Banka faizinde tarihi düşüş

Hazine'nin 14 yılın en düşük faiziyle borçlanmasından sonra, faizde ikinci iyi haber de bankalardan geldi. Türk Lirası tasarruf mevduatı faizleri, dün 21 yıldan sonra ilk kez yüzde 30'un altına indi. Ziraat Bankası ve Emlak Bankası dünden itibaren bir yıl vadeli mevduata yüzde 28 faiz vermeye başladıklarını açıkladı.

EKONOMİDEKİ olumlu gidiş, rakamsal göstergelere yansımaya devam ediyor. Bankacılık sektöründe, Türk Lirası tasarruf mevduatı faizleri, dün 21 yıldan sonra ilk kez yüzde 30'un altına indi. Ziraat Bankası ve Emlak Bankası, dünden itibaren bir yıl vadeli mevduata yüzde 28 faiz uygulamaya başladıklarını açıkladı. Böylece, mevduat faizi 24 Ocak kararları öncesindeki seviyesine inmiş oldu. Geçmişte tek haneli rakamlarda olan mevduat faizleri, 70'li yıllarda iki haneli rakamlara yükselmiş, 1979 yılında da yüzde 20'yi bulmuştu. Bankaların bir yıllık mevduata uyguladıkları faiz, 24 Ocak kararlarının alındığı 1980 yılında da ortalama yüzde 33 düzeyine yükselmişti.

Hazine de, son yaptığı 3 ay vadeli bono ihalesinde 31.96 ile son 16 yılın en düşük maliyetli borçlanmasını gerçekleştirmişti.

Mevduat faizlerinde yaşanan bu hızlı düşüş yılbaşından bu yana uygulanmaya başlanan ekonomik programa paralel olarak gelişirken, yılbaşında ortalama yüzde 46 seviyelerinde bulunan Türk Lirası yıllık mevduat faiz oranları 2000 yılının ilk üç ayında yüzde 32'ler seviyelerine kadar geriledi. Bu seviyelerden sonra gerek yaşanan siyasi gerginlikler, gerekse enflasyon rakamlarının öngörülen düzeyde çıkmamasıyla beklemeye geçen faizler, haziran enflasyonunun morali ile tekrar düşüşe geçti.

EN YÜKSEK 1994

Mevduat faizlerinin yıllık seyrine bakıldığında en yüksek oranların 1994 yılında yaşanan ekonomik krizde oluştuğu görülüyor. 94'te yüzde 100'lerin üzerine fırlayan faiz oranları 98'e kadar bu seviyelerde gerçekleştikten sonra 57'nci hükümetin uygulamaya koyduğu istikrar politikası ile yüzde 50'ler seviyesine kadar geriledi. En düşük faiz oranları ise 1970'li yıllarda yaşanırken en son 1979 yılında mevduat faizlerinde yüzde 20'lik oran gerçekleşmişti.

Ziraat Bankası ve Emlak Bankası'nın yanısıra, dün Türkiye'de mevduattaki payları açısından ‘‘büyük banka’’olarak sınıflandırılan İş Bankası ve Akbank da mevduat faizlerini indirmeyi sürdürdü.

Bankalar ardarda faiz düşürüyor

ZİRAAT Bankası ve Emlak Bankası'ndan yapılan açıklamada, bir yıl vadeli mevduat faizi oranının yüzde 28 olarak uygulanacağı belirtildi. Bankalar, ikişer puan düşürdüğü bir ay vadeli mevduatın faizini yüzde 31'e, altı ay vadelininkini yüzde 30'a çekerken, bir puan indirdiği üç ay vadelinin faizini yüzde 31 olarak belirledi. Bir yıl vadeli mevduata ayrıca TEFE artı 2 puan faiz de uygulayan Ziraat Bankası, üç ayda bir faiz ödemeli bir yıl vadeli mevduatın fazini ise yüzde 31'den yüzde 26'ya çekti.

İş Bankası ise bir ay ve üç ay vadeli mevduatın faizini yüzde 32'ye, altı ay ve bir yıl vadelininkini yüzde 31'e indirirken, Akbank da bir ve üç ay vadeli mevduata yıllık yüzde 31, altı ay ve bir yıl vadeli mevduata ise yüzde 30 oranında faiz uygulayacağını açıkladı.

Bu bankaların dışında dün Türkbank, Türk Ekonomi Bankası (TEB), Interbank ve Esbank'ta mevduat hesapları faiz oranlarını 1-2 puan düşürdü. Türkbank, 1 aylık mevduat faizini yüzde 34'den yüzde 32'ye, 3 ay vadeli mevduat faizini yüzde 33'den yüzde 32'ye çekerken, 6 aylık ve 1 yıllık vadelerde de yüzde 32'lik oranlar yüzde 30'a indirildi. İnterbank, 1 aylık mevduat faizini yüzde 33, 3 ay için yüzde 32, 6 ay için yüzde 30 ve 1 yıl için yüzde 29'a indirirken, TEB 6 ay ve bir yıllık faiz oranlarını yüzde 34'den 32'ye, 1 ve 3 ay vadeli mevduat faiz oranını ise 32'den 30'a indirdi. Esbank ise faiz oranları 1 ay vadede yüzde 34'ten yüzde 33'e, 3 ay vadede yüzde 33'ten yüzde 32'ye, 6 ay ve 1 yılvadede yüzde 32'den yüzde 30'a indirdi.

Gecelik faiz tek haneyi gördü

HAZİNE'nin dış borçlanmasından gelen paraların hesaba girmesinin ardından Merkez Bankası'nın fonlama miktarını arttırması sonucu gecelik faizlerde de hızlı bir düşüş yaşandı. Merkez Bankası'nın bankalara çarşamba günü 430 milyon dolar ve 12 milyon Euro, dün de 436 milyon dolar ve 2 milyon Euro vermesiyle repo piyasasında gecelik faizler en düşük yüzde 8'i gördükten sonra ortalama yüzde 13.52 seviyesinden günü tamamladı. Türk Lirası Interbank'ta ise ortalama gecelik faiz yüzde 21.67'den yüzde 16.17'e gerilerken, TL gecelik işlemler halen günün en düşük seviyesi olan yüzde 13'ten gerçekleşiyor. Diğer taraftan mevduat ve repo faiz cephesinde yaşanan düşüşler bono piyasasında kendini göstermedi. Bono cephesinde en aktif işlem gören 20 Haziran 2001 kağıdında bileşik faiz yüzde 31.82 ile dünkü seviyesinde kalırken, valörlü işlemlerde bir değişiklik olmadı.

Önal: Fon’daki bankaları paketleyip satacağız

DEVLET Bakanı Recep Önal, Merkez Bankası Mevduat Sigorta Fonu'nda (TMSF), bünyesi birbirine uyan bankaların biraraya getirilip satılacağını söyledi.

İstabul Altın Borsası'nın 5. kuruluş yıldönümü davetine katılan Önal, gazetecilerin TMSF bünyesindeki bankalara ve ekonomideki diğer gelişmelere ilişkin sorularını yanıtladı.

Önal, TMSF bünyesindeki bankalara ilişkin olarak danışmanlık firması Mckinsey tarafından ön raporun hazırlandığını hatırlatarak, şunları söyledi:

‘‘Ay başına kadar ön raporun kesini gelecek. Ondan sonra biz Hazineve Merkez Bankası ile oturup bir değerlendirme yapacağız. Bakanlar Kurulu'na götürülecek bir öneri geliştirmek istiyoruz. Rapordaki bulgular çalışmalarımıza temel dayanak olacak. Bu rapor sonuçlarını aldıktan sonra bir genel değerlendirme yapıp çözüm bulacağız. Şu anda,tümünü birleştirmek, tümünü tek tek özelleştirmek gibi bir düşünce yok. Bunların bünyesi birbirine uyabilecek birkaç tanesini biraraya getirip, o şekilde sisteme kazandırılması fikri daha ağır basıyor.’’