Bankalar faiz vergisine hazırlıksız yakalandı

Maliye Bakanlığı faiz ve repo gelirlerine beyannameli vergi için bankalardan bütün dökümlerini mart ayı içinde istiyor. Ancak, sektörün tamamına yakınının bu konuda altyapısı hazır değil. Bu işe daha Refahyol döneminde hazırlanan tek bankanın Koçbank olduğu konuşuluyor.

MALİYE Bakanı Zekeriya Temizel bastırıyor: ‘‘Türkiye'de trilyonlarından korkanlar var. Bundan sonra herkes kazandığının vergisini verecek. Biz bu sistemi yerleştirmek istiyoruz...’’

Temizel, bu mesajları her fırsatta veriyor. Onunla da yetinmiyor, Maliye Bakanlığı'nın tüm teşkilatlarını özellikle son günlerin güncel konusu faize ve repoya beyannameli vergi konusunda harekete geçiriyor. Bankalardan 1997 yılına ilişkin tüm işlemlerin dökümünü istiyor.

Peki bu nasıl olacak? Bankalar bir çırpıda her repo işleminin dökümünü çıkarabilecek mi?

İlk bakışta bilgisayar kullanımının yaygınlaştığını düşünerek, ‘‘Neden olmasın?’’ demek mümkün. Öyle ya, programı yükleyip, bir tuşa dokunarak binlerce hesabın dökümünü yapmak neden mümkün olmasın?

SADECE KOÇBANK

Ancak, bankacılık sektöründen gelen haberler, işin pek de göründüğü kadar kolay olmadığını gösteriyor.

Faiz ve repo gelirlerine beyannameli vergi, aslında geçmişte çıkarılan yasada öngörülüyor. ‘‘Rantiye bitecek’’ sözleriyle iktidar koltuğuna oturan Refah Partisi, Refahyol Hükümeti döneminde, 1997 yılı başında yürürlüğe girmesi gereken bu uygulamayı bir yıl süreyle ertelemişti.

Dolayısıyla uygulama otomotikman 1998 yılı başına kaldı. Gerek bankacılar, gerekse tasarruf sahipleri, ya bu maddenin değişeceğini, ya da yine ertelemenin gündeme gelebileceğini bekliyordu.

Ama, Anasol-D'nin Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, ‘‘her kesimi vergilendirme’’ konusunda bu durumu fırsat bilip, yeni bir ertelemeyi gündeme getirmedi.

Böylece, bankacılık sektörü, faize, repoya beyannameli vergi uygulamasına hazırlıksız yakalanmış oldu. Finans sektöründen gelen bilgilere bakılırsa, 70 dolayındaki banka arasında bu konuda alt yapısı hazır olan tek banka Koçbank.

REFAHYOL YÜZÜNDEN

Elbette sektördeki bankaların hepsi iyi bir otomasyon ağına sahip. Fakat, sektörün geneli uygulamanın ertelenmesini beklediği için, yazılımlarında buna yönelik bir hazırlık yapmadı.

Refahyol'un hep RP, hem de DYP kanadının en büyük boy hedefi olan Koç Holding ise gruba bağlı Koçbank yönetimine daha o günlerden mesajı vermiş: ‘‘Aman her türlü altyapınızı hazır edin. Bizden kaynaklanan bir eksiklik olmasın.’’

İşte bu yüzden, Koçbank Refahyol'un ertelemesine rağmen, daha o günlerden faize, repoya beyanname için altyapısını hazır hale getirmiş. Şimdi diğer bankalarda da harıl harıl hazırlıklar sürüyor.

Erteleme olabilir

Maliye Bakanlığı'nın bankalardan mart ayı içinde mevduat ve repo dökümlerini istemesi, beyanname veriliş tarihinin en az bir ay ertelediğini ortaya koyuyor. Aslında gelir vergisi beyannamelerinin 31 Mart'a kadar verilmesi gerekiyor. Maliye'nin ise beyanname veriliş tarihini nisan ya da mayıs ayı sonuna kadar uzatması bekleniyor. Nitekim bankalar da bu konuda hazırlık yapma gereğini Maliye'ye iletmiş bulunuyor. Bankacılar bir yandan hazırlıklarını sürdürürken, bir yandan da özellikle repo müşterilerinin beyannameli vergi konusundaki sorularına, isteklerine yanıt vermeye çalışıyor. Kimileri de, beyannameli vergiden kaçınabilmek için hesap birleştirme benzeri formüller için çaba gösteriyor.