Bankalar Sezer'den döndü

CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer, memurlarının işten çıkarılmasını kolaylaştıran KHK'nin ardından, hükümetin ikinci KHK'sini de onaylamadı. Sezer, Ziraat, Halk ve Emlak bankalarının özelleştirilmesine ilişkin KHK'yi dün Başbakanlığa geri gönderdi.

CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer, irticacı memurlarla ilgili KHK'nın ardından, üç kamu bankasının özelleştirilmesini öngören KHK tasarısını da Başbakanlığa iade etti.

Sezer, iade gerekçesinde, KHK ile bankaların yeniden yapılandırılması ve hisse senetleri satışına ilişkin işlemlerin vergiden istisna edilmesinin öngörüldüğünü belirterek, vergiye ilişkin konuların KHK ile düzenlenemeyeceğini bildirdi. Gerekçede ayrıca, banka genel kurullarının yönetmelik çıkaramayacakları da yeraldı.

Cumhurbaşkanının iade yazısı 25 Eylül'de Başbakanlığa ulaştı. Başbakanlık Basın Merkezi'nden dün yapılan açıklamada ise şöyle denildi: ‘‘İade gerekçesinde, KHK ile bankaların yeniden yapılandırılması ve hisse senetleri satışına ilişkin işlemlerin vergiden istisna edilmesinin öngörüldüğü, oysa Anayasa'nın 91. maddesine göre ‘Vergi'ye ilişkin konuların KHK ile düzenlenemeyeceği, ayrıca Anayasa'nın 124. maddesine göre Banka genel kurullarının yönetmelik çıkaramaycakları belirtilmektedir.’’

CUMHURBAŞKANI ÇELİŞİYOR

Başbakanlık’tan yapılan açıklamada, iade gerekçesinin ‘‘Beklenmedik bir gelişme’’ olarak değerlendirildiği Başkabanlık açıklamasında, Emniyet mensuplarına yapılacak zorunlu emeklilik ek ödemelerinin, ‘‘Damga Vergisi hariç hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmamasını’’ öngören vergiye ilişkin düzenlemenin Cumhurbaşkanı tarafından imzalandığına dikkat çekildi. Cumhurbaşkanı'nın aynı konuda birbiriyle çelişen iki farklı karar verdiği ima edilen açıklamada, ‘‘İade edilen KHK tasarısının yürürlüğe girmesi için gereken işlemler, Başbakanlıkça ivedilikle yapılacaktır’’ denildi.

İşte itirazın gerekçeleri

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, hükümete iade ettiği ‘‘TC Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi'nin Yeniden Yapılandırılmaları ve Hisse Satışlarının Düzenlenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’’ tasarısında, itiraz gerekçelerini iki noktaya dayandırıyor.

İade gerekçesinin asıl nedeni ‘‘Geçici 6.’’ maddede yer alıyor. KHK'nin geçici 6'ncı maddesinde, ‘‘Bankaların Yeniden Yapılandırılması ve kamuya ait hisse senetlerinin ihraç ve satışına ilişkin her türlü işlemler, kamuya ait hisse oranı yüzde 50'nin altına düşünceye kadar 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun 28'nci maddesindeki kesintilerden ve her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır’’ deniliyor.

İkinci itiraz ise ‘Banka Genel Kurulları’nın yönetmelik çıkaramayacağı' cümlesiyle özetleniyor. Cumhurbaşkanı bununla ise, KHK'nin 4. ve geçici 3. maddelerine atıfta bulunuyor. Banka personelinin durumuna ilişkin esasları belirleyen bu maddeler ise şöyle:

Madde 4- Bankaların personeli özel hukuk hükümlerine tabidir. Personelin kadro sayısı ve ünvanları, bu kadrolara atanacak personelin ücret vesair mali hakları, statüleri ve nitelikleri ile atama usulleri özel hukuk hükümleri çerçevesinde ana sözleşmelerinde gösterilen esaslar doğrultusunda bankaların yönetim kurullarının teklifi üzerine, genel kurullarınca kabul edilecek bir yönetmelikle belirlenir.

Geçici madde 3- Bankalardaki kamuya ait hisse oranları yüzde 50'nin altına düşünceye kadar personelin ücret vesair hakları ile göreve başlatılacak yeni personelin sayısı, Bakanlar Kurulu'nca düzenlenecek esaslar çerçevesinde tespit edilir. Bu şekilde istihdam edilecek yeni personelde aranacak nitelikler ile atama usul ve esasları bankaların yönetim kurullarının teklifi üzerine genel kurullarınca kabul edilecek yönetmelikle belirlenir. Şehriban OĞHAN/ ANKARA

İade için kim ne dedi?

Başbakan Bülent Ecevit: Konuyu önümüzdeki Bakanlar Kurulu Toplantısı'nda görüşeceğiz. Değişiklik yapılarak Cumhurbaşkanlığı engeli aşılabilir mi, onun üzerinde duracağız, gerekeni yapacağız.

Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz: Hükümet olarak çok önem atfettiğimiz bir düzenlemeydi. 3 kamu bankasının özelleştirilmesi, uyguladığımız ekonomik programın önemli bir parçasıdır. Daha önce IMF'ye verilen niyet mektubunda da yer alan bir konudur.

Hazine Müsteşarı Selçuk Demiralp: FSAL-1'in (Mali Sektör Uyum Kredisi) 27 Kasım'da Dünya Bankası Board'unda görüşülmesi öngörülüyor. Bu kredinin o tarihte görüşülebilmesi için ekim ayı sonuna kadar yasal düzenlemelerin yapılması gerekiyor.

Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Recep Önal: FSAL-1 için bu yasanın mutlaka çıkması gerekiyor.

Turizm Bakanı Erkan Mumcu: Sayın Cumhurbaşkanı'nın itirazı bankaların özelleştirilmesine karşı değil, hukuk tekniği üzerinedir. Meclis açılınca yasa çıkarılır.

Dünya Bankası kredisi yine ertelenebilir

CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer'in 3 kamu bankasının özelleştirilmesine ilişkin KHK'yı geri çevirmesi, mayıs ayı sonunda açıklanan ancak gerekli düzenlemeler yapılmadığı için ekim ayına ertelenen Dünya Bankası FSAL-1 kredisinin akıbetini de tehlikeye soktu. Toplam 2 milyar dolarlık bir paket olan Mali Sektör Uyum Kredisi’nin 760 milyon dolarlık ilk diliminin yarısı olan 380 milyon dolara verilecek onay kamu bankalarının akibetini bekliyor.