OECD ve benzeri uluslararası otoritelerce kabul edilen ilkeler ve uluslararası standartlar olarak sıralayan Şener, taslak hazırlanırken içtiatlar, plan ve programlar ile kurumsal ve bireysel görüşlerden da faydalanıldığını söyledi.HOLDİNG ŞİRKETLERİ DE KAPSAMDAŞener, 3. gözden geçirmesi planlama aşamasında olan taslak ile 4389 Sayılı Bankalar Kanunu'na getirilmesi öngörülen yenilikler hakkında bilgi verirken de, genel hükümlerle bağlantılı olarak önce bu kanunla kapsamın belirlendiğine dikkat çekti.Düzenleme kapsamına giren kuruluşları, “Bankalar, özel finans kurumları, kalkınma ve yatırım bankalarına ilave olarak finansal holding şirketleri” olarak sayan Şener, finansal holding şirketlerinin ilk kez düzenleme kapsamına alındığını belirterek, şöyle konuştu: “Kanuna göre, finansal holding şirketi, 'Münhasıran kredi kuruluşları ile finansal kuruluşlara iştirak etmek amacıyla kurulan ve iştiraklerinden en az biri kredi kuruluşu veya kurumu denetimine tabi finansal kuruluş olan holding şirketine denir.'Demekki kapsam olarak finansal holding şirketleri kanunun kapsamı içinde tanımlanmıştır. Ayrıca finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri hakkında düzenleme yapma ve denetim yetkisi kurum tarafından üstlenilmiştir. Bu son saydıklarımız şu an Hazine yetkisi dahilindedir.”İZİNMevcut uygulamalarda ihtiyaç duyulan tanımların tamamına taslakta yer verilerek, metnin izlenmesinin kolay, daha açık ve uygulanabilir hale getirildiğini kaydeden Başbakan Yardımcısı, faaliyet konuları taslakta yer alan kuruluşların izin almak kaydıyla gerçekleştirebilecekleri faaliyet konularının da açık bir şekilde sıralandığını vurguladı.Şener, söz konusu faaliyetlerin denetimin bir parçası haline getirildiğini, kanunda tek tek kapsamdaki kuruluşların hangi faaliyetleri yapacakları sayıldığı ve bunların tamamının denetimin bir parçasına dönüştürüldüğünü ifade etti.Kanun kapsamındaki kuruluşların kuruluş ve faaliyetlerine verilecek izinlerin daha açık, kapsamlı ve denetimin bir parçası olacak şekilde tasarlandığını da belirten Şener, şöyle devam etti: “Türkiye'de bir banka, ÖFK, kalkınma ve yatırım bankası ve finansal holding şirketi kurabilmenin şartları etkin denetime yardımcı olacak ve uluslararası standartlar ile daha uyumlu olacak şekilde geliştirilmiştir.İzin işlemleri, kurumsal yönetim ilkeleri ve koruyucu hükümler ile ilişkilendirilerek, AB direktifleri ile uyumlu hale getirilmiştir. Yani izin işlemleri hem kanun kapsamındaki kuruluşları içeriyor hem de bunların faaliyetlerini içeriyor.”"TASARININ YASALAŞMASI YAZ TATİLİNDEN SONRAYA KALABİLİR"Taslakta oluşturulan kurulun ve kurumun karar süreçlerinin ilgili taraflarca izlenebilmesi için, şeffaflık ilkesi çerçevesinde çalışma esas ve usullerinin yönetmelik olarak düzenlenmesinin öngörüldüğünü belirten Şener, şu bilgiyi verdi:“Yerinden denetim ve uzaktan denetim faaliyetlerinin biçim ve içeriklerinin ilgili taraflarca izlenebilmesini teminen, kurulca düzenlenecek yönetmelik hükümleri çerçevesinde yürütülmesi öngörülmüştür. Hesap verebilirlik ve şeffaflık ilkesi çerçevesinde kurulun sahip olduğu bilgilerin ilgili taraflarca nasıl paylaşılacağı taslak metinde aleni hale getirilmiştir. Finansal piyasaların bir bütün olduğu fikri hatırlatılmış, vurgulanmış, bu çerçevede diyalog, işbirliği ve bilgi paylaşımını öngören bir yapı kurulmuştur. Kurulun düzenleme ve denetleme fonksiyonu, kapsamı, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri ile bunların faaliyetlerini de kapsayacak şekilde genişletildiğini bildiren Bakan Şener, AB direktiflerine, uluslararası standartlara, normlara uygun bir bankacılık sektörünün oluşturulabilmesi amacıyla yapılan yoğun çalışmalar sonucunda hazırlanan taslağın, yaygın bir tartışma ortamına açılması amacıyla kamuoyuna açıklandığını kaydetti. Şener, “Bu çerçeve içinde mümkün olan en yoğun katılımı sağladıktan sonra bir tercih ortaya konacaktır. Tartışılan bazı maddeler olabilir. Bu maddelere nihayetinde yasama organı karar verecek ve yasalaşacak” dedi. Taslağın bu yasama yılında TBMM'ye sunulabileceğini, ancak yasalaşmasının yaz tatilinden sonraya kalabileceğini kaydeden Bakan Abdüllatif Şener, taslağın çok madde içermesi nedeniyle bunun normal olduğunu belirtti. OFF-SHORE İLE İLGİLİ YENİ DÜZENLEMEŞener, Türkiye'de kurulu bir bankanın yurtdışında şube açmak veya iştirak edilmek suretiyle sınır ötesi faaliyette bulunabilme şartlarının yeniden düzenlendiğini bildirdi. Daha önce, off-shore ile ilgili düzenleme yapılmadığını hatırlatan Şener, taslakla ilgili şu bilgileri verdi: “İznin geçersiz olması ve verilen izinlerin geri alınması: Mevcut kanunda ifade edilen hükümler AB direktifleri ile uyumlaştırılmıştır.Kurumsal yönetim: Kanuna tabii kuruluşlar için mevcut yapıları da düşünülerek, kurumsal yönetim ilkeleri ihdas edilmiş, belirli bir takvim aralığında iyi yönetime geçiş öngörülmektedir. Dolayısıyla kanuna tabi kuruluşların denetim ilkeleriyle ilgili yasal düzenlemeler yapılmıştır. İç denetim, bağımsız denetim, derecelendirme, değerlendirme ve destek hizmetleriyle ilgili olarak şu düzenlemeler yapılmıştır;Kurumsal yönetim hükümleri çerçevesinde banka ve özel finans kurumlarının iç kontrol ve iç denetiminin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla, yönetim kurulu üyelerinden oluşan bir denetim kurulunun tesis edilmesi ilk kez kanunda yer almıştır.Bildiğiniz gibi bankalar kanununda, bankaların yönetim kurulunun dışında bir de denetim kurullarının bulunmasıyla ilgili bir düzenleme mevcut değildi.Bu kanunla, bankaların aynı zamanda yönetim kurulu üyelerinden oluşan bir denetim kurulu kurmaları zorunlu hale getiriliyor.Bağımsız denetim ve iç denetime ilişkin hükümler, uluslararası uygulamalarla ilgili, uyumlu, denetimi destekleyici hale getirildi. Kanuna tabi kuruluşların faaliyetlerine ilişkin derecelendirme sistemi taslakta ihdas edilmiştir.Bu da önemli bir yeniliktir. Derecelendirme şirketleri oluşturulmaktadır. Derecelendirme şirketlerine yetki BDDK tarafından verilecek. Bu şirketler, bankalara not verecekler ve buna göre her bankanın durumu not edilmiş olacak. Kamuoyu da bilgilendirilmiş olacaktır.”DEĞERLEME KURULUŞLARI OLACAKMevcut kanun ve alt düzenlemeler kapsamında kredi kuruluşları için değerleme yapma zorunluluğu bulunan faaliyetleri gerçekleştirecek değerleme kuruluşları için izin işlemi ihdas edildiğini bildiren Şener, şöyle devam etti:“Burada değerlerleme kuruluşları ortaya çıkmaktadır. Bir banka, bir kişiye, bir firmaya kredi vereceği zaman, bu firmanın durumu ve değeri ile igili olarak değerleme kuruluşları tarafından değerlemeye tabi tutulacaklar.Ayrıca destek hizmetleriyle ilgili düzenlemeler var. Bankalar, birtakım hizmetler alabilecekler. Bu hizmetler güvenlik, bilgi işlem, iletişim faaliyetleri olabilecek. Hizmetleri sunan şirketler de denetlenecek. Finansal raporlama: Uluslararası düzeyde düzenlemelerle tam uyumlu hale getirilmiştir. Finansal raporlama kurumsal yönetim bir parcası olarak kurgulanmıştır.”İSTENDİĞİ ZAMAN RAPOR VERİLECEKBaşbakan Yardımcısı Şener, koruyucu hükümler çerçevesinde, taslak kapsamında bulunan kuruluşların öngörülen sınırlamalara ve standart oranlara ilişkin raporlama yükümlülüklerinin sadece dönem sonlarıyla sınırlandırmadan, söz konusu sınırlamaların ve standart oranların eşitlerine erişilmesi veya aşılması halinde, ilgili raporlama dönemi beklenmeden bildirimler yapılmasının zorunlu hale getirildiğini kaydetti.Şu anda Merkez Bankası, BDDK'ya belli aralıklarla finansal raporlar sunulduğunu bildiren Şener, “Şimdi bu kanunla, belirlenen standart eşikler aşıldığında, süre dolmamış olsa da, raporları ilgili kuruluşlara gönderme zorunluluğu getiriliyor” dedi.YERİNDEN VE UZAKTAN DENETİM GETİRİLDİDenetimin; yerinden denetim ve uzaktan denetim olarak tasarlandığını ve bütünleşik bir yapı haline getirildiğini bildiren Şener, şöyle dedi: “Konsolide denetim hayata geçirildi. Risk odaklı etkin denetim yapısı oluşturmak için kurumun taslak kapsamında bulunan kuruluşlardan, gereken her türlü belge ve bilgiyi istemesi ve incelemesi hükümleri AB direktifleri ile uyumlu hale sokuldu.Şimdi yerinden ve uzaktan denetim olarak daha sistematik olarak belirlenmekte ve denetim sadece bankanın yaptığı işlemle sınırlandırılmamaktadır. Bankaların iştiraklerine ait olanlar da dahil edilerek kapsam genişletilmektedir.Özkaynak koruyucu hükümler önemli karar süreçleri özkaynağa dayandırılarak, ayrıca ilgili tarafların hak ve yükümlülükleri açısından en iyi gösterge olduğundan özkaynak ve sermaye yeterliliğine ilişkin hükümler ayrıca belirlenmiştir.Konsolide denetimle daha etkin uygulanabilir ve sonuç doğrurur hale getirilmiştir. Risk odaklı konsolide denetim, sadece yurtiçinde değil sınır ötesi için de geçerlidir. Krediler ve diğer finansal risklerle ilgili hükümler, yine AB direktifleriyle uyumlu hale getirilmiştir. Özel borç da ilktir. Bankacılık sırrına ilişkin hükümler AB hükümleriyle uyumlu hale getirilirken, yeni bir düzenlemeye gidilmiştir.”ENSTİTÜLER KURULACAKŞener, kanun kapsamında kuruluşların çalışmalarının, mesleklerinin geliştirilmesi, dayanışma sağlayacak ekonominin ihtiyaçlarına uygun olarak çalışmalarının sağlanması amacıyla, kuruluş birliklerine ait hükümler zenginleştirildiğini kaydetti. Başbakan Yardımcısı, bu kuruluş birliklerine üye olma zorunluluğu getirildiğini, iki temel kuruluşdan birinin Türkiye Bankalar Birliği, ikincisi Özel Finans Kurumları Birliği olduğunu söyledi.Kredi kuruluşları enstitüsü kurulacağını bildiren Şener, ”sektörde kurulucak meslek personelinin, işin gerektirdiği bilgiye sahip ve mesleklerini iyi yapabilmeleri için, eğitim programları düzenlenerek, değişik kategorilerde sertifa programları organize edilecek. Uluslarası uygulamalar takip edilerek, bilimsel araştırma ve çalışmalar yapılarak, projeler geliştirilmesi sağlanacak ve üniversitelerle işbirliği yapılması teşvik edilecek” dedi.TÜKETİCİ UZLAŞI İDRESİ GELİYORBu arada kredi kuruluşlarının müşterilerinin haklarını korumak amaçlı olarak ilk kez tüketici haklarına yer veriliyor. Kredi kuruluşlarıyla müşterileri arısnda çıkabilecek olası uyuşmazlıklar durumunda taraflara çözüm önerileri sunmak amacıyla Kredi Kuruluşları Müşterileri Uzlaşı İdaresi kuruluyor.Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun da daha etkin, verimli, saydamlık ve hesap verebililirlik ilkelerine göre çalışmasına yönelik hükümler getiriliyor. Kurum’un düzenleme ve denetleme işlevinin kapsamı, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerini de kapsayacak biçimde genişletiliyor.�