Avrupa negatif faizi tartışıyor
Güncelleme Tarihi:
Ekonomiyi canlandırsın diye Avrupa ülkelerine pompalanan trilyon Euro’lar bankalarda kalınca Avrupa Merkez Bankası negatif faiz seçeneğini masaya yatırdı.
AVRUPA Merkez Bankası (ECB) dün politika faizini beklendiği gibi değiştirmeyerek yüzde 0.75’te tuttu. Ancak, ECB Başkanı Mario Draghi’nin karar sonrası yaptığı “mevduata negatif faiz” vurgusu Avrupa’da pompalan milyarlarca Euro’luk likiditenin reel ekonomiye gitmediğinin açık bir işareti oldu.
Draghi karar sonrasında bu konuda gelen sorulara karşılık, “Mevduata negatif faiz konusunu tartıştık. Şu anda bu konuda yeni bir haber yok. Operasyonel olarak buna hazırız ancak bu konudaki tartışmamızı çok derinleştirmedik. Böyle bir önlemin yaratacağı zorluklara ve çıkarabileceği beklenmedik sonuçlara kafa yorduk” dedi. ECB’nin mevduat faizi şu anda yüzde sıfır düzeyinde bulunuyor. Mevduata negatif faiz uygulaması genellikle parasını bankada tutanlara bu parayı reel ekonomiye kullandırması için maliyet yaratıyor.
Uzmanlar, ECB'nin bu söylemine piyasaya sürülen milyarlarca euronun sisteme girip reel ekonominin çarklarını yeterince çevirmediği için başvurduğunu belirtiyor. Diğer taraftan bu uygulamaya daha önce başvuran ülkelerin istediği sonuçları elde edemediğinin de altı çiziliyor.
Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Görevlisi Prof.Dr. Burak Saltoğlu, ECB'nin bu söylemlere bankalara gözdağı vererek, ellerindeki parayı daha çok reel ekonomiye yönlendirmesi için baskı yaptığını belirtti.
Saltoğlu şöyle konuştu:
"ECB Başkanı, piyasalara verdiği 1 trilyon euroluk paranın etkili olduğuna ilişkin kaygılarını paylaştı. Piyasaya çok para veriliyor ama bu para reel ekonomiye gelmiyor. ECB, bunu aşabilmek için bankaların elindeki paranın daha rahat piyasaya sürülmesi için, "Bende tutacağına git, biraz risk al ve kredi olarak değerledir. Yoksa bunun sana maliyeti olur" diyor.
ECB, çarkları döndürmenin yollarını arıyor. Bu nedenle de kendisinde tutulan paranın cezalandırılmasını gündeme almış durumda. Bu aynı zamanda bir tıkanma ve acziyet göstergesi olarak da görülebilir. Japonya'da bu yönetmi uygulamıştı ancak çok işe yaramamıştı. Yapılmaya çalışılan aslında bir beklenti yönetimi. Yapılsa dahi sonuçları hemen ortaya çıkmaz.
EFG İstanbul Menkul Değerler Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, verilere bakıldığında Avrupa'da durumun kötüye gittiğini düşünmediğini, bu önlemin olası bir toparlanmayı daha da güçlendirmek için alınmış olabileceğini söyledi.
Bürümçekçi, "Benzer bir uygulamayı kısa süre önce Danimarka yapmıştı. ECB bütün likidite imkanlarını sağlıyor ama para sisteme girmiyor. Bunu daha fazla zorlamakla ilgili bir durum. Politika faizinde daha fazla yer kalmadığında tartışılacak konulardan biri. Verilere bakınca ben, 'Avrupa'daki durum daha kötüye gidiyor' diye düşünmüyorum ama böyle bir şey olası toparlanmanın biraz daha güçlenmesi için konuşulmuş, gündeme alınmış olabilir" dedi.