Banka-belediye dönüşüm ortaklığı
Güncelleme Tarihi:
KENTSEL dönüşümün başladığı Esenler’de, belediye ile İş Bankası anlaştı. Esenler Belediyesi’nin iştiraki Eskon’un da içinde olduğu bu modelde inşaat hak ediş usulüyle yapılacak ve bu şekilde ‘garanti’ de sağlanmış olacak. Vatandaşın aylık taksitleri ise 600-700 lira olacak.
BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan’ın 5 Ekim’de kentsel dönüşümü başlattığı ilçe Esenler’de, yıkılan evin yeniden yapımı için vatandaşa verilecek kredi konusunda Türkiye İş Bankası’yla anlaşmaya varıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın faiz desteğinden de yararlanarak kredi kullanan vatandaşlar yıllık yüzde 6 faiz ödeyecek. Böylece aylık faiz 0.55’ye kadar inecek ve taksitler aylık 600-700 lira olacak. Krediden, riskli alan ilan edilen yerlerdeki mülk sahipleri ile riskli yapıda oturduğunu tespit ettirenler yararlanacak.
Hak edişe göre nakit
‘Kentsel dönüşüm konut-işyeri yapım kredisi ve güçlendirme kredisi’nin imzaları Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu ile İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali tarafından imzalandı. Adnan Bali’nin verdiği bilgilere göre, kredinin kullandırılması için öncelikle yapının riskli olması şartı aranacak. Riskli yapı sahiplerine verilecek bu kredilendirme modelinde, yapım işlerini yüklenen müteahhitlere inşaatın ilerlemesine göre hak ediş usulüyle düzenli nakit aktarılacak ve inşaatın ilermesi bu şekilde garanti altına alınacak. Müteahhit firmalardan yapım işlerinin zamanında ve eksiksiz tamamlanması için iş bitirme garantisi ve taahhütler alınacak.
Ödeme inşaat bitince
Kredi konutlarda 10 yıl, işyeri için ise 7 yıla kadar vadelendirilebilecek. Adnan Bali, şu bilgileri verdi: “Kamu bu kredilere güçlendirme ve yapım alanında konut için 4 puan, işyerinde ise 3 puan fon desteği sağlayacak. Bizim kredi modelimizde bir kişiye kullandırılan kredi 500 bini geçmeyecek. Faiz desteği 100 bin liraya kadar tekil kredi için geçerli olacak. Güçlendirmede ise 50 bin lirada geçerli olacak. Konutların yapım süresi, ödemesiz dönem olacak. Hem fon desteği hem de ödemeler inşaatın yapım aşamasından sonra başlayacak.”
Ev değerlenir, sahibi 300 bin liraya satar
ESENLER Belediye Başkanı Tevfik Göksu, 10 yıl vade ile bir bölümünü devletin sübvanse edeceği, iştirakleri Eskon ile ilişkiler çerçevesinde bir model geliştirildiğini belirterek, “Örneğin 60 bin lira kredi kullanan bir vatandaş, aylık 600-700 lira taksit ödeyecek. 300 bin liradan evini satabilecek, evi değer kazanacak. Böylesine tarihi bir fırsat” diye konuştu.
Krediler için belirli bir bütçe ayırmadık
İŞ Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, “Riskli yapı sahiplerinin ihtiyacı olan finansmanı en uygun koşullarda sunacak ve gerekli yapım garantisini sağlayacak bir kredilendirme modeli oluşturduk. Kentsel dönüşüm için baştan bir bütçe ayırmış durumda değiliz. İstanbul’un değişik yerlerinde, bu modeli yaygınlaştıracağız” dedi.
Çimentoya 200 milyon liralık zam faturası çıktı
TÜRKİYE Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Başkanı Mustafa Güçlü, 1 Ekim’de yürürlüğe giren elektrik zammında sanayinin faturasının yüzde 4 arttığının iddia edildiğini belirterek, “Zam açıklaması yapılırken en düşük oranlar deklare ediliyor. Oysa gerçek durum öyle değil. Çimento sektörünün elektrik zammı yüzde 14-15’i buldu. Son zamla sektörümüzün yıllık elektrik faturası 200 milyon lira artarak 1.3 milyar liraya yükseldi. Bu durum sektörümüzü isyan noktasına getirdi” dedi.
Fabrikalar arasında fark
Çimento üretiminde maliyetin yüzde 70’ini enerjinin oluşturduğunu kaydeden Mustafa Güçlü, şunları dile getirdi: “TÇMB’nin 44 üyesi var. Bunların 32’si elektriğini tali hatlardan alıyor. 12’si ise ana hatlardan elektrik sağlıyor. Tali hatttan elektrik alan tesisle, ana hattan alanlar arasında bile yüzde 15’e varan fiyat farkı oluştu. Tali hatlara kaçak-kayıp faturasının da yüklenmesi bu farkta etkili oldu. İşin ilginç yanı, aynı grubun bir fabrikası tali hat, diğeri ana hat tarifesinden elektrik faturası ödüyor. Yani, aynı grubun iki tesisine farklı tarifeden elektrik faturası gönderiliyor.”
Geçen yıl 900 mİlyondu
Mustafa Güçlü, şöyle konuştu: “Geçen yılla karşılaştırıldığında zam oranı yüzde 20’lere kadar çıkıyor. Aslında geçen yılın ekim ayından bu yılın ekim ayına kadar geçen dönemde enerji faturamız yüzde 50 artmış görünüyor. Sadece elektrik faturamız geçen yılın ekim ayında 900 milyon liraydı. Yani, elektrik faturamızda 300 milyon lira artış oldu. Şu anda elektriğin kilovatsaati bize ortalama 9 Euro/sent dolayına geliyor.”
Satış disiplinli olur, fiyat avantajı kalkar
ÇEVRE ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın açıkladığı konut satışlarına disiplin getirecek ve tüketiciyi garanti altına alacak ‘maketten satışta düzenleme’ memnuniyet yaratsa da, fiyatların yükselmesine neden olabilir. Türkiye’de bir yılda satışa çıkan 400 bin konutun yaklaşık 100 bini, proje maket aşamasındayken yani inşaatı başlamamışken satılıyor. Bazı projelerde maketten satış yüzde 20-25’i buluyor. Temel atılmadan önce satışa çıkan projelerde ‘daha uygun’ lansman fiyatları geçerli. Düzenleme hayata geçerse, maliyeti özkaynaklarından karşılayacak firmalar, fiyatlara zam gelebileceğine dikkati çekiyor.
Fiyatlara zam gelebilir
İSTANBUL İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, sektörün düzenlenmeden yana olduğunu ve Bakan Erdoğan Bayraktar’ın açıklamalarından sonra ümitlendiğini belirterek, “Bir takım sıkıntıların olmaması için düzenlemelerin olması gerekirdi. Sektörümüzün sorunlarını çözen bir formül, bizlerin de katılımıyla bulunursa güvenli adımlarla devam ediliriz. Mevcut sıkıntılar herkese mal edilmemeli” diye konuştu. Bir projeye başlarken özkaynağın ve kredibilitenin şart olduğunu vurgulayan Durbakayım, düzenlemeler sonrası gerçekçi fiyatların ortaya çıkacağını ve fiyatlarda zam beklentisinin de oluşacağını söyledi.
Maketten satışta üç adım
1- İnşaat firmaları
temel üstü ruhsatını aldıktan sonra, kat irtifakı kurulacak.
2- Kat irtifakı kurulduktan sonra firmalar satışa başlayabilecek.
3- Bankaların garantör olduğu bir modelde firmalara inşaatı tamamladıkça nakit akışı yapılacak.
Büyüklere avantaj olur
KONUT Yatırımcıları ve Geliştiricileri Derneği (KONUTDER) Başkanı ve Sinpaş GYO İcra Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik, şunları söyledi: “Bu düzenlemelerden büyük firmalar avantajlı çıkar. 50 daire yapan ile 5 bin daire yapan bir olmaz. Büyük firmalar düzenlemelere uyum sağlar, gider izinlerini alır, 2 yıl uğraştıkları projelere de 6 ay geç başlar.”
Hak ediş nasıl belirlenir
GAYRIMENKUL Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, temel üstü ruhsatı alındıktan sonra, bankaların hak ediş payını nasıl belirleyeceğinin belli olmadığını ifade ederek, şöyle konuştu: “TOKİ’nin modelinde projeyi kontrol eden birimler var ancak bankaların hak ediş miktarını neye göre belirleyeceği belli değil.”