Güncelleme Tarihi:
BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK), ‘Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü’ yılın ilk 9 ayında bankaların aktif büyüklük toplamlarının artarken, kârlılıklarının geçen yılın aynı dönemine göre azaldığını ortaya koydu. BDDK’nın verilerine göre, bankacılık sektörünün aktif toplamı 2011 yılının 9 aylık döneminde yüzde 20.6 artarak, 1 trilyon 214 milyar liraya ulaştı. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 3.9 büyüyen sektör ikinci çeyrekte yüzde 9.5, üçüncü çeyrekte ise yüzde 5.9 büyüme gösterdi. Buna karşın, 2011 yılında çeyrek dönemler itibarıyla azalmaya devam eden bankacılık sektörünün dönem net kârı, 2 milyar 229 milyon lira yani yüzde 13.2 gerileyerek 14 milyar 620 milyon liraya indi.
21 bankanın kârı azaldı
Eylül 2011 itibarıyla sektörde faaliyet gösteren 48 bankadan 21’inin kârı, son bir yıllık dönemde azaldı. Kârı yüzde 13.2 gerileyerek 14 milyar 620 milyon liraya indi. Kredi-mevduat faiz gelir ve gider farkı tutar olarak artmasına karşın, başta menkul değer faiz gelirlerindeki azalış olmak üzere, repo işlemlerine, bankalara ve ihraç edilen menkul değerlere verilen faizlerdeki artış ile bankalardan ve para piyasalarından alınan faizlerdeki azalışın etkisiyle daralan net faiz marjı ile genel karşılık provizyonları, diğer faiz dışı giderler ve personel giderlerindeki artışa bağlı olarak yüksek tutarlı artan faiz dışı giderler kârın azalmasında rol oynadı. Bunların yanı sıra sermaye piyasası işlem kâr-zararı ile kambiyo kâr-zararı toplamının dönem net kârını artırıcı katkısındaki yüksek tutarlı azalış da bir yıllık dönemde kâr azalışında etkili oldu.
Aşağı yönlü kârlılık olacak
Raporda, takip eden dönemde, varlık kalitesindeki iyileşmenin dönem net kârına olan olumlu katkısının önceki dönemlere göre azalması ve artan faiz oranlarının fonlama yapısına daha hızlı yansıması dolayısıyla bankacılık sektöründe ‘aşağı yönlü bir kârlılık performansı izleneceği’ de ifade edildi.
Krediler hız kesmedi
Bankacılık sektörü, 2011’in ilk 9 ayında, krediler ve Merkez Bankası’ndan alacaklar kalemlerinden kaynaklanan aktif büyümesini, mevduat, repo işlemlerinden sağlanan fonlar, yurtdışı bankalara borçlar ve ihraç edilen menkul kıymetlerdeki artışla fonladı. Bu dönemde mevduat artışı sınırlı gerçekleşirken, bankalar aktif büyümelerini fonlamak için alternatif kaynaklara yöneldi. Toplam aktifleri içindeki payı 2010 yıl sonuna göre 2.3 puan artarak yüzde 54.5’e yükselen toplam krediler, 2011’de hızlı büyümesini sürdürdü. Eylül itibarıyla 661.3 milyar liraya çıkan kredilerde 2010 yıl sonuna göre 135.4 milyar lira artış gözlendi. 9 aylık artış yüzde 25.8, yıllık artış ise yüzde 39.1 oldu.
Kredilerin takibe dönüş oranı yüzde 2.7’ye indi
ARALIK 2009’da en yüksek seviyesine ulaşan takipteki alacaklar, sürekli düşüş eğilimi sergilerken, 2010 yıl sonuna göre yüzde 7.9 gerileyerek 18.4 milyar lira seviyesine geldi. Bunda da tahsilat performansının yanı sıra aktiften silme ya da satışlar etkili oldu.
Toplam kredilerin takibe dönüşüm oranı ise yüzde 2.7’ye geriledi. En yüksek takibe dönüşüm oranı yüzde 3.1 ile KOBİ kredileri ve bireysel kredilere aitken, kurumsal/ticari kredilerin takibe dönüşüm oranı ise yüzde 2.2 oldu.
Menkul değerler portföyü, 464 milyon liraya denk gelen yüzde 0.2’lik artışla 288.3 milyar liraya çıktı. Bankalar 2011 yılının ilk yarısında, artan zorunlu karşılık oranları nedeniyle ortaya çıkan likidite ihtiyaçlarıyla kâr edebilmek için menkul değer portföylerini azalttı. Yılın üçüncü çeyreğinde gözlenen artış ise menkul değerler portföyünü 2010 yıl sonundaki seviyenin biraz üzerine çıkarabildi.
Buna karşılık ağırlık yurtdışı yerleşiklerin olmak üzere sektörün emanet kıymetleri yüzde 36.7 artış gösterdi.
9 ayda 3 bin 559 kişiyi işe aldılar
BANKALAR, 194 bin 739 kişi istihdam ederken, 10 bin 501 şube ile faaliyet gösteriyor. 2011 yılında personel sayısındaki artış daha durağan bir seyir izlerken, şube sayısı artan bir eğilim gösteriyor. 2010 yılsonuna göre, personel sayısı 3 bin 559 kişi, şube sayısı da 435 adet arttı.
Sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 16.4
BANKACILIK sektörünün sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 16.4 oldu. Sermaye yeterlilik rasyosu, azalış trendi devam etmekle birlikte asgari yasal sınır olan yüzde 8’in, BDDK tarafından uygulanan yüzde 12’lik hedef rasyo düzeyinin ve gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkenin üzerinde bulunuyor. Yine aktif kalitesinin olumlu trendi ve yasal özkaynakların yüzde 90.6’sının kaliteli özkaynak unsuru olarak nitelendirilen ana sermayeden oluşuyor olması da bankacılık sektörünün sağlıklı bünyesini koruduğunu gösteriyor.
Özkaynakları 141.6 milyar liraya çıktı
SEKTÖRÜN yurtdışı bankalardan temin ettiği borçların toplamı, 9 aylık dönemde yüzde 19.9 artarak 97.9 milyar dolara yükseldi. 2009’da itibaren artmaya devam eden yurt dışı fonların pasif toplamı içindeki payı yüzde 14.9 oldu. Bankaların yurt dışı bankalara borçları içinde kendi risk gruplarından sağladığı fonlama da 17.8 milyar dolar oldu. Özkaynaklar yüzde 5.2 artarak 141.6 milyar lira oldu.
2011 yılının 9 aylık döneminde 16.4 milyar lira net bakiye arz eden ihraç edilen menkul kıymetlerin yüzde 94.2’si 10 özel bankanın ihraç ettiği bono ve tahvillerden, kalanı ise kalkınma ve yatırım bankalarının ihraçlarından oluştu.
Menkul kıymetlerin yüzde 36.6’sı yurtdışı, yüzde 63.4’ü yurt içi piyasalara ihraç edildi. Yurtiçinde ihraç edilen menkul kıymetlerin yabancı portföyündeki kısmı yüzde 5’in altında kaldı.