Bağımsızlık için milli kart ihtiyaç

DÜNYA artık nakitten uzaklaşıyor, Türkiye’nin de 2023 hedefi nakitsiz toplum. Sanmayın, nakitsiz toplum deyince artık para olmayacak! Nakitsiz toplum, mobil ödemeler ve kart ödemeleriyle cebinizden hiç nakit çıkarmadan yapabildiğiniz işlemlerin oldukça artması anlamına geliyor. Bu iş için Türkiye’de Bankalararası Kart Merkezi (BKM), öncülüğü ele almış durumda. Ayrıca TROY adı verilen Türkiye’nin ilk kartlı ödeme sisteminin de yaratıcısı BKM. Peki, neden nakitsiz toplum gerekli ve uluslararası kartlı ödeme sistemleri varken neden kendi kartlı ödeme sistemimizi kuruyoruz? Bu soruları işin duayenine sorduk. Hindistan’da yıllarca merkez bankasında çalışan, yüz milyonlarca yoksulu RuPay adlı kartlı ödeme sistemi ile buluşturan ülkenin kurulduğundan itibaren ulusal ödeme şirketini yöneten ve şimdi Dünya Bankası başta olmak üzere birçok uluslararası kuruma danışmanlık veren Abhaya Prasad Hota sorularımızı yanıtladı. Hota, Türkiye’nin 2023 nakitsiz toplum hedefini agresif bulsa da yakalanabilir olduğu görüşünde. Tıpkı Hindistan’ın RuPay’i gibi Türkiye’nin de TROY’unun olmasını çok önemli bulan Hota, “Uluslararası ödeme sistemleri yerel ihtiyaçlarınızı karşılamakta yeterli kalmayabilir. Bir kriteri değiştirmek için ABD’ye kadar sorulması gerekir. Ayrıca, bağımsızlık için de kendi kartlı ödeme sisteminiz olmalı. Rusya’nın başına gelenleri hatırlayın” dedi.

YOLSUZLUK VE KARA PARA
Nakitsiz toplum hedefini hükümet ve merkez bankalarının başlattığını belirten Hota, “Bunun nedeni de biz farkında değiliz ama nakit ciddi bir maliyet demek. Basması, dağıtması, ATM’den çekilmesi, eskiyince yenilenmesi hepsi maliyet. Ayrıca, nakitle işlem anonim, kimin tarafından yapıldığı belli değil. Bu durum kara parayı, yolsuzluğu ve kayıt dışı ekonomiyi tetikliyor. Elektronik ödemelerde ise her şey kayıtlı ve şeffaf bir ortam sağlanıyor. Bu yüzden de hükümetler ve merkez bankaları bu işin en büyük destekçisi” dedi. Hota, eski merkez bankacı ve kariyerinin ilk yılları para basımıyla geçmiş. Aslında maliyeti ve olumsuz taraflarına da bu yüzden oldukça aşina.

Dünyada Danimarka, İsveç, Norveç, İzlanda gibi ülkelerden oluşan Nordik ülkelerinin nakitsiz topluma ilk başlayanlar olduğunu vurgulayan Hota, Singapur, Yeni Zelanda, Kanada ve Avustralya, ABD’nin de büyük hedeflerin bulunduğunu söyledi. Hota, şöyle konuştu: “Nakitsiz toplumun takibinin yapıldığı veri, sirkülasyondaki nakit paranın milli gelire oranıdır. Bu Türkiye’de yüzde 4.7 ve oldukça etkileyici bir rakam. Hindistan’da yüzde 12’lerde, Japonya’da da yüksek. 2023’te nakitsiz toplum hedefi agresif ama yakalanmayacak bir hedef değil. Türkiye kart pazarında oldukça güçlü. Yapılması gereken toplu ve mobil ödemelerde gelişmek. Bunlarla hedef yakalanır.”

7-24 ÖDEME SAĞLANMALI
ABHAYA Prasad Hota, Türkiye’nin nakitsiz toplum hedefi için gerçek zamanlı ödemeleri oluşturması gerektiğini vurguladı. Türkiye’de şu anda, EFT-havale gibi para transferleri belli bir saat diliminde yapılıyor. Hindistan’ın da aralarında yer aldığı 30 ülkede ise 7/24 yapılabiliyor. Hota, şöyle konuştu: “Türkiye nakitsiz toplum yolculuğunu hızlandırmak için bu 30 ülkenin arasında olmalı. Bir sonraki adımınız bu. TROY da nakitsiz toplum için çok elverişli. Daha gelişmesi için kamudan destek alması gerekiyor. TROY’a da bugüne kadar geliştirme aşamasında bu destek ilk elden verilmiş, 1.5 yıl gibi kısa bir sürede hayata geçmesi büyük bir başarı. Bu desteğin devamı önemli. Toplumun faydasına olan bir ödeme sistemi kamu yararına desteklenmelidir.”

ABHAYA PRASAD HOTA KİMDİR?
20 yılı sadece ödeme sistemlerinde 37 yıl Hindistan Merkez Bankası’nda çalışan Hota, Hindistan Ulusal Ödeme Sistemi (NPCI) kuruluşunda yer aldı. NPCI’nın “Nakitsiz Toplum” konusunda; ülke stratejisinin belirlenmesi, yerel kartlı ödeme sistemi RuPay’in kuruluşu ve büyümesi konularında çalışan ekibi yöneten Hota, son 5 yıldır NCPI’ın ve Rupay’in dünya üzerinde en iyi uygulama olarak öne çıkmasına katkıda bulunuyor. Hota, tecrübelerini paylaşmak üzere BKM ve FinTech İstanbul’un konukluğu olarak İstanbul’a geldi.