Oluşturulma Tarihi: Aralık 12, 2003 00:00
Fon'a devredilen bankalardaki alacakların tahsilini hızlandıracak yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulu'ndan geçti.Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilen bankalardaki alacakların tahsilini hızlandırmak amacıyla hazırlanan kanun tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. ''Bankalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Bir KHK'da Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı'', banka alacaklarının tahsili konusunda önemli düzenlemeler içeriyor. Bilirkişi yolsuzluğu ve kirlenmesinin önüne geçilmesi amacıyla yapılan düzenlemeyle, mahkemeyesunulan bilirkişi raporunun maddi olgu ve fiili gerçeklerle bağdaşmadığı yönünde kuvvetli emare ve şüphelerin bulunması halinde, bu kişiler hakkında diğer yasalardan doğan hukuki ve cezai sorumluluklar saklı kalmak şartıyla, ''Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklara Mücadele Kanunu'nun'' hükümleri uyarınca da işlem yapılacak.    GÖREVLİ KURULUŞLARTMSF alacağı sayılan alacakların kanunen Hazine'ye intikal ettirilmesi nedeniyle bu alacaklarla ilgili dava, takip, müdafaa ve tahsil etmek görevleri, Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü'ne veriliyor. Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında görev yapan personelden Baş Hukuk Müşaviri ve Muhakemat Genel Müdürü'ne, hukuk müşavirlerine, muhakemat müdürlerine ve müdür yardımcılarına müşavir hazine avukatlarına ve hazine avukatlarına 7500 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda devlet davalarını takip tazminatı ödenecek.    Milletlararası mahkemeler ile yurt dışındaki davalarda temsil yetkisinin genel müdürün önerisi ve Maliye Bakanı'nın onayı ile kullanılmasını hükmü getirilirken, ihtiyaç duyulan ve gerektiren hallerde ilgili bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu'nun kararı ile serbest avukat ve avukatlık ortaklıklarından hizmet satın alınabilecek.     DANIŞTAY'A YENİ GÖREV Bankalar Kanunu hükümlerine göre temettü ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen TSMF'ye intikal eden bankalara, tasfiyeleri TMSF eliyle yürütülen müflis bankaların iflas idarelerine ait taşıtlar, motorlu taşıtlar vergisinden, binalar da emlak vergisinden istisna tutuluyor.    Danıştay 10. Dairesi'nin görevleri de yeniden düzenleniyor. Danıştay 10. Dairesi, Türk parasının kıymetini koruma mevzuatı, Sermayi Piyasası ve Bankalar Kanunu'ndan doğan dava ve işlere bakacak.    TMSF'ye intikal eden bankalara, tasfiyeleri TMSF eliyle yürütülen müflis bankaların iflas idarelerine ait mal ve haklarının teslimi ve kiralanmasından, Fon'un mali yapısını zayıflatmamak amacıyla KDV alınmayacak.         KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI    Bankalar Kanunu'nda yer alan suçlarla irtikap, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet, görev sırasında veya görevinden dolayı kaçakçılık, resmi ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarının açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme suçlarından sanık olanlar hakkında memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yargılanması hakkındaki kanun hükümleri uygulanmayacak.    Gerçek veya tüzel kişiler veya kamu kurum ve kuruluşları, bu kanuna göre takip, soruşturma ve kovuşturmaya yetkili kişi, Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü, bu kanundaki diğer mercilerce istenen bilgileri gecikmeksizin makul sürede eksiksiz vermekle yükümlü olacak. Aksine davranan kişiler hakkında bir yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu ceza para cezasına veya tedbirlerden birine çevrilemeyecek ve ertelenemeyecek.    KARAPARA SUÇLARINDA ZAMANAŞIMI 15 YILBankanın içinin boşaltılması olarak da nitelendirilen fiiller, ''karapara suçu'' kapsamına alınması öngörülüyor. Ayrıca, karapara suçlarına ilişkin zaman aşımı süresi 10 yıldan 15 yıla çıkarılıyor.    Mal bildiriminde bulunması gerekenlerin bildirimde belirtmedikleri veya gerçeğe aykırı olarak bildirdikleri her türlü taşınır ve taşınmaz mal, hak ve alacak, gelir ve harcamalar da haksız mal edinme hükümlerine tabi olacak. Haksız mal edinmediğini ispat edene bu hüküm uygulanmayacak.    Borçlu tarafından ödenmesi gereken her türlü vergi, resim, harç ve masrafların Fon alacağından mahsup edilemeyeceğini hükmedilirken, Fon'un ve müflis bankaların iflas idarelerinin açacağı hukuk ve iflas davalarına İstanbul 1 numaralı Ticaret Mahkemesi'nin yanı sıra 2 numaralı ticaret mahkemesince de bakılmasını öngörüyor.     FON KURULU    TMSF'nin karar organı olan Fon Kurulu yeniden yapılandırılıyor. Fon, bu kurul tarafından idare ve temsil edilecek. Fon Kurulu, 2'si Hazine Müsteşarlığı'ndan sorumlu bakan, 2'si Maliye Bakanı, biri Adalet Bakanı, biri kurumun ilişkili olduğu bakan ve biri kurum başkanı tarafından önerilen ve biri başkan biri ikinci başkan olmak üzere Bakanlar kurulu tarafından atanan 7 kişiden oluşacak. Fon'un merkezi Ankara'da olacak. Fon, ihtiyaç duyması halinde Fon Kurulu kararıyla gerekli görülen yerlerde teşkilat kurabilecek ve Fon Kurulu tarafından onaylanan norm kadro çerçevesinde personel istihdam edebilecek.    Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diğer faaliyetleriyle ilgili olarak 3'er aylık dönemler halinde yayımlayacağı raporlarla kamuoyunu bilgilendirecek. Fon, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nu özel gündemle yapılacak toplantı ile yılda 2 defadan az olmamak üzere bilgilendirecek.    FON ALACAĞININ TAHSİLİ Fon'un görev alanıyla ilgili konularda genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idarelerde ve kamu bankalarında çalışanlar kurumlarının, hakimler ve savcılar ise kendi muvafati ile Fon'da görevlendirilebilecek.   Fon, alacağının tahsili bakımından yarar görmesi halinde ve Fon'a borçlu olup olmadıklarına bakılmaksızın hisseleri kısmen veya tamamen kendisine intikal eden bir bankanın yönetim ve denetimine sahip olduğu iştiraklerin yönetim, müdürler ve denetim kurulu üyelerinin sayılarıyla bağlı kalmaksızın ve imtiyazlı hisselere dayanılarak atanıp atanmadıklarına bakılmaksızın görevden almak veya üyesini değiştirmek suretiyle bu kurullara üye atamaya yetkili olacak.    Bu hüküm, bankanın yönetim ve denetimini doğrudan ya da dolaylı olarak, tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortakların, banka kaynaklarını bankanın emin şekilde çalışmasını tehlikeye düşecek biçimde doğrudan veya dolaylı olarak kendi lehlerine kullandıkları veya bankayı bu suretle zarara uğrattıklarının tespiti halinde uygulanacak.    FON'UN YETKİLİ KILACAĞI KİŞİLERFon'un yönetim ve denetimine sahip olduğu veya yönetimini ve denetimini devraldığı şirketlerin Fon tarafından atanan müdürler ve denetim kurulu üyeleri ile Fon'un atadığı bu yöneticiler tarafından yetkili kılınan genel müdür, genel müdür yardımcısı ve müdür gibi şirket çalışanları şirketlerle ilgili işlemleri yürütmeye yetkili olacaklar. Bu kişilerin, şirketlerin sermayesini kaybetmesinden veya borca batık olmasından dolayı mahkemeye bildirimde bulunma yükümlülükleri olmayacak. Bildirimde bulunmamaktan dolayı bu şahıslar hakkında şahsi sorumluluk davası açılamayacak. Yönetimi ve denetimi Fon tarafından devir alınmamış şirketlere Fon tarafından atanan yönetim ve denetim kurulu üyeleriyle müdürler ortaklar genel kuruluncagörevden alınamayacağı gibi ibra edilmeyerek haklarında kendilerinin görev yaptığı dönemler dışında şahsi sorumluluk davası da açılamayacak.     ÜÇÜNCÜ KİŞİLER İYİNİYETLİ OLDUKLARINI KANITLAYACAK     Yönetimi ve denetimi Fon'a geçen bankanın hakim ortaklarının banka kaynaklarını kullanarak edindiği veya edindirdiği kabul edilen para, her türlü mal, hak ve alacaklar üzerinde ilk kredinin veya banka kaynağının kullanıldığı tarihten sonra üçüncü kişilere yapılan satış, devir ve temlik gibi işlemler ile üçüncü kişiler lehine tesis edilen ayni ve şahsi tüm haklar Fon'a karşı hükümsüz sayılacak. Bankanın Fon'a devrinden önce satış, kira, devir ve temlik gibi işlemler ile ayni ve şahsi hak tesisine ilişkin işlemlere taraf olan üçüncü kişiler iyiniyetli olduklarını kanıtlamakla yükümlü olacak.    El konulan bankanın yönetim ve denetimini doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran tüzel kişi ortaklarının, gerçek ve tüzel kişi ortaklarının kullandırdıkları bütünkrediler banka kaynağı sayılacak.    Fon tarafından başlatılan veya Fon'a intikal eden bankalardan devralınan takiplerde borçlular tarafından yapılan tüm itirazlar satış dışında takip işlemlerini durduramayacak. Fonun alacaklısı olduğu icra dosyalarında TMSF'ye ödenmesi gereken satış bedelleri sıra cetvelinin kesinleşmesi beklenmeksizin teminatsız olarak ödenecek.    Fon alacaklarının tahsilini teminen Fon tarafından bu kanun hükümleri çerçevesinde verilen tedbir kararları uyarınca üzerine tedbir konulan para, her türlü mal, hak ve alacaklar, bu davalara konualacakların yasal teminatını oluşturacak. Mahkemece karara bağlanan alacaklar tedbir konulan para, mal ve her türlü hak ve alacakların bedelinden bankanın Fon'a devriden önce diğer bankaların ve üçüncü kişilerin lehine tesis edilmiş ve muvazaalı bulunmadığı ilgili tarafından ispat edilmiş sınırlı ayni haklar ile işçi alacakları ve nafaka alacakları dışındakiler imtiyazlı alacak olarak öncelikle tahsil olunacak.       HAZİNE ALACAĞI    Yasa, 'hazine alacağı''nı yeniden tanımlıyor. Yönetimi ve denetimiFon'a intikal eden ve/veya bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabuletme izin ve yetkileri ilgili bakan, bakanlar kurulu ve Kurul tarafından kaldırılan bankalar ile tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen veya Fon tarafından tasfiye işlemleri başlatılan bankaların yönetim vedenetimini doğrudan veya dolaylı olarak elinde bulunduran ortakların kendileri lehine kullandıkları her türlü banka kaynakları ve her ne altında olursa olsun kendilerine ait yurt içi ve yurt dışı şirket, finans kuruluşu, off-shore bankalara aktardıkları banka kaynaklarını Hazine alacağı sayılıyor.    Ayrıca, bunların eşleri, çocukları, evlatlıkları, diğer kan ve kayın hısımları adına açılmış krediler ile bunlara aktarılan her türlükaynaklar, üçüncü kişilere yapılmış her türlü taşınır ve taşınmaz rehni ve ipotek gibi sınırlı ayni haklar ve bunlardan elde edilen nemalar, bankaların karşılıklı birbirlerine verdikleri krediler, bankaya ve grup şirketlerine yüksek bedelle satılmış tüm mal,
hisse vehizmetlerden veya bunlardan ve benzerlerinden elde edilmiş nemalar, yurt dışı banka ve finans kuruluşları ile yapılan inançlı işlemler yoluyla aktarılan her türlü kaynaklar, bankaların off-shore bankalarındaki yargı kararları nedeniyle ödedikleri mevduatları ve off-shore bankalara izinli veya izinsiz aktardıkları off-shore mevduatlar, bankaların yönetim kurulu ve
kredi komitesi baÅŸkan ve üyeleriyle genel müdür, genel müdür yardımcıları, müdürlerin kendileri, eÅŸleri ve çocukları, evlatlıkları ile bunların kan ve kayınhısımlarına aktarılan her türlü kaynaklar baÅŸkaca bir iÅŸleme gerek olmaksızın Hazine alacağı sayılacak.    Bu hüküm, borsadan hisse alan küçük pay sahibi ortaklar ile yüzde 1'in altında zorunlu hisse alarak yönetiminde ve denetiminde görev alanlardan ''iyiniyetli olanlar'' hakkında uygulanmayacak.    El konulmuÅŸ bankalarla ilgili her türlü davaya adli tatilde de bakılacak. Bu davalarda bilirkiÅŸiler resmi kurum ve kuruluÅŸlarda görevyapanlar arasından seçilecek. DuruÅŸmalara 30 günden fazla ara verilemeyecek.     ''Ä°SPAT KÃœLFETÄ°''    Bankalar Kanunu'na ''ÅŸahsi doÄŸrudan iflas'' kavramı da yerleÅŸtiriliyor. El konulan bankalar tarafından eski yöneticiler ve denetçiler aleyhine açılan davalarda ispat külfeti davalılara ait olacak.    Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararlarına karşı açılan idari davalar ile miktarı 500 milyar lirayı aÅŸan Fon Kurulu kararlarına karşı açılacak idari davalar, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek ve acele iÅŸlerden sayılacak. Bu davalarda yürütmenin durdurulması talebinin kabul veya reddi kararına yapılan itirazların karara baÄŸlanmasından önce tarafların istemesi üzerine duruÅŸma yapılmasına karar verilebilecek.    Fon alacaklarından, temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimi Fon'a intikal eden veya bankacılık iÅŸlemleri yapma ve mevduatkabul etme izni BDKK tarafından kaldırılan bankalar ile tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen bir bankanın hukuken veya fiilen yönetim ve denetimini elinde bulunduran yönetici olsun veya olmasın gerçek kiÅŸi ortaklarının bankanın kaynaklarını, emin bir ÅŸekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek ÅŸekilde doÄŸrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya baÅŸkalarının menfaatlerine kullandırmakla bankaya her ne suretle olursa olsun zarara uÄŸratarak kendilerinin veya baÅŸkalarının mal varlığının artışına neden olmaları, zimmet olarak kabul edilecek. Bu fiilleri iÅŸleyenler hakkında 10 yıldan 20 yıla kadar ağır hapis ve 20 milyar liradan 80 milyar liraya kadar ağır para cezasına hükmedilecek.Ayrıca, meydana gelen zararın Hazine alacağı olarak müteselsilen ödenmesine karar verilecek.FON'DAN HAKSIZ PARA ALINAMAYACAKBankacılık iÅŸlemi yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankalarda bulunan ve doÄŸruluÄŸu hiçbir şüpheye yer vermeyecek ÅŸekilde kanıtlanan tasarruf mevduatı niteliÄŸine haiz hesaplar, Fon tarafından ödenecek. Böylece, sahte ve gerçeÄŸe aykırı ÅŸekilde oluÅŸturulan belgelere dayalı olarak haksız olarak Fon'dan para alınmasının önüne geçiliyor.    Banka tarafından beyan edilen mevduat tutarı ile Fon tarafından tespit edilen mevduat tutarı arasında bir fark bulunması halinde, bu fark nispetinde kimlere ve hangi tür mal ve hak alacaklara tedbir konulacağı da ayrıca belirtiliyor.    Tedbire iliÅŸkin talepler, hakim veya mahkeme tarafından evrak üzerinde yapılacak inceleme sonucunda derhal ve 24 saat içinde sonuçlandırılacak. Gecikmesinde sakınca görülen hallerde, Cumhuriyet baÅŸsavcılıkları da hak ve alacakların dondurulmasına karar verebilecek. HAKÄ°M KARARI Cumhuriyet baÅŸsavcılıkları bu kararı en geç 24 saat içinde sulh ceza hakimine bildirecek. Hakim en geç 24 saat içinde kararı onaylayıp onaylamamaya karar verecek.    Cumhuriyet savcılarının kovuÅŸturma ve soruÅŸturmaya yer olmadığına karar vermeleri durumunda fon veya kurul, savcıların bu kararına itirazda bulunabilecek.   Düzenlemenin yürürlüğe girdiÄŸi tarihten önce gerçekleÅŸtirilen fiiller nedeniyle TMSF tarafından ödeme yapılmasına veya yapılacak olmasına sebebiyet veren kiÅŸiler ile bunların eÅŸ ve çocuklarına ait her türlü mal, hak ve alacaklar hakkında da bu hükümler uygulanacak.    HAPÄ°S CEZASI Bankacılık iÅŸlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bir banka nezdinde tasarruf mevduatı hesabı bulunmamasına raÄŸmen sahte olarak düzenlenen belgeler veya sahte olduÄŸunu bildiÄŸi belgeleri ibraz ederek veya ettirerek, kendisine veya bir baÅŸkasına ödeme yapılmasını hak eden kiÅŸilere, fiilleri daha ağır cezayı gerektirmediÄŸi takdirde 4 yıldan 8 yıla kadar ağır hapis cezası verilecek. Ödeme yapıldıktan sonra bu fiilleri iÅŸledikleri ortaya çıkan kiÅŸilere bu cezanın yanı sıra ödenen tutarın 10 katı kadar ağır para cezası verilmesi de öngörülüyor.    Batık bankalarla ilgili hakim ortaklar ve yöneticilerin ve bunların yakınlarının muvazaalı sözleÅŸmelerine iliÅŸkin geçersizlik öngörülmekte ve iyiniyetli sözleÅŸmenin taraflarının bu durumu ispatlamaları ve ayrıca sözleÅŸme bedelini ödediklerini kanıtlamaları aranacak.         ZAMANAÅžIMI 20 YIL    Banka, Fon ve Hazine alacaklarına iliÅŸkin dava ve takiplerde zamanaşımı süresi 20 yıla çıkarılıyor. Hazine alacakları bakımından busürenin baÅŸlangıcı, Fon tarafından ödeme yapılmasına veya yapılacak olmasına sebebiyet veren kiÅŸilerin fiillerinin gerçekleÅŸtiÄŸi tarih olacak.    Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte Fon'un taraf olduÄŸu yeniden yapılandırma anlaÅŸmalarında, Fon'un yerine Maliye Bakanlığı veHazine MüsteÅŸarlığı'nın taraf sıfatı kazanacak. Yeniden yapılandırma anlaÅŸmalarıyla ilgili Fon'a ait yetkiler, BDDK'nın iliÅŸkili olduÄŸu Devlet Bakanı, Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı ve Maliye Bakanı'nın müştereken belirleyeceÄŸi 5 kiÅŸiden oluÅŸan geçici komisyon tarafından kullanılacak.     Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra oluÅŸacak olan Fon Kurulu,geçmiÅŸe yönelik iÅŸlem ve incelemeleri inceleme yetkisine sahip olacak.     SAVCI VE HAKÄ°MLERÄ°N GÖREV YERÄ° DEĞİŞMEYECEK        Yapılan deÄŸiÅŸiklikler, yetkileri kaldırılan, tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen bankalarla ilgili olarak halen devam eden soruÅŸturma, kovuÅŸturma ve infazı devam edenler hakkında da uygulanacak.    Bu konudaki ceza ve hukuk davalarını kovuÅŸturan, soruÅŸturan ve yürüten Cumhuriyet savcıları ile bu davalara bakan hakimlerin, görevleri süresince disiplin nedenleri hariç, meÅŸru mazeretleri ve istemleri olmadıkça 3 yıl süre ile bir baÅŸka yere veya göreve atanamayacak. Görev süresi dolanlar da tekrar bu göreve atanabilecek. Â
button