Oluşturulma Tarihi: Mayıs 12, 2006 00:00
Bu hafta boyunca para ve sermaye piyasaları, özellikle bankaların açık pozisyon kapatma telaşları ve yabancı fonların bono satıp dövize geçmeye başlamaları yüzünden karıştı.
Bono piyasasında Maliye Bakanlığı’nın, vergiden kaçış olup olmadığı yönünde bazı bankalarda ’inceleme’ başlattığı yolundaki iddialar ile başlayan panik, yabancıların son üç günde bonodan yaklaşık 1 milyar dolarlık satış yapmalarına yolaçtı. Bonodan çıkan paranın önemli bir bölümünün dövize yönelmesi ile ABD Doları 1.37 YTL’ye kadar çıkarken, gösterge bono faizi ise yüzde 14.45 seviyesine yükseldi.
AÇIK POZİSYON KAPATILIYOR: Tüm yaşanan bu gelişmeler sonrasında bono piyasası yüzde 14.30 seviyelerinde borsa ise 43 bin desteğinde yatay hareket ederek günü 43.713 seviyesinden 0.26 değer artışıyla kapattı. Dün diğer piyasalar durgunken, dövizdeki yükseliş devam etti. Dolar, gün içinde 1.37 YTL’ye kadar çıkarak ’yabancı çıkışı devam mı ediyor’ sorularını gündeme getirdi. Ancak bonoda satış olmaması, borsadaki yatay seyir, yabancı çıkışının da kesildiği şeklinde değerlendirildi. Doların yükselişe devamı ise bankaların açık pozisyonlarını kapatmaya başlamalarından kaynaklandı. Bankacılık sektörünün 4.9 milyar dolara kadar küçültüğü bilanço içi yabancı para pozisyon açığı, 14-21 Nisan tarihleri arasında 1.8 milyar dolar artarak, yeniden 6.7 milyar dolara kadar çıktı. Son üç günde yaşanan tedirginlikle açık pozisyonu fazla olan bankalar da harekete geçti. Böylece bankalar açık pozisyon kapatmak için dolar almaya başladı. Alımlarla birara 1.37 YTL’yi de aşan dolar, günü serbest piyasada 1.3640 YTL’den tamamladı.
MEVCUT RİSKLER BAHANE: Piyasada birkaç gündür süren ve dün sakinleşen tedirginliğin arkasında yatan nedenler aslında bugüne kadar satın alınan risklerden oluşuyor. Bunların başında global faiz riski, içeride artan enflasyon rakamları, cari açık, erken
seçim endişeleri geliyor. Ancak bu hafta bu risklerin tamamı, ’inceleme’ tedirginliği ile satılmaya başlandı. Mevcut tedirginlikler üst üste eklendi ve üzerine Maliye’nin bazı bankalarda inceleme başlattığı haberleri yabancıları ürküttü.
1 MİLYAR DOLARLIK ÇIKIŞ:
Artan tedirginlikle yabancılar bonodan çıkıp dövize yöneldi. Üç günde yabancılar yaklaşık 1 milyar dolarlık bono çıkışı yaptı. 18 milyar dolarlık tahvil piyasasında 1 milyar dolarlık çıkışın fazla etkilemesi beklenmiyordu. Bir süre önce Merkez Bankası, yaklaşık 1.5 milyar dolar alarak dövize müdahale etmiş, yaprak bile kıpırdamamıştı. Şimdi ise piyasalarda havanın dönmeye başlaması ile büyük sarsıntı yaratabildi.
Cumhuriyet altını 225 YTL olduALTININ onsu son hızla tarihi zirvesi olan 850 dolara doğru hareket ederek dün 727 dolara kadar çıktı. Altının bu yükselişi içeride Cumhuriyet altınını da en değerli yatırım aracı haline getirdi. Dün onstaki yükselişe paralel olarak Cumhuriyet altınının fiyatı 225 YTL’ye çıktı. Böylece yılbaşından bugüne kadar Cumhuriyet altınının getirisi yüzde 50’ye ulaştı. Uzmanlar,
altın fiyatlarındaki yükselişin tarihi zirvesi olan 850 dolara kadar sürebileceğine savunuyorlar.
Borsada vergi paniği kısa sürdüBono piyasasındaki ’inceleme’ krizi ise borsaya da sıçradı. Gelirler Müdür Vekili Osman Arıoğlu’nun "İnceleme yok, ancak vergiden kaçmak için hisselerle arkadan dolaşan var mı, bakıyoruz" sözleri borsada etkili oldu ve endeks 43.500’lere indi. Ancak vergi paniği ile satış baskısının dün kesildiği gözlendi.
Toplam döviz rezervleri 58.1 milyar dolara indiMERKEZ Bankası verilerine göre döviz rezervi, geçen hafta 1 milyar 562 milyon dolarlık bir azalarak, 58.2 milyar dolara kadar geriledi. Bankanın döviz pozisyonundaki fazla da 1.4 milyar dolarlık azalmayla 23 milyar dolara indi. Bu azalma mayısın ilk haftasında büyük bölümü IMF ’ye olmak üzere Hazine’nin 1.7 milyar dolarlık dış borç ödemesi yapmasından kaynaklandı. Merkez Bankası ’nın nisan sonunda 59 milyar 753 milyon dolar olan döviz rezervi bu azalmayla birlikte 5 Mayıs itibariyle 58 milyar 191 milyon dolara geriledi. Merkez Bankasının döviz fazlası da söz konusu hafta 1 milyar 430 milyon dolarlık azalmayla 23 milyar 28 milyon dolara indi. Bankanın geçen hafta dış varlıkları 61 milyar 675 milyon dolara geriledi.