Ateşli dolara Merkez TOMA’sı

250 milyon dolarlık 5 müdahale ile birlikte dolar 1.88 TL’ye geriledi. BIST-100 ise ilk seanstaki kazançlarını Gezi Parkı’na müdahalenin ardından ikinci seansta kaybetti ve günü 1.87 düşüşle 74 bin 956 puandan kapadı.
Piyasalar dün güne sabah saat 7’de Taksim Meydanı’na yapılan polis müdahalesi gölgesinde başladı. Ancak piyasalar bu ilk müdahaleyi ‘marjinal gruba yönelik müdahale’ olarak algıladı. Önceki kapanışta 76 bin 386 puan seviyesinde olan BIST-100 ilk seansta yüzde 2’nin üzerinde artışı gördü ve en yüksek seviyesi 78 bin 110 puana çıktı. Ancak piyasaların asıl odak noktası gün boyunca dolar oldu.

İLK MÜDAHELE SÖZLÜ OLDU

Güne uluslararası piyasalarda ABD tahvil alımını azaltacağı beklentileriyle 1.90 TL’nin üzerinde başlayan dolar ise Merkez Bankası’nın sözlü müdahalesiyle 1.88 TL seviyelerine kadar geriledi. Merkez Bankası saat 9.30’da gerekli gördüğü anlarda her biri 50 milyon dolar tutarında döviz satım ihaleleri açabileceğini açıklamasıyla doların tansiyonu bir anda düştü. Ancak gün boyu doların gelişmekte olan ülkelere karşı değerinin sürekli artması ve artan siyasal gerilim doların ateşini yine artırınca Merkez Bankası bu kez doğrudan müdahale seçeneğini kullandı.

ERDOĞAN’IN KONUŞMASI

İlk açıklamasının paralelinde Merkez Bankası gün içinde tam 5 kez 50 milyon dolarlık döviz satım ihalesi açtı. Merkez Bankası’nın gün içinde doların 1.90 TL’yi geçtiği ya da çok yaklaştığı anlarda ihale açtığı görüldü. İlk müdahale saat 11.48’de geldi. Müdahalenin ardından 1.8970 TL seviyesinde olan dolar 1.8930 TL’ye kadar düştü. Gün boyunca uluslararası piyasaların dolar lehine ilerlemesine ek olarak Başbakan Erdoğan’ın yaptığı konuşma ve öğle saatlerinde Gezi Parkı’na yönelik gelen polis müdahalesi ile piyasalar yeniden dalgalandı. Bu süreçte Merkez Bankası
3 müdahale daha yaptı.

5 MÜDAHALE GELDİ

14.01’de gelen ikinci ihale ile 1.90 TL’yi aşan dolar 1.8970 TL’ye kadar geriledi. Çok geçmeden dolar 1.90 TL’yi yeniden zorlayınca Merkez üçüncü müdahalesini yarım saat sonra gerçekleştirdi. Borsada günlük kayıp yüzde 2,50’ye yaklaşıp seviye 74 bin 464 puana çekilip dolar da 1.90 TL’leri zorlamaya başlayınca Merkez Bankasının dördüncü ve beşinci müdahaleleri geldi. Merkez Bankası günün son ihalesini 16:48’de gerçekleştirerek doları 1.90 TL’nin altında tutmaya başladı.  5 ihaleye toplam 624 milyon dolarlık teklif geldi. Dolar günü yüzde 0,51 kayıpla 1,8920 TL seviyesinden, BIST-100 ise günü yüzde 1,87 kayıpla 74 bin 956 seviyesinden kapattı.

Yüksek kur yüksek enflasyon

Gedik Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Taner Özarslan da Merkez Bankası’nın birincil hedefinin fiyat istikrarı olduğuna dikkat çekti. Özarslan, “Uluslararası borsalardaki sert düşüş ve siyasal
gerilim ile öğleden önce yüzde 1 artı olan piyasa yüzde eksi 1’e döndü. Merkez Bankası’nın döviz satım ihaleleri ise piyasalar tarafından olumlu karşılandı. Merkez Bankası haftalık repo ihalelerini açmayarak faizlerin üst banttan geçmesini sağlayacak. Yüksek döviz kuru yüksek enflasyon demek. Merkez Bankası’nın birincil hedefi fiyat istikrarı. Döviz kuru üzerinde MB’nin satış yapıyor olması gereken hareket” diye konuştu.

Tahvil faizlerine baskı artabilir

Gün içinde Merkez Bankası’nın dolar müdahaleleri, uluslararası konjönktürün gelişmekte olan ülkeler aleyhine seyretmesi ve gergin siyasi ortam gösterge tahvil faizlerinin de yüzde 4.92 yükselmesine yol açtı. Güne başlarken yüzde 6,21 seviyesinde olan gösterge faiz yüzde 6,82’ye kadar yükseldi.Halk Yatırım Ekonomik Araştırmalar Müdürü Banu Kıvcı Tokalı dolarom enflasyona etkisi durumunda bu durumun faizlere yukarı yönde baskı yaratabileceği yorumunu yaptı. Tokalı “Ek parasal sıkılaşma sürecine girilmesiyle faiz indirimlerinin gündemden kalkması, iç politik gerginliğin devam etmesi ve global faiz oranlarında gözlenen yükseliş sonucu bono oranlarında % 7’ye hızlı bir yükseliş yaşandı. Kurda yaşanan değer kaybının kalıcı olması durumunda enflasyon göstergelerine olumsuz yansıması ve bono oranlarında yukarı yönlü baskının devam etmesi beklenebilir” dedi.

Yapılan müdahaleler konjönktüre paralel

Uzmanlar Merkez Bankası’nın aktif müdahelelerinin uluslararası konjönktür ve fiyat istikrarı hedefleri düşünüldüğünde normal olduğunu belirtti. Garanti Yatırım Araştırma Yönetmeni Özgür Yurttaşseven gelişmekte olan ülkelerde de benzer müdahalelerin olduğuna dikkat çekti. Yurttaşseven, “Dolara müdahale birçok gelişmekte olan piyasalarda vardı. O açıdan çok sürpriz değil. Merkez Bankası bu süreç içinde kendi pozisyonunu korumaya çalışıyor. Tüm gelişmekte olan piyasalar ayunı sorunla baş etmeye çalışıyor. Dolayısıyla bu müdahalelere global konjonktüre paralel müdahale diyebiliriz” dedi.