Balıkesir’de konutların yüzde 38’i deprem sigortalı

Balıkesir, 3. derece deprem bölgesinde biliniyordu, 1996’da 1. derecede olduğu tespit edildi ve ilin kaderi değişti. Sadece merkezdeki, 80 bin binanın 12 bin 500’ü birinci derece deprem yönetmeliğine göre inşa edildi, 67 binin üzerinde bina ise riskli. Balıkesir’de 336 bine yakın konuttan 130 bini zorunlu deprem sigortası yaptırdı.

Balıkesir’de toplam 336 bine yakın konuttan 130 bine yakını zorunlu deprem sigortası yaptırdı. Doğal Afet Sigortaları Kurumu da (DASK), Balıkesir’e toplam 8,3 milyon TL teminat verdi. Hemen hemen tüm ilçeleri ile birinci derece deprem risk bölgesinde yer alan Balıkesir’de, konutların yüzde 38’inin depreme karşı sigortalanmış olması ise yetersiz.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun (DASK), Türkiye genelinde deprem ve zorunlu deprem sigortası konularında bilinç oluşturmak için düzenlediği, “Anadolu Buluşmaları” ilk olarak Balıkesir’de başladı. Balıkesir’de düzenlenen toplantılarda, depreme hazırlık için neler yapıldığı tartışıldı ve ilin, zorunlu deprem sigortası karnesi çıkartıldı.
Balıkesir’de köylerle birlikte 450 bine yakın bina bulunuyor. İlin en büyük talihsizliği ise, 1996 yılına kadar üçüncü derece deprem bölgesinde yer almasına karşın; 18 yıl önce yapılan yeni bir düzenleme ile birinci derece deprem bölgesinde olduğunun tespit edilmesi. Hal böyle olunca da 1996 yılına kadar yapılan tüm binaların birinci derece deprem yönetmeliğine uygun inşa edilmemesi, bugün Balıkesir için en büyük sorun.

BİNALARIN YARISI KAÇAK

Sadece Balıkesir merkezde toplam 80 bin bina bulunuyor ve bunların sadece 12 bin 500’ü 1996 yılından sonra yapıldığından birinci derece deprem yönetmeliğine uygun inşa edilmiş. Daha açık bir anlatımla, Balıkesir’de 67 bin 500 bina depreme karşı ciddi risk taşıyor. Bu aşamada da Balıkesir tüm umudunu kentsel dönüşüm projesine bağlamış durumda. Kentsel dönüşüm başladığı anda da Balıkesir’de 130 binanın acilen yıkılması gerekiyor.
Bir başka sorun ise maalesef Balıkesir’deki binaların yarısına yakınının kaçak olması ve konutlarda kullanılan beton kalitesinin düşük olması. Binaların hem kaçak hem kalitesiz olması da gündeme zorunlu deprem sigortasını getiriyor. O nedenle Balıkesir’deki konutların yüzde 38’nin sigortalı olması yeterli bulunmuyor.

Süresi dolan, poliçesini yenilemeli

DASK Genel Koordinatörü İsmet Güngör, Afet Sigortaları Yasası’ndan sonra yaklaşık 2 milyon yeni sigortalının sisteme girdiğini belirterek, şunları söyledi: “Elektrik, su tesisatı bağlatırken, tapu işlemlerini yaparken zorunlu deprem sigortasını yaptırıyorlar ama 1 yıl sonra ne oluyor, bu çok önemli. 5 ayda 1,4 milyon insanın poliçe yenilemediğini görüyoruz. Poliçeleri biten vatandaşlarımızı 2 hafta bekliyoruz ve 13. ayda telefonla arıyor, hatırlatmalar yapıyoruz. Bizim mutlaka bunları yenilememiz gerekir. Bu insanları kaybetme lüksümüz yok.”

6.3 milyon konutu sigortaladık

DASK Yönetim Kurulu Başkanı Selamet Yazıcı, Afet Sigortaları Kanunu ile sigortalı konut sayısının ciddi arttığını ve bugün 6,3 milyon konutun sigortalandığını söyledi.
Selamet Yazıcı, hedeflerinin sigorta kapsamına giren 17 milyona yakın konutu sigortalamak olduğunu ifade ederek, “Şimdi ise amacımız, Kanun yürürlüğe girdikten sonra sigortasını yaptıran konut sahiplerinin poliçelerini yenilemelerini sağlamak. Süresi dolan sigortalıları hem telefonla arayıp, hatırlatma yapıyoruz hem de mesajlar yolluyoruz” dedi.
Selamet Yazıcı, Türkiye de 71 ilin, birinci ve ikinci derece deprem bölgesi içinde olduğuna değinerek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sigortalılık oranı DASK hayata geçtiği 2000 yılında yüzde 4’dü, bugün yüzde 36’lara yükseldi. Yeterli değil ama bardağın dolu tarafına baktığımızda önemli mesafe kaydetmişiz. DASK’ın toplumda bilinirliği yüzde 90 oranında. Bir depremde ödeme kapasitemiz 12 milyar TL. Bu tamamen bütçeden bağımsız kendi kapasitemiz. Çok düşük masraflarla yapıyoruz bunu ve operasyon giderlerimiz yüzde 2’nin altında. Van’da 122 milyon TL hasar ödedik.”
Selamet Yazıcı, zorunlu deprem sigortasını topluma benimsetmenin en iyi yollarından birinin deprem bilincini arttırmak ve her vesileyle sigortanın faydalarını anlatmak olduğuna da dikkat çekerek, “Biz de yaptığımız çalışmalarda, hem depremi hem de zorunlu deprem sigortasını anlatıyoruz. Çünkü depremle ilgili daha öğreneceğimiz çok şey var. Son Gökçeada depreminde gördüğümüz gibi, o anda nasıl davranacağımızı bilmiyoruz aslında” dedi.

Sigortalı sayısı yetersiz

Balıkesir Valisi Ahmet Turhan: Köylerle beraber 450 bine yakın konut stoğumuz var. 1996’ya kadar yapılan binalar 3. derece deprem bölgesiymiş gibi yapılmış. Özellikle çok katlı ve eski binalarımızda sıkıntı var. Eski bina stoğumuz çok fazla ve kaçak bina sayısı yüzde 50’ler seviyesinde. Balıkesir’in sigortalılık oranı yüzde 38. Türkiye ortalamasına baktığımızda kötümser bir rakam gibi görünmeyebilir ama bu sayı yetersiz.

Yıllık prim 120 lira

Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Edip Uğur: Balıkesir’de riskimiz çok yüksek. Tüm vatandaşlarımızın, yapılarını zorunlu deprem sigortası ile güvence altına almaları lazım. Balıkesir için yüzde 38’lik sigortalılık oranını yeterli bulmuyorum. Sadece elektrik, su abonesi olurken yaptırmasınlar. Zorunlu deprem sigortasının adının ‘gönüllü deprem sigortası’ olması gerekir. Sigorta primleri yıllık 120-150 liralık bir ücret.

Sigorta bilincini artırmalıyız

Balıkesir Ticaret Odası Başkanı Fahri Ermişler: Birlikte hareket edip, çeşitli kampanyalar düzenleyerek, deprem ve sigorta bilincini arttıracak çalışmalar yapmalıyız. Ticaret Odası olarak sigorta acentelerimizle birlikte hem eğitim çalışmaları hem de iletişim çalışmalarını artırarak, sigorta bilincini arttırmalıyız. 2023 ile ilgili hedefler koyarken, bir başka hedef daha koyalım ve bu da ‘sigortasız iş yeri, konut kalmasın’ olsun.

Halka DASK’ı anlatıyoruz

Balıkesir İl Afet Müdürü Bekir Bahar: Balıkesir’in büyükşehir olmasıyla beraber, 20 ilçede afet acil durum planları hazırlandı. Afete Hazır Türkiye projesi kapsamında, 2013 yılında eğitimler verdik ve bu eğitimlerde özellikle DASK konusunu işliyoruz ki vatandaşımız bilinçlensin, sigorta konusuna daha önem versin, sigortalı sayısı artsın. Son yapılan planlamalara göre Balıkesir; Çanakkale, Bilecik, Kütahya illerinin lojistik merkez olacak.

Düzenleme ile köy kalmadı

Balıkesir Tapu Müdürü Atilla Eren: Balıkesir büyükşehir olduğu için artık köy kalmadı ve hepsi mahalle statüsüne geçtiği için yapılan işlemlerimizin sayısı da artacaktır. Tapuda işlemlere başlamadan önce zorunlu deprem sigortasına bakıyoruz. Poliçenin varlığı salt malik veya intifa hakkının sahibinin istemiyle gerçekleştirilen işlemlerde aranır. Kamu hizmet binası olarak kullanılan bağımsız bölümler, sigortaya tabi değil.

Yaptırmayanı uyarıyoruz

Balıkesir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürü Mustafa Bayram: Su aboneliğinde zorunlu deprem sigortasının yapılma zorunluluğu için olumsuz tepkiler almadık. Balıkesir’in birinci derece deprem bölgesi olduğunu bilen
Balıkesirliler daha duyarlı. Bize işlemler için gelenler genelde poliçelerini kestirmiş olarak geliyor. Yaptırmadıkları zaman da kendilerine gerekli uyarıları yapıyoruz.

Köyler de yapacak

Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş Balıkesir İşletme Müdürü Taşkın Yıldız: Elektrik aboneliğinde zorunlu deprem sigortasının aranmasından önce binamızın duvarlarına afişler asarak vatandaşları bilinçlendirmeye başladık. Başlarda tepkiler oluyordu. Genellikle abonelik yenileme işlemlerinde yaşandı. Veznede çalışan arkadaşlarımız, ‘evim yıkılırsa yıkılsın size ne’ şeklinde tepkiler dahi alıyorlardı. Ama artık yok denecek kadar az.