Asya ‘Siyah Kuğu bitti’ havasına girdi, Avrupa’yı nükleer sarstı
Güncelleme Tarihi:
Japonya’daki depremin ardından tsunami ve radyasyon sızıntısını ‘beklenmedik olay’ olarak algılayıp ‘SiyahKuğu etkisi’ne giren Tokyo ve Asya borsalarında iki gün art arda sert düşüşten sonra dün toparlanma yaşandı. Ancak Avrupa borsaları ‘nükleer’ korkuyla günü düşüşle kapattı. Tokyo yüzde 5.7 yükselirken, Avrupa borsalarında yüzde 2 düştü.
Olması öngörülemez, ancak olduğunda etkisi çok büyük olayları anlatan ‘siyah kuyu’ tanımıyla anılmaya başlanan Japonya’daki felaketin piyasalardaki etkisi dün azaldı. Japonya’da geçen hafta cuma günü meydana gelen 9.0 şiddetinde depremin ardından yaşanan tsunami ve nükleer santral arızaları gibi öngörülemeyen olaylarla birlikte düşüşe geçen Tokyo Borsası, o günden sonra dün ilk kez yumuşama eğilimi gösterdi. ‘Siyah kuğu etkisi’nin azalmasıyla birlikte, iki günde yüzde 18 düşen Nikkei Endeksi dün toparlanarak yüzde 5.7 yükseldi. Ancak dün öğleden sonra Avrupa Komisyonu’ndan gelen ‘nükleer kıyamet’ açıklamaları güne pozitif başlayan İMKB dahil Avrupa borsalarında satış dalgası getirdi.
Fonlar alımda
Hong Kong, Çin ve Güney Kore gibi borsaların yer aldığı Asya piyasaları da önceki günkü şok düşüşün ardında dün Tokyo Borsası’nın toparlanması ile birlikte yükselişle kapandı. Fukuşima Nükleer Enerji Santralı’ndaki arızanın henüz giderilememiş olması ve radyasyon sızıntısının da tehlikeli boyutlarda seyretmesine rağmen piyasalarda toparlanma yaşanması, büyük fon şirketlerinin yeniden alıma geçmesine bağlanıyor. Batı kaynaklı fon şirketlerinin Tokyo Borsası’ndan dün 1.6 milyar dolarlık işlem gerçekleştirdi.
‘Üretim başlıyor’
Fon şirketlerinin alımları tetiklemesi ile başlayan yükseliş sürecinde Toyota gibi otomobil devleri ve teknoloji devlerinin üretime başlayacakları takvimi açıklamaları da etkili oldu. Tokyo Borsası’nda art arda görülen yüzde 7 ve 11’lik düşüşlerle birlikte şirketlerin değeri 628 milyar dolar erimişti. Yüzde 5.7’lik artış ile birlikte Tokyo Borsası’ndaki şirketlerin 200 milyar dolara yakın değer kazandığı kaydedildi.
Asya yükseldi
Tokyo Borsası’ndaki toparlanma diğer Asya borsalarına da yansıdı. Güney Kore günü yüzde 1.8, Avustralya 0.7, Çin yüzde 1.2 ve Hong Kong Borsası da yüzde 0.1 yükselişle kapandı. Asya borsalarındaki alım dalgasını radyasyon sızıntısı haberlerine göre yeniden satışa yönelebileceği yorumları yapılırken, piyasalardaki belirsizliğin sürdüğüne de vurgu yapılıyor. Ancak dün Avrupa Komisyonu’nun enerjiden sorumlu üyesi Günther Oettinger, Japonya’daki nükleer kazayı ‘kıyamet gibi’ şeklinde nitelemesi ile pozitif açılan Avrupa, ABD ve İMKB’de yükseliş yerini satışlara bıraktı. Oettinger, şunları söyledi: “Kıyamet lafından söz ediliyor ve ben de kelimenin özellikle iyi seçildiğini düşünüyorum. Pratik olarak her şey kontrol dışında.”
İMKB de düştü
Güne Tokyo borsasındaki yüzde 5’i aşan yükselişle iyimser başlayan İMKB ve Avrupa borsalarında yüzde 1’i aşan değer artışları gerçekleşti. Güne 64.794 puandan başlayan İMKB Ulusal 100 Endeksi gün içinde 65.120 puana kadar tırmandı. Ancak AB Komisyonu’ndan gelen haber piyasaların tadını kaçırdı. Almanya, Fransa, İngiltere, borsalarında kayıplar yüzde 1’i aşarken, Brezilya, Arjantin, Macaristan Rusya borsalarında da arka arkaya düşüşe geçti. Asya dışında küresel borsaların tamamında yaşanan bu düşüş İMKB’yi de etkiledi. İMKB endeksi, günü yüzde 1.45 kayıpla 63.280 puandan tamamladı.
‘Siyah Kuğu etkisi’ nedir
KUĞULARIN genelde beyaz olması ve siyah kuğunun beklenmedik bir olay olması nedeni ile piyasalarda görülen beklenmedik gelişmeler için ‘Siyah Kuğu’ etkisi benzetmesi yapılıyor. Risk gurusu Nicholas Taleb’in yazdığı ‘Siyah Kuğu’ adlı kitapta şu tanım yer alıyor: “İhtimal dışı ve öngörülemez, çok etkili ve daha az rastlantısal ve daha öngörülebilir hale getiren bir açıklama uydurma hali.”
Müdahale 500 milyar doları aştı
JAPONYA Merkez Bankası (BOJ) dün piyasalara likidite sağlamaya devam etti. Depremden sonraki üçüncü iş gününde kısa vadeli kredi piyasalarına 3.5 trilyon yen (43 milyar dolar) daha enjekte eden BOJ, krizin başlamasından bu yana piyasalara 45 trilyon yen yani yarım trilyon dolardan fazla likidite sağlamış oldu. BOJ’un likidite sağlama programı kimi analistler tarafından ABD Merkez Bankası’nın (FED) 600 milyar dolarlık müdahale programı örnek gösterilerek yetersiz bulunuyor. Ancak bazı piyasa uzmanları da BOJ’un piyasalara daha fazla likidite sağlaması kararının değer kazanan yenden etkilenmiş olabileceği yorumlarını yapıyorlar. Yen, şirketlerin nakit transferi nedeniyle dolar karşısında değer kazanıyor.