Aylardır beklenen taşeron yasası Meclis’e gönderildi
Güncelleme Tarihi:
TAŞERON çalıştırmanın kuralları yeniden yazılıyor. Meclis’e dün sunulan 60 maddelik tasarıya göre, artık kamuda hangi işin taşerona verilebileceğine kanunlar değil Bakanlar Kurulu karar verecek. Kamudaki ana işlerin bir bölümünde de belirli koşullarla taşeron çalıştırılabilecek.
En az 6 aylık kıdemi olan işçiyi işten çıkarmada haklı gerekçe arama kuralı, maden işçileri için kıdem koşulu olmaksızın işleyecek. Yeraltında çalışan işçilere zorunlu ve olağanüstü haller dışında fazla çalışma yaptırılamayacak. Çalışma süresi 36 saati geçerse, yüzde 50 zamlı ödeme yapılacak. Maden işçilerinin yıllık ücretli izinleri de dörder gün artırılarak uygulanacak. Ayrıca maden işçileri için emeklilik yaşı artık 55 değil 50 olacak. Madende taşeron çalıştırılmayacağına dair bir maddeye ise, tasarıda yer verilmedi.
TAŞERONUN MAAŞI ANA İŞVERENDEN
İşverenler alt işverene iş verirse de, taşeron işçilerin maaşlarını ve izinlerini takip edip, gerekirse hakedişten kesip ödemek veya iznini kullandırmakla yükümlü olacak. Alt işveren değişse de, aynı işyerinde çalışan taşeron işçinin yıllık izin hakkı olacak. Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği koşullarından da ana işveren sorumlu tutulacak.
TAŞERONA KADRO YOK
Bugüne kadar mahkemeye gidildiğinde, kamuda çalışan taşeron işçinin yardımcı işi değil asıl işi yaptığı tespit edilirse; bu işçi kamu işçisi niteliği kazanıyor ve kadroya geçmesi gerekiyordu. Ancak bu yol kapatılacak. Buna göre artık işçi mahkemeye gitse ve kazansa dahi, kamu işçisi olamayacak. Sadece asıl işverenin emsal işçisine ödenen ücret ve sosyal haklar ona da ödenmeye başlayacak.
KAMUDA TAŞERONA DEVAM
Kamu kurumları yardımcı işler için ihaleye çıkıp, taşeron çalıştırabilecek. Ancak kanunlarda geçerli olan yardımcı iş-ana iş tanımını artık Bakanlar Kurulu yapacak. Bu da Bakanlar Kurulu’nun yardımcı iş olarak belirlediği her alanda, ihaleyle hizmet alınmasının yolunu açmak anlamına gelecek. Kamu İhale Yasası’na eklenen maddeye göre, kamuda “yeterli nitelik veya sayıda personel olmaması durumunda” asıl işin bir bölümünde de taşeron çalıştırılabilecek.
GÖRÜŞ ALINACAK
Dışarıdan hizmet alımı bir başka deyişle taşeron çalıştırılması için kamu kurumları ihaleye çıkarken ilgili kurumlardan görüş almak zorunda olacak. İhaleye çıkılmaması gerektiği halde ihaleye çıkılan durumlarda, yetkili isimlerden oluşan zarar tazmin edilecek.
SOMA MADDESİ
Soma faciasından etkilenenlere yapılacak ödemeler de tasarıyla düzenlenecek. Buna göre SGK’nın yapacağı ödemeler işverenin yükümlülüğünü kaldırmayacak.
DOĞUM BOÇLANMA HAKKI 3
Kadınlarda doğum borçlanması hakkı 2’den 3’e çıkarılacak. Ayrıca tüp bebekte 3. deneme de SGK kapsamına alınacak. Bu durumda katılım payı ilk denemede yüzde 30, ikinci denemede yüzde 25, üçüncü denemede ise yüzde 20 olacak.
GELİR TESTİ İÇİN İKİNCİ ŞANS
Bugüne kadar gelir testi yaptırmayanlara yasanın çıkmasından sonra 3 aylık yeni bir hak verilecek. Genel sağlık sigortası prim borçlarını ödemeyenlere de yeni bir imkan tanınacak. Söz konusu kişiler 4 ay içinde başvurursa, borçlarının faizleri silinecek ve bu borçlar 12 ayda ödenecek şekilde yeniden yapılandırılacak.
2.5 milyar TL’lik yük özel sektörü etkiler mi?
TASARIYLA “taşeron” tanımını yapan 2. maddede bir değişiklik yapılmıyor. Ancak ana işte “taşeron kullanımının” tespit edilmesi durumunda, cezai yaptırım olarak “ana kadroya” geçirilmesi ve geriye dönük haklarının verilmesi düzenlemesi kaldırılıyor. Bu durumda mahkeme kazanılsa da kadroya geçiş yok. Ancak kadrolu işçilerle aynı ücret ve sosyal haklar verilecek. Bu düzenlemenin nedeni, Karayolları’ndaki taşeron işçilerin davaları oluşturuyor. Dava açıp kazanan taşeron işçiler nedeniyle 2.5 milyar TL’lik maliyet oluştu. Düzenleme, İş Kanunu’nda yapıldığı için kamu özel tüm işyerlerini etkileyecek. Cezai sorumluluğunu üstlenen işveren, taşerona yönelebilir.
İş müfettişinin yetkisi kaldırılıyor
TASARI, iş müfettişlerinin denetim yaparken taşeron çalışma açısından hile olup olmadığını tespit yetkisini de ortadan kaldırıyor. Buna göre müfettişler taşeronlukla ilgili hileli bir durum tespit etkse dahi artık, rapor hazırlayamayacak.
TEORİDE SENDİKALI
kamudakİ taşeron işçiler için tasarıyla sendika yolu açılıyor. Ancak bu düzenlemenin fiiliyatta imkansız olduğuna dikkat çekiliyor. Buna göre, asıl işveren kamu işveren sendikası üyesi olursa, alt işvereni de yetkilendirirse toplu sözleşme yolu taşeron işçisi için açılacak.