B tipi fonlar kriz dinlemiyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 18, 2001 11:00
Bankalar ve bazı aracı kurumlar tarafından oluşturulan (B) tipi yatırım fonlarına katılma belgeleri, krizin ağırlığını koyduğu 2001 yılında yatırımcıya güvenli bir alternatif sunmaya devam ediyor.
Cuma günü oluşan fiyatlara dayanarak yapılan hesaplamalara göre, (B) tipi katılma belgelerinin 2000 yılı sonundan bugüne ortalama değer artışı yüzde 57.02 olarak gerçekleşti. Bu oran (A) tipi belgelerde gerçekleşen ortalama yüzde 31.58'lik artışı neredeyse ikiye katlıyor. Katılma belgelerindeki ortalama değer artışı ise yüzde 49.82 oldu.
En çok kazandıran katılma belgeleri arasında ilk sıraları değişken, likit ve yabancı menkul kıymet fonları alırken, ilk 37 fon arasında herhangi bir (A) tipi katılma belgesinin bulunmaması dikkat çekti. İlk 10 sıradaki katılma belgelerinin 4'ünü değişken, 4'ünü likit ve 2'sini de yabancı menkul kıymet fonları oluşturdu.
EN ÇOK KAZANDIRAN VE KAYBETTİRENLER
2000 yılı sonunda piyasada bulunan 140 (A) tipi ve 113 (B) tipi fon dikkate alındığında, en fazla getiriyi yüzde 95.27'lik artışla Yapı Kredi B Tipi Yabancı Menkul Kıymetler Fonu belgeleri sağladı. Yüzde 91.66 oranındaki artışla İş Yatırım B Tipi Değişken Fon belgeleri ikinci ve yüzde 89.23'lük artışla Ata Yatırım B Tipi Yabancı Menkul Kıymetler Yatırım Fonu belgeleri üçüncü olarak sıralandı.
Genel sıralamaya 38. girebilen en çok değer kazanan (A) tipi katılma belgesi Demir Yatırım A Tipi İmalat Sektör Fonu'ndaki artış yüzde 71.86 oldu.
2000 yılı sonuna göre 16'sı (A) tipi 1'i de (B) tipi olmak üzere toplam 17 fonun fiyatında gerileme yaşandı. Toplam 116 fonun kaydettiği artışlar yüzde 40'ın üstünde gerçekleşirken, çoğunluğu A tipi olan 120 fondaki artışlar ise yüzde 1-40 arasında değişti.
En çok fiyat düşüşü yüzde 13.21 ile Kalkınma B Tipi Değişken Fon belgelerinde oldu. Yüzde 09.02 ile Gedik A Tipi Hisse Senedi Fon belgeleri ikinci ve yüzde 08.66 ile Ata Yatırım A Tipi Hisse Senedi Fon begeleri de üçüncü olarak sıralandı.
DİĞER YATIRIM ARAÇLARI
Aynı süre içinde hisse senedi yatırımcısı beklediği kazancı bulamazken, altın ve döviz yatırımcısı yüzde 82-96 aralığında artış elde etti. Tahvil ve bono yatırımcılarının kazançları yüzde 30-35, mevduat yatırımcılarının kazançları yüzde 20-25 ve repo yatırımcılarının kazançları yüzde 40 dolayında gerçekleşti.
Bunlara bakıldığında, özellikle (B) tipi yatırım fonlarında parasını değerlendiren yatırımcıların hiç de yabana atılmayacak bir getiri sağladığı görüldü.
11 YATIRIM FONU TÜRÜ
Bilindiği gibi yatırım fonları (A) ve (B) olmak üzere iki tipte kurulabiliyor. (A) tipi fonların aylık ortalama bazda en az yüzde 25'i Türk şirketlerinin hisse senetlerinden oluşuyor.
Tip sınıflamasına ilave olarak fonlar arasında bir de tür sınırlamasına gidiliyor. Bunun da amacı farklı portföy yapılarına sahip fonlar oluşturmak ve farklı yatırımcı tercihlerine hitap etmek olarak özetlenebilir. Portföye alınacak menkul kıymetler göz önüne alınarak 11 ayrı yatırım fonu türü tanımlanmaktadır.
Buna göre, fon portföyünün en az yüzde 51'ini devamlı olarak, kamu veya özel sektör borçlanma araçlarına yatırmış fonlara tahvil ve bono fonu, Türkiye'de kurulmuş ortaklıkların hisse senetlerine yatırmış fonlara hisse senedi fon, belirli bir sektörü (çimento, tekstil gibi) oluşturan ortaklıkların menkul kıymetlerine yatırmış fonlara sektör fonu, kurucunun iştiraklerince çıkarılmış menkul kıymetlere yatırmış fonlara iştirak fonu, belli bir topluluğun (Koç, Sabancı gibi) menkul kıymetlerine yatırım yapan fonlara grup fonu, yabancı özel ve kamu sektörü menkul kıymetlerine yatırmış fonlara yabancı menkul kıymetler fonu, ulusal ve uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler ile bu madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırmış fonlar altın ve diğer kıymetli maden fonu olarak adlandırılıyor.
KARMA, LİKİT, DEĞİŞKEN VE ENDEKS FONLARI
Bunların dışında portföyünün tamamı hisse senetleri, borçlanma senetleri, altın ve diğer kıymetli madenler ile bunlara dayalı sermaye piyasası araçlarından en az ikisinden oluşan ve her birinin değeri fon portföy değerinin yüzde 20'sinden az olmayan fonlar karma fon, vadesine 90 günden az kalmış sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlar likit fon, portföy sınırlamaları itibariyle yukarıdaki tanımlamalardan hiçbirine girmeyen fonlar değişken fon olarak biliniyor.
Baz alınan ve kurul tarafından uygun görülen bir endeksin değeri ile fonun birim pay değeri arasındaki korelasyon kat sayısı en az yüzde 90 olacak şekilde, endeks kapsamındaki menkul kıymetlerin tümünden ya da örnekleme yoluyla seçilen bir kısmından oluşan fonlar endeks fon olarak tanımlanıyor.
En çok kazandıran katılma belgeleri arasında ilk sıraları değişken, likit ve yabancı menkul kıymet fonları alırken, ilk 37 fon arasında herhangi bir (A) tipi katılma belgesinin bulunmaması dikkat çekti. İlk 10 sıradaki katılma belgelerinin 4'ünü değişken, 4'ünü likit ve 2'sini de yabancı menkul kıymet fonları oluşturdu.
EN ÇOK KAZANDIRAN VE KAYBETTİRENLER
2000 yılı sonunda piyasada bulunan 140 (A) tipi ve 113 (B) tipi fon dikkate alındığında, en fazla getiriyi yüzde 95.27'lik artışla Yapı Kredi B Tipi Yabancı Menkul Kıymetler Fonu belgeleri sağladı. Yüzde 91.66 oranındaki artışla İş Yatırım B Tipi Değişken Fon belgeleri ikinci ve yüzde 89.23'lük artışla Ata Yatırım B Tipi Yabancı Menkul Kıymetler Yatırım Fonu belgeleri üçüncü olarak sıralandı.
Genel sıralamaya 38. girebilen en çok değer kazanan (A) tipi katılma belgesi Demir Yatırım A Tipi İmalat Sektör Fonu'ndaki artış yüzde 71.86 oldu.
2000 yılı sonuna göre 16'sı (A) tipi 1'i de (B) tipi olmak üzere toplam 17 fonun fiyatında gerileme yaşandı. Toplam 116 fonun kaydettiği artışlar yüzde 40'ın üstünde gerçekleşirken, çoğunluğu A tipi olan 120 fondaki artışlar ise yüzde 1-40 arasında değişti.
En çok fiyat düşüşü yüzde 13.21 ile Kalkınma B Tipi Değişken Fon belgelerinde oldu. Yüzde 09.02 ile Gedik A Tipi Hisse Senedi Fon belgeleri ikinci ve yüzde 08.66 ile Ata Yatırım A Tipi Hisse Senedi Fon begeleri de üçüncü olarak sıralandı.
DİĞER YATIRIM ARAÇLARI
Aynı süre içinde hisse senedi yatırımcısı beklediği kazancı bulamazken, altın ve döviz yatırımcısı yüzde 82-96 aralığında artış elde etti. Tahvil ve bono yatırımcılarının kazançları yüzde 30-35, mevduat yatırımcılarının kazançları yüzde 20-25 ve repo yatırımcılarının kazançları yüzde 40 dolayında gerçekleşti.
Bunlara bakıldığında, özellikle (B) tipi yatırım fonlarında parasını değerlendiren yatırımcıların hiç de yabana atılmayacak bir getiri sağladığı görüldü.
11 YATIRIM FONU TÜRÜ
Bilindiği gibi yatırım fonları (A) ve (B) olmak üzere iki tipte kurulabiliyor. (A) tipi fonların aylık ortalama bazda en az yüzde 25'i Türk şirketlerinin hisse senetlerinden oluşuyor.
Tip sınıflamasına ilave olarak fonlar arasında bir de tür sınırlamasına gidiliyor. Bunun da amacı farklı portföy yapılarına sahip fonlar oluşturmak ve farklı yatırımcı tercihlerine hitap etmek olarak özetlenebilir. Portföye alınacak menkul kıymetler göz önüne alınarak 11 ayrı yatırım fonu türü tanımlanmaktadır.
Buna göre, fon portföyünün en az yüzde 51'ini devamlı olarak, kamu veya özel sektör borçlanma araçlarına yatırmış fonlara tahvil ve bono fonu, Türkiye'de kurulmuş ortaklıkların hisse senetlerine yatırmış fonlara hisse senedi fon, belirli bir sektörü (çimento, tekstil gibi) oluşturan ortaklıkların menkul kıymetlerine yatırmış fonlara sektör fonu, kurucunun iştiraklerince çıkarılmış menkul kıymetlere yatırmış fonlara iştirak fonu, belli bir topluluğun (Koç, Sabancı gibi) menkul kıymetlerine yatırım yapan fonlara grup fonu, yabancı özel ve kamu sektörü menkul kıymetlerine yatırmış fonlara yabancı menkul kıymetler fonu, ulusal ve uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler ile bu madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırmış fonlar altın ve diğer kıymetli maden fonu olarak adlandırılıyor.
KARMA, LİKİT, DEĞİŞKEN VE ENDEKS FONLARI
Bunların dışında portföyünün tamamı hisse senetleri, borçlanma senetleri, altın ve diğer kıymetli madenler ile bunlara dayalı sermaye piyasası araçlarından en az ikisinden oluşan ve her birinin değeri fon portföy değerinin yüzde 20'sinden az olmayan fonlar karma fon, vadesine 90 günden az kalmış sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlar likit fon, portföy sınırlamaları itibariyle yukarıdaki tanımlamalardan hiçbirine girmeyen fonlar değişken fon olarak biliniyor.
Baz alınan ve kurul tarafından uygun görülen bir endeksin değeri ile fonun birim pay değeri arasındaki korelasyon kat sayısı en az yüzde 90 olacak şekilde, endeks kapsamındaki menkul kıymetlerin tümünden ya da örnekleme yoluyla seçilen bir kısmından oluşan fonlar endeks fon olarak tanımlanıyor.