Bağdat ve Erbil petrol için el sıkıştı

UZUN süredir tartışılan Kürt petrolü ihracatında, taraflar el sıkıştı. Merkezi Irak hükümetiyle Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) petrol ihracında anlaşmaya vardıkları bildirildi. Kürt yönetimi, günlük 150 bin varil petrolü, Irak hükümeti üzerinden ihraç edecek. Başbakanı Neçirvan Barzani, birkaç gün içinde hükümet yetkililerinden oluşan heyetle başkent Bağdat’a gidecek. Barzani, sorunlara anayasal çerçevede temelli çözüm bulmak üzere Irak hükümeti yetkilileriyle görüşecek.

TEPKİ GÖSTERMİŞTİ
Kürt yönetiminin, 1 Ocak’ta boru hattıyla Türkiye üzerinden dünya piyasalarına petrol gönderimine başlaması ve ardından 22 Mayıs’tan itibaren satışın gerçekleşmesi, Erbil yönetimi ile Bağdat arasındaki ilişkileri germişti.

Dönemin Başbakanı Nuri el-Maliki, Kürtlerin bütçeden alacağı payı keserek tepkisini ortaya koymuştu. Kürtlerin merkezi hükümetin iznini almadan Irak petrolünü “yasa dışı” sattığını iddia eden ve bunun egemenlik haklarına aykırı olduğunu savunan Bağdat, bu satışın Irak Milli Petrol Şirketi (SOMO) üzerinden yapılmasını istiyordu. Buna göre petrol satışından elde edilen para, Irak genel bütçesine aktarılacak, bu bütçeden Kürtlere düşen pay verilecekti.
Ancak Kürt yönetimi, Bağdat’ın hali hazırda mevcut bütçeden alacağı payı eksik verdiğini öne sürerek, teklifi kabul etmemişti. Kürtler, satılacak petrolden sadece yüzde 17’lik paylarını alacaklarını, kalan yüzde 83’lük kısmı Irak’ın genel bütçesine aktaracaklarını açıklasa da Bağdat’ı ikna edememişti.

ABD MEMNUNİYETLE KARŞILADI
ABD yönetimi, merkezi Irak hükümetiyle Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) petrol ihracında anlaşmaya varmasını memnuniyetle karşılayarak, bunu ülkedeki hidrokarbon kaynaklarına dair kapsamlı bir çözüm yolunda "cesaret verici bir ilk adım" olarak niteledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, günlük basın brifinginde yaptığı açıklamada, "Irak federal hükümetiyle Kürt bölgesel yönetimi arasında, Irak'ın hidrokarbon kaynakları konusunda adil ve kapsamlı bir çözüm bulma çabalarında ilk adımların atılması yönünde anlaşmaya varıldığı açıklamasından memnuniyet duyuyoruz" dedi.

Tüm Iraklıların ülkedeki hidrokarbon sektöründen adil ve eşit şekilde yararlanmasına imkan verecek anayasal bir çözüm üzerinde çalışıldığı bir sırada, bu adımların, güveni inşa edecek şekilde mümkün olan en erken zamanda atılması çağrısında bulunan Psaki, "varılan anlaşmanın ve Bağdat ile Erbil'deki yetkililerin bu karmaşık konuları doğrudan ve samimi biçimde ele alma istekliliğinin cesaret verici olduğunu" kaydetti.

Psaki, "Bunun, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak için gereken birçok adımdan ilki olduğunu anlıyoruz. ABD, Irak ve IKBY yönetimlerinin arzu ettiği ölçüde, tarafsız bir arabulucu ve kolaylaştırıcı vazifesi görmeye devam edecek" diye konuştu.