Bakan Oral'ın bütçede 92 trilyonluk sevinci

MALİYE Bakanı Sümer Oral, 1999 yılında 9.137 katrilyon lira olarak hedeflenen bütçe açığının, yıl sonunda 9 katrilyon 45 trilyon lira olarak gerçekleştiğini açıkladı. Böylece bütçe açığı, uzun yıllardan sonra ilk kez hedefin altında gerçekleşti. Açık, hedefin 92 trilyon lira altına gerçekleşirken, 1999 bütçesindeki harcamalar, 28 katrilyon lira ile 27.1 katrilyon liralık hedefin yaklaşık 900 trilyon lira üzerine çıktı. Ancak 18 katrilyon lira olarak hedeflenen bütçe gelirleri, 18 katrilyon 973 trilyon lirayla hedefin üzerine çıktı.

Sümer Oral, bütçe açığının GSMH'ye oranının yüzde 11'in altında olduğunu söyleyerek ‘‘Bu oranla 2000 yılı şartlarını göğüslemekte sıkıntı çıkar. Amacımız Avrupa ülkeleri gibi bu oranı yüzde 3'ler düşürmek’’ dedi.

Oral 1999 yılı bütçe uygulama sonuçları hakkında bir basın toplantısı düzenleyerek, gelir, gider, açık ve faiz dışı fazla gibi temel rakamların gerçekleşmeleri hakkında bilgi verdi

Oral'ın verdiği bilgiye göre, bütçe dengesinin en önemli göstergelerinden biri sayılan faiz dışı fazla da hedefin üzerine çıktı. 1999 bütçesinde 1.2 katrilyon lira olarak hedeflenen faiz dışı fazla 1 katrilyon 676 trilyon lira olarak gerçekleşti.

Bütçede, faiz ödemeleri için 10.3. katrilyon liralık bir ödenek konulduğunu natırlatan Bakan Oral, bu rakamın 421 trilyon lira üzerine çıkıldığını açıkladı. 1999 yılında 2.3 katrilyon lira ödenek ayrılan sosyal güvenlik harcamaları da bu hedefi aşarak, 2.7 katrilyon liraya ulaştı.

DEPREM VERGİSİ

18.9 katrilyon lira olarak gerçekleşen bütçe gelirlerinin 14 katrilyon 807 trilyon lirası vergi gelirlerine ait. 14.2 katrilyon lira olarak hedeflenen vergi gelirleri, bu hedefin 607 trilyon lira üzerinde çıktı. Vergi gelirlerinin dağılımı ise şöyle:

235 trilyon Gelir Vergisi, 215 trilyon lira Akaryakıt Tüketim Vergisi, 100 trilyon lira Kurumlar vergisi.

Oral, Deprem Vergisi olarak bilinen Ek Vergi'den Aralık ayında 100 trilyon liralık tahsilat yapıldığını açıkladı. Bütün bu rakamlar dikkate alındığında, vergi gelirlerinin, daha sonra revize edilen hedefe göre yüzde 6.8 oranında artış gösterdiğini söyleyen Oral, bu sonuçların 2000 yılı hedefleri açısından da çok önemli olduğunu vurguladı.

Kiraya yüzde 25 sınırı Komisyon'dan geçti

KİRA artışını sınırlandıran tasarı, TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi. Muhalefet, tasarının Anayasa'ya aykırı olduğunu iddia etti.

Tasarı, kira artışlarının 2000 yılında yüzde 25, 2001 yılında ise yüzde 10 oranında arttırılmasını öngörüyor. İktidar kanadı, tasarının enflasyonun düşürülmesine önemli etkisi olacağını vurguladı.

DYP'li Kamer Genç, tasarıyı, ‘‘Deli saçması’’ olarak nitelendirdi. FP'li Ramazan Toprak, bu tasarı yüzünden Hazine'nin 15 trilyon lira zararı olacağını öne sürerken, FP'li Yasin Hatiboğlu, bir insana zulmetmek için illa da kafasını kesmek gerekmetiğini, kulağını kesmenin de zulmetmek anlamına geleceğini söyledi. Hatiboğlu, tasarının kısmen de olsa Anayasa'ya aykırı olduğunu iddia etti. FP'li Nazlı Ilıcak, diğer fiyatlar serbest kalırken, kiraların sınırlandırılmasının enflasyonu düşürmeye yetmeyeceği görüşünü savundu. Komisyon üyeleri, tasarının yürürlük tarihi konusunda farklı görüşler dile getirdiler. Bir grup, tasarının, yayımlanmasından sonra yapılan sözleşmeleri kapsaması gerektiğini, bir grup ise yürürlük hükmünün geriye doğru işletilmesi görüşünü savundu. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi hakimlerinden Atilla Bengü, tasarının yayımı tarihinden önceki sözleşmeleri kapsamasının doğru olmayacağını belirtti.

Muhalefetin, tasarının Anayasa'ya aykırı olduğuna ilişkin önergesi reddedildi. Tasarı, hükümetten geldiği şekliyle kabul edilirken, hükümlerin yasa yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmesi onaylandı. ANKARA