Bal gibi yanlış tartışma!

TARIM ve Orman Bakanlığı’nın bal, pekmez ve peynir ile ilgili yaptığı bir düzenleme dün sosyal medya ve kamuoyunda en çok tartışılan konular arasındaydı. Bakanlık aroma vericilerle, bal ve pekmez benzeri ürünler katılarak yapılan üretimleri yasakladı. Ayrıca bitkisel yağ veya diğer gıda bileşenleri kullanılarak peynir izlenimi verilen ürün üretiminine de yasak getirdi. Peynir ve pekmez ile ilgili ürünlere yasak hemen devreye girerken balla ilgili ürünlerin üretimine yılbaşına kadar izin verildi. Bu durum özellikle sosyal medyada ‘sahte bala yılbaşına kadar izin’ şeklinde yorumlandı. Oysa Türkiye’de sahte bal üretimi zaten yasak. Sözkonusu düzenleme ballı şurup, bal aromalı şurup, çam aromalı şurup gibi bal eklenerek ya da eklenmeden tamamen aroma vericilerle hazırlanan ürünlerin üretiminine de yasak getirdi.

Kamuoyundaki tartışma Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, 2011 yılından bu yana uygulanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nde değişikliğe gitmesiyle başladı. Bu değişimle vatandaşı yanıltacak ürünlerin üretilmesi de engellenmiş oldu. Değişiklik öncesinde örneğin pekmez izlenimi verilerek satılan bir ürün, pekmez hammaddesi olmadan farklı aroma vericiler ya da maddelerle üretilebiliyordu. Ya da peynir izlenimi verilerek vatandaşın beğenisine sunulan eritme ya da farklı yöntemlerle üretilen peynirlerin satışında da bir engel yoktu. Kahvaltılık ya da farklı isimlerle peynir benzeri ürünlerin satışı yapılabiliyordu. Ancak yapılan değişiklikle birlikte vatandaşı yanıltacak ürünlerin piyasaya çıkması da engellenmiş oldu.

YASAKLANAN ÜRÜNLER

19 Şubat itibariyle yürürlüğe giren yönetmeliğin ayrıntıları ise şöyle;

• Pekmez olmadığı halde pekmez izlenimi veren meyveli şekerli şurup, meyve tatlısı, pekmez şurubu, meyveli şekerli şerbet ve benzeri isimlerle ürünler üretilemeyecek.
• Bitkisel yağ veya diğer gıda bileşenleri kullanılarak peynir izlenimi veren ürünlerin artık üretilemeyecek.
• Üretimi yapılamayacaklar arasında aroma vericiler veya bal eklenerek bal aromalı şurup, çam aromalı şurup, ballı şurup ve benzer isimlerle bal izlenimi veren ürünler de bulunuyor.

VATANDAŞ KANDIRILAMAYACAK

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Kemal Zeki Taydaş, yönetmelikle ilgili şunları söyledi: “Geç alınmış ancak yerinde bir karar. Çünkü vatandaşımız yıllardır içinde pekmez ya da bal olmayan ürünleri yedi. İçinde neredeyse süt olmayan peynir görünümlü ürünleri tüketti. Vatandaşlarımız kandırılıyordu. Artık gerçek olmayan ürünler için vatandaşımızın cebinden para çıkmayacak. Taklit ve tağşiş yoluna gidenlerin de ağır şekilde cezalandırılması gerekiyor.”

BALLAR SÜRE ALDI ELEŞTİRİ GELDİ

SÖZ konusu yönetmelikle sadece bal görünümlü ürünler için 31 Aralık 2020’ye kadar izin verildi. Bakanlık yetkilileri bal şurubu olarak satılanların satılabileceğini ancak tüketiciyi yanıltıcı görsel ve yazı kullananlara bu sürenin tanınmadığını ifade etti. Bal konusunda süre tanınması ile ilgili olarak Kemal Zeki Taydaş, “Devlet bu ürünlerin sağlıksız olduğuna karar vermiş ve biran önce yasaklanmasını istemişse, diğer üreticilere tanınmayan stoktaki ürün eritme izninin balcılara da tanınmaması gerekir. Aksi halde akıllara soru işareti gelir” diye konuştu. Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Yönetim Kurulu Üyesi Sinan Vargı ise bal ürünleri için verilen bir yıllık sürenin uzun olduğunu savundu. Vargı, “Bu üç ay ile sınırlandırılmalıydı” dedi. Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar ise “Bal Tebliğinde, aslında bal da herhangi bir aroma vericinin kullanımı da yasak. Yasak olduğu halde depolarda kalan aromalı ballarınbir yıl satılmasına izin verilmesi skandal ve suçtur. Bakanlık, kendi tebliğine aykırı davranıyor” dedi.