Bankacılık sektörü büyüme trendine girdi

Türkiye Bankalar BirliÄŸi'nin raporuna göre, Türk bankacılık sisteminin toplam aktifleri, 9 ayda TL bazında yüzde 6 büyüyerek 225.1 katrilyon liraya, dolar bazında ise yüzde 25 artarak 162.6 milyar dolara yükseldi.Türkiye Bankalar BirliÄŸi'nin internet sitesinde, enflasyon muhasebesine göre hazırlanan ''Türk Bankacılık Sistemi-Eylül 2003'' baÅŸlıklı rapor yayımlandı.      Rapora göre, Türk bankacılık sisteminin toplam aktifleri Eylül 2003 tarihinde, 31 Aralık 2002 yılı sonuna göre Türk Lirası bazında yüzde 6 oranında artarak 225.1 katrilyon liraya, dolar bazında ise yüzde 25 oranında artarak 162.6 milyar dolara yükseldi. Aktif toplamı, ticaret bankaları grubuna dahil olan kamusal sermayeli bankalarda yüzde 12, özel sermayeli bankda yüzde 5 oranında artarken, yabancı sermayeli bankalarda yüzde 4, Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu'nda bulunan bankalarda yüzde 26 oranında azaldı. Mevduat kabul etmeyen bankalar grubunun aktif toplamı ise yüzde 3 oranında yükseliÅŸ kaydetti.  Raporda, ekonomide yaÅŸanan olumlu geliÅŸmelere iÅŸaret edilerek, şöyle denildi: "Eylül sonuçları, bankacılık sisteminin, yavaÅŸ da olsa yeniden büyüme seyrine girdiÄŸini göstermektedir. Ä°lk yarıda küçülen toplam aktifler hem Haziran 2003 hem de Aralık 2002 dönemine göre büyümüştür. Toplam aktiflerin GSMH'ya oranının Eylül 2003 döneminde yüzde 70 düzeyinde olduÄŸu tahmin edilmektedir. TL'nin deÄŸer kazanması, bilançolarda yabancı paranın payının yüksek olması nedeniyle, bilançonun büyümesini sınırlandırmış ve yapısını etkilemiÅŸtir."KAMUNUN KAYNAK TALEBÄ° AZALDITürkiye Bankalar BirliÄŸi'nin yayımladığı ''Türk Bankacılık Sistemi-Eylül 2003'' raporunda, bütçe disiplininin, enflasyon ile mücadelenin ve makro dengelerin kurulması yönündeki çabaların sürdürülmesinin beklentilerin iyileÅŸmesini ve piyasalarda istikrarın korunmasını saÄŸladığı vurgulanarak, şöyle denildi:  ''Kamunun finansal sektörden kaynak talebindeki artışı göreli olarak azalmıştır. Enflasyon program hedefine uygun seyretmiÅŸ, nominal faiz oranları düşmüştür. TL yabancı paralar karşısında deÄŸer kazanmış, TL yatırım araçlarının cazibesi artmıştır. Cari iÅŸlemler açığındaki büyümeye raÄŸmen sermaye giriÅŸi sayesinde finansman sorunu yaÅŸanmamıştır. Hatta Merkez Bankası rezervleri beklenenden daha fazla artmıştır. Bunda, kaynağı tanımlanamayan kaynak giriÅŸinin de önemli katkısı olmuÅŸtur.     Bu geliÅŸmeler, ekonomik faaliyeti ve finansal hizmetlere olan talebi olumlu yönde etkilemiÅŸtir. Ãœretim ve yatırım artmış, bireysel ve kurumsal kredi talebi büyümüş, dış ticaret hacmi geniÅŸlemiÅŸtir.'' Bankacılık sisteminde aktiflerin büyüdüğü belirtilen rapora göre, kamu bankalarının toplam aktifler içindeki payı yıl sonuna göre 2 puan artarak yüzde 34'e, mevduat payı 4 puan artarak yüzde 38'e yükseldi. Özel sermayeli bankaların toplam aktifler içinde yüzde 56 olan payı deÄŸiÅŸmedi. Aktif büyüklüğüne göre ilk beÅŸ ve ilk on bankanın aktif ve mevduat payı artarken kredi payı azaldı.    TL MEVDUAT ARTIÅžI HIZLANDISektörün yavaÅŸ da olsa kredi riskini almakta daha istekli davrandığı bildirilen raporda, kredilerin toplam aktiflere oranının yıl sonuna göre 1 puan artışla yüzde 27.4 olduÄŸu kaydedildi. Ekonomik faaliyetteki iyileÅŸme ve Finansal Yeniden Yapılandırma Programına göre yeniden yapılandırılan krediler nedeniyle sorunlu kredilerin azaldığına iÅŸaret edildi.      Rapora göre, Haziran 2003 dönemine göre, TL aktiflerin toplam içindeki payı yüzde 60'dan yüzde 61'e yükseldi. TL mevduat artışı hızlandı. Yabancı para mevduatın TL karşılığı yaklaşık olarak aynı kaldı. Yurtdışından kullandırılan krediler arttı. Özkaynaklar yıl sonuna göre yüzde 27, Haziran 2003 dönemine göre ise yüzde 8 oranında büyüdü. Serbest özkaynaklardaki iyileÅŸme devam etti. Özkaynaklardaki büyümeye en önemli katkının dönem karındaki artıştan geldiÄŸi belirtilen raporda, ÅŸu görüşlere yer verildi: "Kar hacmindeki iyileÅŸme üçüncü çeyrekte de sürmüştür. Kar hacmindeki iyileÅŸmeye, enflasyon düşüşüne baÄŸlı olarak, ağırlıklı olarak kamu kağıtlarından oluÅŸan menkul kıymetler portföyünün getirisinin artması ve sermaye piyasası iÅŸlemlerinden gelen kar olumlu katkı yapmıştır. Kambiyo iÅŸlemleri zarardan kara dönmüştür. Bankaların faaliyet giderlerinin azaltılması ve verimlilik artışını saÄŸlamaya yönelik çabaları da faaliyet giderlerindeki artışı sınırlandırmıştır.''  Ä°LK 5 BANKANIN MEVDUAT PAYI YÃœZDE 632002 Aralık-2003 Eylül döneminde sektör toplam aktifleri içinde ticaret bankalarının payı yüzde 96, mevduat kabul etmeyen bankaların payı ise yüzde 4 düzeyinde aynı kaldı. Ticaret bankaları grubunda yer alan kamusal sermayeli bankaların payı 2 puan artarak yüzde 34'e yükseldi. Fona devredilen bankaların payı ise bir puan azalarak yüzde 3'e geriledi. Özel sermayeli bankaların ve yabancı sermayeli bankaların payları ise sırasıyla yüzde 56 ve yüzde 3 düzeyinde aynı kaldı.  Toplam mevduatın dağılımında kamusal sermayeli bankaların payı 4 puan artarak yüzde 38'e yükselirken, özel sermayeli bankaların payı yüzde 58'den yüzde 57'ye, Fon'a devredilen bankaların payı ise yüzde 5'den yüzde 3'e geriledi. Yabancı bankaların yüzde 2 olan payı ise aynı kaldı.  Toplam krediler içinde, ticaret bankaları grubunun payı 1 puan artarak yüzde 90'a yükseldi. Ticaret bankaları grubunda, özel sermayeli bankaların kredi payı 2 puan artışla yüzde 67'ye yükseldi. Kamusal sermayeli bankaların ve yabancı sermayeli bankaların sırasıyla yüzde 17 ve yüzde 4 düzeyinde olan kredi payları aynı kaldı. Fon'a devredilen bankaların payı ise 1 puan azalarak yüzde 2'ye geriledi.      Sektördeki ilk beÅŸ bankanın sektör aktif payı yüzde 60, mevduat payı yüzde 63, kredi payı ise yüzde 54, ilk on bankanın ise sektör aktif payı yüzde 83, mevduat payı yüzde 88, kredi payı yüzde 73 oldu.  Türkiye Bankalar BirliÄŸi'nin raporuna göre, sektör bilançosunda 2002 yılı sonuna göre, Türk lirası aktifler yüzde 21 oranında büyürken, yabancı para aktifler yüzde 12 oranında daraldı. Kredilerin payı yüzde 27 ile yaklaşık aynı kaldı. TL kredilerin payı 2 puan artarak yüzde 14'e yükseldi, yabancı para kredilerin payı ise 2 puan azalarak yüzde 13'e geriledi.  Takipteki kredilerin (karşılık öncesi) bilanço içindeki payı 1 puan azalarak yüzde 4 düzeyine indi. Ekonomik faaliyetteki iyileÅŸme yanında Finansal Yeniden Yapılandırma Programı çerçevesinde yapılandırılan kredilerin bu statüden çıkmış olması, takipteki kredilerdeki azalmada etkili oldu.      4.4 KATRÄ°LYON LÄ°RA KAREylül 2003 itibariyle sektörün net dönem karı 4 katrilyon 410 trilyon lira (3 milyar 185 milyon dolar) oldu. Ä°lk dokuz aylık dönemde bankacılık sektörünün aktif karlılığı yüzde 2, özkaynak karlılığı ise yüzde 13.6 oranında gerçekleÅŸti.      Raporda, net ticari kar zarar hesabında görülen olumlu geliÅŸmede sermaye piyasası iÅŸlemleri ve TL'nin yabancı paralar karşısında deÄŸer kazanmasına baÄŸlı olarak kambiyo zararlarının kara dönüşmesi ve aktif reeskont kalemlerindeki yüksek oranlı artışın etkili olduÄŸu vurgulandı.  Sektörün faaliyet karının ise ilk dokuz aylık dönemde 2002 yılında gerçekleÅŸen düzeyini geçtiÄŸi, ticari kar zarar hesabından gelen katkının yanında diÄŸer faaliyet giderlerindeki azalmanın da faaliyet karına önemli katkıda bulunduÄŸu bildirildi. Sektörde toplam gayri nakdi krediler de yüzde 32 oranında artarak 300.7 katrilyon lira oldu. Raporun sonunda verilen bilgilere göre, Eylül ayı itibariyle bankacılık sektöründe 51 banka faaliyet gösteriyor. Toplam ÅŸube sayısı ilk dokuz aylık dönemde 138 adet azalarak 5.968'e geriledi, üç ay öncesine göre ise 33 adet arttı.      Bankacılık sektöründe, 2002 yıl sonunda 123 bin 271 olan çalışan sayısı 307 kiÅŸi azalarak, Eylül itibariyle 122.964'e geriledi. Çalışan sayısı üçüncü çeyrekte 1.076 kiÅŸi arttı. ZÄ°RAAT TÃœRKÄ°YE'NÄ°N EN BÃœYÃœK BANKASITürkiye Bankalar BirliÄŸi'nin ''Türk Bankacılık Sistemi-Eylül 2003'' raporuna göre, Ziraat Bankası toplam 42 katrilyon 550 trilyon 167 milyar lira düzeyinde aktif büyüklüğe sahip bulunuyor. Ziraat Bankası'nı 26 katrilyon 899 trilyon liralık aktif büyüklüğü ile Ä°ÅŸ Bankası izledi. Akbank, Garanti Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, sıralamada ilk 5'e giren diÄŸer bankalar oldular.      Â