Bankalara, Rekabet Kurumu’ndan ‘aynı anda taksit durdurma’ sorgusu

BDDK’nın baskısı üzerine 1 Nisan’dan itibaren kredi kartıyla yapılan taksitli alışveriÅŸ listesinden gıda ve akaryakıtı çıkaran bankaları, bu kez Rekabet Kurumu takibe aldı. Rekabet Kurumu bir ‘centilmenlik anlaÅŸması’ yapıldığını tespit etmesi halinde bankalara ceza yazacak. Bankacıların savunması ise ‘ortada anlaÅŸma yok’ ÅŸeklinde.BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) gıda ve akaryakıt konusundaki taksit uyarılarını dikkate alarak 1 Nisan’dan itibaren uygulamalarına son veren bankaları Rekabet Kurumu incelemeye aldı. Bankaların gıda ve akaryakıt alışveriÅŸlerinde taksit uygulamasına son verirken ‘centilmenlik anlaÅŸması’ yapıp yapmadığını soruÅŸturmaya baÅŸlayan Rekabet Kurumu, birlikte hareket ettiklerine tespit etmesi durumunda uygulamayı eski haline döndürebileceÄŸi gibi bankalara da ceza yazacak. Rekabet Kurumu’nun bankalara iliÅŸkin baÅŸlattığı soruÅŸturma, Rekabet Kanunu’nun ‘Rekabeti Sınırlayıcı AnlaÅŸma, Uyumlu Eylem’ baÅŸlıklı 4’üncü maddesine dayanıyor. BÄ°LGÄ°N DAYATTI: Kredi kartı ile yapılan gıda ve akaryakıt gibi hızlı tüketim maddesi alışveriÅŸlerinde taksit uygulamasına son verilmesi BDDK’nın yoÄŸun baskıları sonucu olmuÅŸtu. BDDK’nın görüşlerine hak veren ancak aralarındaki rekabet nedeniyle uzunca bir süre formül bulamayan bankalar, BDDK BaÅŸkanı Tevfik Bilgin, ‘yasal bir düzenlemeye ihtiyaç kalmadan, kendi aranızda anlaşın, siz yapmazsanız biz yapacağız’ resti üzerine 1 Nisan’dan itibaren bu ürünlerdeki taksit uygulamalarına son vermiÅŸti. Konuyla ilgili görüştüğümüz sektör yetkilileri de öncelikle bu durumu hatırlatarak, ‘Devletin bir tarafı ‘aranızda anlaşın, uygulamaya son verin’ derken, diÄŸer bir tarafı ‘ne yaptınız’ diye soruyor’ diye konuÅŸtu.ANLAÅžMA YOK: Hızlı tüketim maddeleri sayılan gıda ve akaryakıtta taksit uygulamasını kaldırarak BDDK’nın rahatsızlığını gideren bankacılar ÅŸimdi Rekabet Kurumu’na yazılı savunma yapmak durumunda kalacak. Bu yazılı savunmaların dayanak noktası ise ‘ortada bir anlaÅŸma yok’ ÅŸeklinde olacak. Bankacıların bu konudaki deÄŸerlendirmesi şöyle: ‘Birlikte hareket edildiÄŸinin ispatlanması gerekiyor, ancak bu konuda bankalar arasında bir anlaÅŸma yapıldığına dair kanıt yok, böyle bir anlaÅŸma yok. BDDK’nın bu konuda bir isteÄŸi vardı, bankalar da bu konuda BDDK’nın tavsiyesine uydu, geliÅŸmelere paralel olarak ekonomik olarak kendisine kazanç saÄŸlamayan bir uygulamaya son verdi. Her banka bunu kendi prensipleri doÄŸrultusunda yaptı. Gıda ve akaryakıtta taksit uygulaması kalktı diye, satışları düşen, zarar eden bir üye iÅŸyeri de yok.’BDDK DÃœZENLER: Bu ÅŸartlar altında Rekabet Kurumu’nun baÅŸlattığı soruÅŸturmada ‘yasaya aykırı bir sonuca’ varılmayacağını ümit eden bankacılar, aksi bir sonuç çıksa bile gıda ve akaryakıtta taksit uygulamalarına yeniden dönülmeyeceÄŸi görüşünde. ‘Gıda ve akaryakıttaki taksit uygulamasına bankalar son vermeseydi, zaten BDDK olaya son verdirecekti, bu da bankalar açısından hoÅŸ bir durum olmayacaktı’ görüşünü savunan bankacılar, mevcut durumun yasaya aykırı bulunması halinde neler olabileceÄŸi konusunda ÅŸunları söyledi: ‘Öncelikle bu ürünlerde taksitin kalkmasını BDDK istiyordu. Rekabet Kurumu rekabeti sınırlayan bir anlaÅŸma, bir eylem birliÄŸi yapıldığı sonucuna varsa bile, BDDK bu konuyu bu kez yasayla düzenler, yine taksite izin vermez. Sonuçta deÄŸiÅŸen bir ÅŸey olmaz.’İnceleme en kısa zamanda sonuçlanacakREKABET Kurumu 4. Daire BaÅŸkanı Serdar Yarar, bankaların kredi kartıyla yapılan alışveriÅŸlerde gıda ve akaryakıt ürünlerinde taksitin kaldırılmasını ‘inceleme altına’ aldıklarını belirtirken, ‘Çalışmalara baÅŸladık, en kısa zamanda sonuçlandırmayı düşünüyoruz’ demekle yetindi. Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun’un rekabeti sınırlayıcı anlaÅŸma, uyumlu eylem ve kararlarına iliÅŸkin 4’üncü maddesinde şöyle deniliyor: ‘Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doÄŸrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doÄŸuran yahut doÄŸurabilecek nitelikte olan teÅŸebbüsler arası anlaÅŸmalar, uyumlu eylemler ve teÅŸebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır.’Taksidin payı düşüyor cirolarda artış sürüyorKREDÄ° kartıyla yapılan taksitli alışveriÅŸlerin payı geçen yıl toplam ciroda yüzde 20’lik bir pay alırken, bu yılın ilk aylarında yükselme eÄŸilime girmiÅŸti. Sektör yetkililerinden edinilen bilgiye göre, mart ayında yüzde 23.6’ya ulaÅŸan taksit oranı, nisan ayı sonunda yüzde 20.6’ya gerilemiÅŸ durumda. Kredi kartıyla yapılan alışveriÅŸler artarken, taksit oranının gerilemesinde en büyük etken ise gıda ve akaryakıtın dışarda bırakılması. Mart ayında taksitli alışveriÅŸ oranı yüzde 8.4’lere çıkan akaryakıtta nisan sonunda yüzde 1’lere, martta yüzde 14.5 olan taksitli gıda alışveriÅŸi oranı ise nisanla birlikte yüzde 7’lere gerilerken, bu oranların da daha önce taksitlendirilen alışveriÅŸlerden kaynaklandığı belirtiliyor.Â