Oluşturulma Tarihi: Haziran 01, 2007 00:00
Merkez Bankası, Finansal İstikrar Raporu’nda krediyle konut almak isteyen vatandaşa borç uyarısında bulundu.
Borcu artmaya devam eden vatandaşa, mortgage etkisiyle düşecek faiz oranlarıyla yükümlülüklerin daha da artacağını hatırlatan Merkez Bankası, mevcut koşullarda 6 yıllık 47 bin YTL
kredi almak için yıllık gelirin 43.5 bin YTL olması gerektiğini vurguladı.
MERKEZ Bankası, seçimlerin mali politikaya etkisinden kur riskine kadar geniş bir yelpazede uyarılarda bulunduğu Finansal İstikrar Raporu’nda, krediyle konut almak isteyen vatandaşa önemli hatırlatmalar yaptı. Mortgage kapsamında ev almak isteyen vatandaştan mevcut ve gelecekte elde edeceği geliri, kredilerin vadesini, faiz oranını ve türünü göz önüne almasını isteyen Merkez Bankası, mevcut koşullarda kredi kullanacakların ayda 3.6 bin YTL kazancı olması gerektiğini hesapladı.
BEKLENTİLER RİSK UNSURU: Merkez Bankası tarafından 4’üncüsü yayınlanan Finansal İstikrar Raporu’nda, orta vadeli enflasyon beklentilerinin hedefin oldukça üzerinde seyretmeye devam etmesinin ekonominin genelinde fiyatlama davranışlarında risk unsuru olduğu belirtildi. Hazine’nin enflasyona endeksli tahvil ihraçlarına ağırlık vermesiyle faiz riskine olan duyarlılığın azalacağı belirtilen raporda, geçen yıl reel olarak yüzde 4 olan harcanabilir gelir artışının bu yıl yüzde 6.4 olmasının beklendiği kaydedildi.
YÜKÜMLÜLÜKLER ARTACAK: 1 milyon YTL’den büyük kredi kullanan müşteri sayısında görülen artışın kredi riskini artıran unsur olarak görüldüğü raporda,
Euro bölgesi ortalamalarının çok altında kalmasına karşın 2006 yılından bu yana hane halkı borçluluk oranının arttığına dikkat çekildi. Bireysel kredilerin sabit faizli olması nedeniyle yılın ikinci yarısında yaşanan faiz artışlarının faiz yükünü artırmadığı belirtilen raporda, uygulamaya girecek olan ipotekli konut finansmanı sisteminin, faiz oranlarının düşmesine paralel olarak hane halkının yükümlülüklerini arttıracağı vurgulandı. Bu süreçte, hane halkının konut kredisi kullanma kararını verirken, mevcut ve gelecekte elde edeceği gelirini, kredilerin vade, faiz oranı ve türünü göz önünde bulundurması gerektiğini vurgulayan Merkez, konut finansman kuruluşlarına da "ihtiyatlı yaklaşım" önerdi.
EN TEPEDEKİ YÜZDE 10: Raporda mevcut verilere göre, konut kredilerinin ortalama vadesinin yaklaşık 6 yıl, aylık faizinin yüzde 1.5 ve ortalama büyüklüğünün de 47 bin YTL olduğundan yola çıkılarak, şu tespitte bulunuldu: "Bu kredilerin komisyon, ücret ve vergiler hariç yıllık ödemesi 13 bin YTL tutuyor. İhtiyatlı bir yaklaşımla hane halkının yıllık gelirinin yüzde 30’unu konut kredisi taksidi olarak ödeyeceği varsayımıyla, tüketicilerin bu yapıdaki bir krediyi kullanabilmesi için yıllık 43.5 bin YTL gelire sahip olması gerekiyor. Son gelir dağılımı verilerine göre, yukarıda açıklanan krediyi sadece gelir dağılımından en yüksek pay alan yüzde 10’luk dilimdeki hane halkının kullanabileceği görülüyor."
DÖVİZE ENDEKSLİ BORCA DİKKAT: Kart borcunu kapatmak için ihtiyaç kredisine yönenilldiğine de dikkat çekilen raporda, dövize endeksli kredilerin artığına dikkat çekildi. Kur riskine değinilen raporda, şu değerlendirme yapıldı: "Kurlardaki artışın bu kesimin borç yükünü arttırdığı göz önüne alındığında,
döviz geliri elde etmeyen hane halkının döviz cinsinden borçlanmaktan kaçınması gerektiği açıktır."
Risk farkındalığı artmalı gereken önlemler alınmalıMERKEZ Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, raporun önsözünde yer alan değerlendirmesinde şunları söyledi: "Önümüzdeki dönemde uluslararası kaynaklı risk faktörlerinin gelişimi önem taşıyor. Bu faktörler ise büyük ölçüde
uluslararası fonların ne yönde seyredeceğine bağlı. Bu doğrultuda oluşabilecek dalgalanmaların etkisinin boyutu ise yerel risk algılamaları ve yönetimi ile ekonomik politikaların kararlılıkla sürdürülmesiyle yakından ilişkili. Dolayısıyla, parasal ve mali disiplinin korunmasının yanı sıra ekonomik kesimlerin risk farkındalıklarını artırmaları ve bu çerçevede gereken tedbirleri almaları önem taşıyor."
Bankacılıkta yabancı payı yüzde 38.8’i bulduFİNANSAL sistemi etkileyen makro ekonomik gelişmelerin incelendiği, sistem içinde en büyük paya sahip bankacılık sektörünün taşıdığı risklerin yer aldığı raporda, "Sektörün mevcut sermaye yapısının olası şoklar neticesinde oluşabilecek kayıpları karşılayacak düzeyde olduğu görülüyor" denildi. Raporda, yabancı sermayedarların Türk bankacılık sistemindeki payının Nisan sonunda yüzde 22.4 olduğu, portföy yatırımları da dahil edilince bunun yüzde 38.8’e çıktığı da belirtildi.
Faiz 0.5’e inerse 9 milyon hane krediyle konut alabilirMERKEZ Bankası raporunda, 50 bin YTL tutarındaki bir konut kredisi için farklı vade ve faiz oranlarına göre yıllık taksit tutarları ile bu taksidi ödemeye yeterli yıllık gelir tutarlarına ilişkin örnekler de verildi. Buna göre, mevcut koşullarda konut kredisi kullanabilecek hane sayısı 1.8 milyon iken, faizlerin aylık yüzde 0.5’e gerilemesi ve vadenin 30 yıla uzaması durumunda konut kredisi kullanabilecek hane sayısı 9 milyona kadar çıkabilecek.