‘Bahriyeli’ lakaplı eski subay Bora Koçak, otomotivde adım adım zirveye çıktı

7 yıl Deniz Kuvvetlerinde subay olarak görev yaptıktan sonra ayrılan ve 1996 yılında Hürriyet’te yayınlanan iş ilanıyla özel sektöre Anadolu Grubu şirketlerinden Çelik Motor’da satış sonrası eğitim sorumlusu olarak adım atan Bora Koçak, 20 yıl sonra aynı kurumda başkan oldu. 1 Ağustos itibariyle bünyesinde Anadolu Isuzu, Çelik Motor ve Anadolu Motor gibi şirketler ile Kia, Isuzu, Garenta, ikinciyeni.com ve Lombardini gibi markaları bulunduran Anadolu Otomotiv Grubu’nun Başkanı olan Bora Koçak, yeni görevinde ilk röportajını Hürriyet’e verdi. 1996-2005 yıllarında Çelik Motor’da sırasıyla önce eğitim sorumlusu ardından satış sonrası hizmetler sorumlusu, satış sonrası hizmetler müdürü ve marka müdürü olarak görev yaptıktan sonra 2005 yılında önce Citroen’e 2008 yılında ise Mazda’ya Genel Müdür olarak transfer olan Koçak, 2010 yılında ise özel sektöre adım attığı Çelik Motor’a Genel Müdür olarak geri döndü. “Ben Deniz Kuvvetlerinden ayrıldığımda özel sektörde tanıdığım tek bir isim dahi yoktu” yorumunu yapan ve sektörde subaylık geçmişi nedeniyle ‘Bahriyeli’ olarak tanınan Koçak, sorularımıza şu yanıtları verdi: 

BAHRİYE ETKİSİ OLDU
* 1 Ağustos itibariyle mesleğinizde yeni sulara yelken açtınız. Şimdi bir durup geçmişe baktığınızda kendinizi nasıl değerlendiriyorsunuz? Başarılı buluyor musunuz?
- Yaptığım iş ve sonuçlarıyla ilgili olarak öncelikle hep kendim tatmin olmalıyım diye düşündüm. Çalıştığım kurumları sahibiymişim gibi görerek yönetmeye çalıştım. Sonuçta geriye dönüp baktığımda , benim yönettiğim süreçte küçülen hiçbir şirket olmadı. Genellikle sisteme odaklanıp , hızlı kazanımları hayata geçirip büyümeyi hedefledim. Sonuçlar da hep böyle geldi. Benim şansım yaptığım işi çok seviyor olmam. Çalışırken yorulmuyorum ve büyük keyif alıyorum. Bahriye döneminden alıştığım çalışma disiplininin ise çalışma hayatımda bana büyük katkısı oldu. Tez canlı bir yapım var ve başladığım iş bitirmeden huzur bulamıyorum . Bu yönüm birlikte çalıştığım ekiplere de dolaylı olarak sirayet ediyor.

* 2010 yılında Anadolu Grubu’na Çelik Motor Genel Müdürü olarak döndüğünüzde hedefinizde Otomotiv Grubu Başkanı olmak var mıydı?
- Bugüne kadar hiçbir pozisyonla ilgili benim bir talebim olmadı. İşimi iyi yapmaya gayret ettim. Zaten başarılı olunca ben istemesem de daha üst pozisyonlar bana teklif edilir diye düşündüm. İşten daha çok kariyer planlamasına vakit ayırmak pek bana uygun bir durum değil. Burada da böyle oldu. Çalışmaktan büyük gurur duyduğum Anadolu Grubu’nun bana nerede ihtiyacı olursa seve seve görev yaparım.

MERAKLI KİŞİLİĞE SAHİBİM
* Bu mertebeye yükselmek için yaptıklarınız yeterli miydi? Yani Çelik Motor’da çok hızlı bir büyüme olmasa da siz yine başkan olabilir miydiniz?

- En önemli ve yaygın bir yanılgı bu işlerde en önemli etkinin ilişkiler olduğunun düşünülmesi. Yaptığınız işte iyi değilseniz, kim size daha büyük bir ölçek ve risk yöneteceğiniz işi emanet eder? Ben Deniz Kuvvetlerinden ayrıldığımda özel sektörde tanıdığım tek bir isim dahi yoktu. Hürriyet gazetesinde yayınlanan iş ilanı ile başvurduğum bu kurum ve o dönemki yöneticiler bana bir şans verdi ve ben de mahcup olmamak için elimden geleni yaptım. Hep ekibe odaklanıp doğru insanlarla çalışmaya gayret ettim. Başarıyı da başarısızlığı da birlikte sahiplendik. Araştırmacı ve meraklı kişiliğimin de gelişimimde büyük katkısı oldu. 6 yılda 6 kat büyüdük ve yeni iş kollarında yepyeni markalar kazandırdık. Şüphesiz bu sonuçların kariyerime olumlu katkıları oldu.

* Çelik Motor Genel Müdürü olarak geçmiş 6 yıla baktığımızda Kia markasını 5-6 bin adetlerden 20 bin adetlerine üstüne çıkardınız, filo kiralamada yeni markalar yarattınız. Bugün baktığımızda 1.5 milyar TL’yi aşan ciroya sahip bir Çelik Motor görüyoruz. Şimdi rastlantı olmayan başarılar sizden beklentileri de artırdı. Bir taraftan Çelik Motor’da büyümeyi kadroya eklediğiniz yeni isimlerle devam ettirmek diğer taraftan Anadolu Grubu bünyesinde uzun süredir sessiz duran şirketleri canlandırmak durumundasınız. Önceliğiniz ne olacak?

- Her şirketin önceliği farklı olacak tabi. Çatı stratejimiz , sürdürülebilir değerler yaratmak. Örneğin Garenta ve ikinciyeni.com gibi tüm kontrolü bizde olan sistem ve markalar. Çeşitli markaların temsilcilikleri ile büyümek de bir yöntem olabilir ama asıl zor ve değerli olan, bize ait ve farklı coğrafyalara da yayabileceğimiz değerler yaratmak. Türkiyede üretip , Türkiyede satmanın yanı sıra ihracat pazarlarına da odaklanmak. Otomotiv dağıtım sisteminin bugünkü sistem ile devam edebilmesini çok uzun vadeli görmüyorum. Dolayısıyla otomotiv şirketlerimizi ve markalarımızı oluşabilecek yeni dağıtım sistemlerine hazırlayabilmek üzerinde çalışıyor olacağız. Bu konuda önümüzdeki günlerde önemli bir projeyi başlatacağız.

ISUZU ÜRETİMİNDE ÖNCELİK İHRACAT

* Son 2-3 aydır Anadolu Otomotiv Grubu’nda sorumlu olduğunuz diğer şirketleri inceliyorsunuz. Isuzu’yla birlikte üretici pozisyonuna da geldiniz. İşe hangi şirketten başlayacaksınız? Potansiyeli olan ve büyümeye elverişli şirketler hangileri?

- Isuzu bugün dünya genelinde kendini ispatlamış bir ticari araç markası. Midibüs ve otobüs ürün gamı sadece Türkiye de biz üretiyoruz. Bu ürünlerin dünya pazarlarına ihracatı önemli bir önceliğimiz olacak. Bu konuda her geçen gün daha iyi bir dağıtım kanalı oluşturuyoruz. Ürüne güvenimiz tam ve girdiğimiz pazarlardan yeni talepler gelmeye devam ediyor. İhracatta güç kazanmamız , Türkiye pazarındaki dalgalanmalara karşı bir koruma da sağlayacak. Yerlilik oranının yüksek olduğu bu ürünlerin ihracatı ile Türkiye ekonomisine de olumlu katkı sağlayacağız. Anadolu Isuzu son bir yıl içinde önemli Ar-Ge yatırımları yaptı. Yeni Ar-Ge merkezimizin açılışını gerçekleştirdik ve artık her türlü pazar için her türlü yeni ürünü geliştirebilecek yetene sahibiz. Hem kamyon hem de otobüs tarafında bulunmadığımız segmentler için yeni ürün fırsatlarına bakıyoruz.

* Ticari araç pazarında Isuzu’yla ilgili planlarınız hedefleriniz nedir? Mevcut satışlar 4 bin adetler çivarında. Sizin kısa ve uzun vadeli hedefleriniz nelerdir? 10 bin adetlerden bahsedebilir miyiz?

- Henüz gelecekteki adetlerden bahsedebilmek için oldukça erken ancak öncelikli hedefimiz , iç pazarda sattığımız kadar ihracat satışı da yapabilmek ve kapasite kullanım oranımızı hızlı bir şeklide yükseltmek. Anadolu Isuzu yakın geçmişte 10 bin adetlere yakın satışlar zaten gerçekleştirdi.

D-MAX’TE HEDEFİMİZ BİREYSEL MÜŞTERİ

* Türkiye’de üretilen pick-up sınıfındaki D-Max, Anadolu Isuzu’nun en önemli kozlarından biri. Ayrıca ticari araç sınıfında da etkili modelleri var. Özellikle küçük otobüs konusunda çok iddialı. Isuzu fabrikasının yeni yatırımlar açısından şansı nedir? Japonya ile bu konuda görüşmelere başladınız mı? Kapasite nereye kadar çıkabilir, istediğiniz seviye için ne kadar bir yatırım gerekir?

- Bugün itibarı ile kapasite kullanım oranlarımız yeni yatırımlar gerektirecek düzeyde değil. Her türlü üretim artışını yapacak hareket alanımız var. Öncelikli odağımız satış kanalları ve ürün geliştirme üzerine olacak. D-Max son derece güçlü ve rekabetçi bir ürün. Satış kanalları ve ürün spesifikasyonlarını geliştirerek pazar payımızı artırabileceğimiz görüşündeyiz. Bu aracın bireysel kullanıcılara satışında binek otomobile benzer bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu ürünün bireysel amaçlı kullanıcısına daha yakın olmalıyız. Bugünkü D-Max satışlarımızın önemli bölümü ihale benzeri ticari kullanıcılara yönelik. Pazarda önemli bir bireysel alıcı da var ve burada gelişmemiz gerekiyor.

TRAKTÖR ALANINDA PROJELERİMİZ VAR

* Diğer taraftan Anadolu Motor ismiyle motor üreten bir önemli gücünüz daha var. Oradaki potansiyel nedir, üretim ve satış hedefleriniz nelerdir?
- Anadolu Motor’un ürün gamında motor, jeneratör , deniz motorları ve tarım makinaları var. Öncelikli ihtiyacımız bu ürünlerin nihai kullanıcıya ulaşımını kolaylaştırmak. Jeneratör, deniz motorları gibi nihai kullanıcının kolay ulaşmayı tercih edeceği ürünleri hızlı satış kanallarına taşımamız gerekiyor. Bayilerimiz de içine alan ’online’ satış kanalları burada öncelikli olacak. Yapı marketleri vs gibi kanallar konusunda da önemli gelişim fırsatlarımız var. Kısacası sattığımız ürünlerin alıcısıyla kol mesafesinde olmalıyız. Anadolu Motor’un çok yaygın bir servis ağı var. Satış sonrasında sağladığımız bu avantajları da daha iyi anlatabilmeliyiz. Tarım makinaları konusunda ise Landini ve Solis markaları ile varız. Türkiye traktör pazarının potansiyeli çok büyük. Dünyanın yedinci büyük pazarından bahsediyoruz. Traktör pazarından bugün aldığımız pay sürdürülebilir değil. Anadolu Grubu’nun iş yapma mantığına uygun bir strateji ile fırsatlar üzerinde çalışıyoruz. Önümüzdeki süreçte traktör pazarına yönelik önemli projelerimiz olabilir. Bu konuyla ilgili yapılanmamızı başlattık.

HER TÜRLÜ ÜRETİM PROJESİNDE OLURUZ

* Anadolu Grubu’nun otomotivde üretici kimliği Honda ortaklığının bitmesinden sonra arka planda kaldı. Sizinle birlikte üretici kimliği daha ön plana çıkacak mı?

- Biz sanayici bir grubuz ve değer yaratabilecek her türlü üretim projesinin içinde oluruz. Burada esas olan atıl kapasite yaratmadan verimli yatırımlar yapmak.

* Otomotiv grubu bünyesinde önümüzdeki süreçte yeni markalar görecek miyiz, yeni projeleriniz ve planlarınız var mı?
- Otomobil markalarının dağıtımı konusunda bir konsolidasyon söz konusu ve yeni markaların açığa çıkması son dönemde pek rastlanan bir durum değil. Potansiyeline inanacağımız bir marka veya fırsat olursa tabi ki ilgileniriz ancak bugün için pek bir fırsat görmüyoruz.

HANGİ MARKALAR YER ALIYOR?

BORA Koçak’ın başına geçtiği Anadolu Otomotiv Grubu, dünyanın önde gelen kuruluşlarından Japon Isuzu ile ticari araçlar, Kia ile binek otomobiller, Antor ve Lombardini ile endüstriyel motorlar, Honda Güç Ürünleri, Antrac çapa makineleri, LS, Landini ve Solis markaları ile traktör, Gallignani ile tarım makineleri, denizde ise Honda Marine markaları ile iş birliği yapıyor.