Asansör konsunda çelişen açıklamalar
Güncelleme Tarihi:
Teftiş Kurulu: Paraşüt yok
TORUN Center’daki faciaya ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerinin araştırmalarının ilk sonuçları ortaya çıktı. Faciaya neden olan asansöre, düzeneğine ve kırılan dişlilere ait soruşturma dosyasındaki delil fotoğraflar da ortaya çıktı. Teştif Kurulu Başkanı Mehmet Tezel de ‘stoper’ denilen parçanın takılmamasının kazaya neden olduğunu belirterek “Kazaya tamamen işletme hatasından kaynaklandı” diye konuştu.
3 TEMEL İHMAL SAPTADI
Müfettişlerin, soruşturma dosyalarına koyduğu fotoğraflarda, asansörü tutan düzeneğin yanı sıra, düştüğü alandaki en net görüntüsü ile yine düşmeye neden olan kırılan dişliler yer aldı. Müfettişlerin araştırmaları sonrasında, 10 işçinin can vermesinde üç temel ihmali saptadı:
Kazaya asansörü en üstte durdurmaya yarayan bir yerde ‘son nokta’ olarak kabul edilen bölümde yer alan ‘stoper’ parçalarının takılmaması oldu. Bu parça takılı olmadığı için olay meydana geldi. Raylardan bir bölümü çıkan asansörü, üzerindeki yükle taşıyamayan dişliler de kırıldı ve asansör 32’nci kattan zemine çakıldı.
Bunun yanı sıra yine yük taşıyan asansörler ile işçileri taşıyanların ayrı olması gerektiği ancak burada ikisinin de bir arada olduğu ortaya çıktı. Firmaların hem insan hem de yük taşımayı bir arada yapmaları halinde emniyet amaçlı kullanmaları gereken, halat ve paraşüt sisteminin de ilk tespitlere göre asansörde olmadığı saptandı.
Son tespit ise, asansörü genellikle işe yeni başlayan acemi işçilerin kullanması oldu. Son kazada da asansörü kullanan operatör işçinin de, 5 gün önce çalışmaya başladığı için deneyimsiz olduğu ortaya çıktı.
NEDEN İŞLETME HATASI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanı Mehmet Tezel “Mevzuat açısından yük asansöründe insan binmesi arzu edilmez. Eğer zaruretten dolayı yük ve insan bir arada olacak ise, asansör dizaynının oraya kurulurken insan taşınacak şekilde dizayn edilerek yedek halat sistemlerinin paraşüt sistemlerinin olması gerekirdi. Burada ilk izlenimimiz böyle bir şey yok. Denetimde 21 adet eksiklik tespit edilmiş. İşveren bu eksikleri daha sonraki denetimde gidermiş. 2 tane eksiklikte işçi koğuşlarındaki olumsuz durum ile kişisel koruyucu donanımların kullandırılmasına ilişkinmiş ve para cezası yazılmış “ diye konuştu.
Tezel, müfettişlerin önümüzdeki günlerde raporu hazırlayacaklarını belirterek şöyle konuştu: “Tespit ettikleri önemli, insan hayatına neden olan aksaklıklar var. Bu kazaya tamamen işletme hatası neden olmuş. Bir kez kazaya, stoper denilen parçanın takılmaması neden olmuş. Yük taşıyan ve insan taşıyan asansörler farklı olmalıydı. Burada ikisini bir arada taşımışlar.”
Asansör firması Geda Majör:
Paraşüt var
ASANSÖR faciasıyla ilgili Geda Majör asansör firması da açıklama yaptı. Geda Majör açıklamasında Çalışma Bakanlığı müfettişlerinin ‘yok’ dediği paraşüt sisteminin asansörde bulunduğu yer aldı. Açıklamada, basında ‘halat kopması, raydan çıkma’ gibi bilgilerin yer aldığını ancak asansörde böyle sistemlerin bulunmadığı belirtilerek asansörün de ikinci el olmadığı dile getirildi. Geda Majör’ün asansörlerin işletimi ve denetimi ile ilgili bir sorumluluğu olmadığı kaydedilen açıklamada “Asansörlerin çalışması kremier adı verilen bir sistem (bir tarafı dişli bant, diğer tarafı dişli makara) ve birbirini tamamlayan iki elektrik motoru tarafından sağlanmaktadır. Sistemlerin üçü de elektronik değil mekaniktir. Kabine taşıyacağından fazla ağırlık yüklendiğinde ilk önce fren motoru devreye girmekte ve asansörü yavaşlatmaktadır. Asansör hareketine devam ederse, “paraşüt fren” denilen ikinci sistem devreye girmekte ve asansörü durdurmaktadır” denildi.