Avrupa ve ABD'de enflasyon, merkez bankalarını para politikası değişikliğine zorluyor

AA muhabirinin derlediği verilere göre, parasal genişleme, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle ertelenen taleplerin hayata geçirilmesi ve arz tarafında yaşanan sıkıntılar, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere birçok ülkede fiyatlar genel düzeyinde artışa neden oluyor. Özellikle ABD, Avro Bölgesi ve Almanya'da beklentilerin üzerinde gerçekleşen enflasyon verisi, dünyada enflasyonist bir ortam yaratırken bu durumun neden olacağı olumsuzluklardan kaçınmak isteyen gelişmiş ülke merkez bankaları ise para politikalarında değişikliğe gidiyor.

Dünyanın en büyük ekonomisine sahip ABD'de fiyatlardaki sürekli artış, enflasyon verilerine yansıdı. Bu yılın ilk ayında yıllık bazda yüzde 1,4 olan enflasyon, takip eden aylarda yükselişini sürdürerek temmuz ayında yüzde 5,4'e çıktı. Bu rakam son 13 yılın (Ağustos 2008) en yüksek verisi olarak kayıtlara geçti. Eurostat verilerine göre Avro Bölgesi'nde de enflasyonist bir ortam söz konusu. Yıla yüzde 0,9 seviyesinden başlayan yıllık enflasyon, takip eden aylarda dalgalı bir seyir izlese de ağustosta yüzde 3'e ulaştı. Böylelikle Avro Bölgesi'nde Kasım 2011'den bu yana en yüksek enflasyon verisi görüldü.

Avrupa'nın en büyük ekonomisine sahip Almanya'da da benzer bir durum yaşanıyor. Ocakta yüzde 1 seviyesinde olan yıllık enflasyon, hızlı bir yükseliş evresine girerek ağustosta yüzde 3,9'a yükseldi. Böylelikle Almanya'da yıllık enflasyon Temmuz 2008'den bu yana en yüksek seviyesine çıkmış oldu. Avrupa'nın diğer büyük ekonomilerinde de benzer bir durum söz konusu. Fransa'da enflasyon yüzde 2,4 ile 2018'den bu yana, İtalya'da ise yüzde 2,6 ile 2012'den bu yana en yüksek seviyede bulunuyor.

MERKEZ BANKALARI ZORLANIYOR

Dünyada salgının yarattığı belirsizlikler devam ederken bir yandan da enflasyonist bir ortam oluşması merkez bankalarını politika değişikliğine zorluyor. Gelişmiş ülke merkez bankaları şimdiden değişiklik sinyali verirken yetkililer durumun böyle devam etmesi durumunda varlık alımlarını azaltacaklarını belirtiyor. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, "Eğer yüksek enflasyon ciddi bir endişe haline gelirse Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) kesinlikle buna yanıt verir, enflasyonun hedefimiz ile tutarlı hale geri dönmesini sağlayacak araçları kullanır." ifadelerini kullanmıştı.

Powell, bu seviyelerdeki enflasyonun endişe kaynağı olduğunu ve gelen verileri izlediklerini belirterek şunları kaydetmişti:
"Benim görüşüm, enflasyon için 'önemli ölçüde ilerleme' testinin karşılandığı yönünde. Ayrıca maksimum istihdama yönelik açık bir ilerleme kaydedildi. FOMC'nin temmuz ayındaki son toplantısında, çoğu katılımcı gibi ben de ekonomi beklendiği gibi gelişirse, bu yıl varlık alımlarının hızını düşürmeye başlamak için uygun olabileceği görüşündeydim. Aradan geçen ayda, temmuz ayına ait güçlü istihdam raporu gibi daha fazla ilerleme sağlandı ancak Delta varyantı daha da yayıldı. Gelen verileri ve gelişen riskleri dikkatle değerlendireceğiz."
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Kurulu Üyesi Robert Holzmann, Bankanın Pandemi Acil Alım Programı (PEPP) ile yaptığı varlık alımlarını 4. çeyrekte azaltması yönünde bir teklifi destekleyeceğini söylemişti. ECB'nin artan enflasyonu aklında tutması gerektiğini belirten Holzmann, "ECB varlık alımlarını azaltmayı değerlendirmesi gereken bir noktada. ECB varlık alımlarına ilişkin yönlendirme ile faiz konusundaki yönlendirmeyi birbirinden ayırmalı." değerlendirmesinde bulunmuştu.