Bakana “hukuksuz denetim” mektubu
Güncelleme Tarihi:
TMMOB, idari ve mali denetim kıskacına alınan 11 odayla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce’ye bir mektup gönderdi. Mektupta, 17 Aralık’ta yürürlüğe giren kararın Anayasa’ya aykırı olduğuna dikkat çekilerek, “Danıştay karar verene kadar denetim yetkisini kullanmamak hukuka saygının gereğidir” denildi. TMMOB Başkanı Mehmet Soğancı’nın imzasıyla bakanlığa gönderilen mektupta şu ifadeler yer aldı:
SINIRLARI ÇİZİLMEDİ
“Anayasa’daki değişikliğe bağlı olarak diğer meslek kuruluşlarına ilişkin yasalarda çeşitli değişiklikler yapılmasına karşın 6235 Sayılı Yasa’da bir değişiklik yapılmamıştır. 6235 sayılı yasa gerekçesinde denetimin ne şekilde yapılacağının da belirlenmesi öngörülmüşken TMMOB üzerinde sınırları çizilmemiş bir denetim yetkisi getirildi.
KANUNLA BELİRLENİR
Ancak otuz yıl zarfında hiçbir siyasal iktidar ilgili bakanlığın tespitine ilişkin bir Bakanlar Kurulu kararı almamıştır. Yasanın diğer maddelerinde de bakanlığın TMMOB’un karar ve işlemleri üzerindeki tasarruflarının çerçevesi, sınırları ve usulleri belirlenmemiştir. Oysa Anayasa hükmü çok açık olup; idari ve mali denetime ilişkin kuralların kanunla belirlenmesi gerekmektedir. Bunun yanında Anayasa Mahkemesi’nin merkezi idarenin meslek kuruluşlarının özerkliğini ve bağımsızlığını ortadan kaldıracak nitelikte kararları olamayacağına ilişkin hükümleri mevcuttur. İdari vesayet yetkisi kural değil, bir istisnadır. Yani bütün işlem ve kararların bakanlıkça incelemeye alınarak denetlenmesi gibi bir idari denetim söz konusu değildir. Konusunun ve usulünün mutlaka yasayla belirlenmesi gerekmektedir. Ancak 6235 Sayılı Kanun’da TMMOB ve odalar üzerinde bakanlığın hangi usul ve esaslara göre denetim yetkisine sahip olduğuna ilişkin hiçbir düzenleme yer almamaktadır.
OLANAKSIZ YETKİ
Bu nedenle TMMOB’a bağlı odaların idari ve mali denetimini yapacak bakanlıkları belirlemek üzere Bakanlar Kurulu kararı alınarak, usulleri ve koşulları tarif eden yasal düzenlemeler olmadan bu yetkinin kullanılması olanaklı değildir. İdari ve mali denetimin esas ve usulleri, kuralları kanunla belirlenmeden sadece Bakanlar Kurulu kararına dayalı olarak Bakanlıkça herhangi bir denetim yapılmasının Anayasa’ya aykırı olacağı kuşkusuzdur. Bakanlar Kurulu kararının iptaline yönelik Danıştay’da dava açtık. Hukuk devleti ilkesi, bir konuda dava açılmış ise yargı kararının beklenmesini emreder. Yani, ortada bir yürütmenin durdurulması kararı yokken de dava sonucunun beklenmesi ve karar verilinceye kadar idarenin karşı tarafa zarar vermemesi hukuk devleti ilkesine bağlılığın ve saygının bir gereğidir.
DENETİM YAPILAMAZ
Bakanlığınız, Anayasa’ya aykırı olarak Bakanlar Kurulu kararına dayanarak 11 odamız hakkında idari ve mali denetim yapamaz. Anayasa ve yasaya aykırı olarak alınmış Bankalar Kurulu kararının, yargı tarafından karar verilinceye kadar uygulamaya konulmaması yetki ve hukuka saygının bir gereğidir.”