Arçelik, özel sektörün en büyüğü

Aylık Capital Dergisi, Türk özel sektörünün 500 büyük kuruluşu sıralamasını belirlemek için yaptığı çalışmayı sonuçlandırdı. Dergi'nin her yıl tekrarlayacağı araştırmaya göre, Arçelik 165.2 trilyon liralık cirosu ile Türkiye'nin en büyük özel sektör kuruluşu oldu. Arçelik'i, 135 trilyon lira ile Ford Otosan, 124 trilyon lira ile Philsa izledi.

Türkiye'nin en büyük 500 özel sanayi şirketleri sıralamasında Arçelik birinci sırada yer aldı. Aylık Capital Dergisi tarafından bu yıl ilki yapılan ve her yıl tekrarlanacak olan ‘‘Cirolarına Göre Türkiye'nin En Büyük 500 Özel Sanayi Şirketi’’ araştırmasında Koç Grubu'nun lokomotif şirketi Arçelik, 1997 yılında gerçekleştirdiği 165.2 trilyonluk cirosu ile Türkiye'nin en büyük özel sanayi şirketi oldu. 1997 cirosunda bir önceki yıla göre yüzde 100 artış gösteren Arçelik, vergi öncesi kârında da yüzde 130 düzeyinde büyüme sağladı. Arçelik'in 1996 yılında 7.5 trilyon lira olan ihracatı, 1997 yılında 18.5 trilyon liraya yükseldi.

Araştırmada Arçelik'i, ikinci sırada 135.8 trilyonluk cirosu ile Ford Otosan izledi. Philsa ise 1997 yılında gerçekleştirdiği 127.8 trilyonluk cirosu ile üçüncü sırada yer aldı.

TÜRKİYE'DE İLK

İstanbul Sanayi Odası tarafından (İSO) her yıl yapılan ‘‘İlk 500’’ araştırmasının dışında Türkiye'de başka örneği olmayan bu sıralama ilk kez Capital Dergisi tarafından yapıldı. Capital Dergisi, dünyadaki ‘‘Fortune 500’’, Businessweek ‘‘1000’’ gibi araştırmaları, ‘‘Capital 500’’ olarak Türkiye'de de başlatmış oldu.

Sadece özel sektöre ait olan şirketleri kapsayan bu araştırmada, Koç Grubu 21 şirketiyle sıralamada en fazla yer alan grup oldu. Sabancı Holding ise Koç Grubu'ndan sonra 19 şirketle 500 büyük arasına girdi.

BEYAZ EŞYADA KOÇ

‘‘Capital 500’’'de beyaz eşya sektöründe Koç'un liderliği hissediliyor. Sektör sınıflandırmasına göre; toplam 7 şirketin yer aldığı beyaz eşya grubundaki toplam 350 trilyonluk cironun 290 trilyon lirası Arçelik, Aygaz ve Ardem tarafından gerçekleştirilmiş oldu. Otomotiv sektöründe yine Koç Grubu'nun ağırlığı hissediliyor. Sektörün lideri Ford Otosan'dan sonra beşinci sırada Tofaş yer alırken, sıralamada yer alan diğer şirketleri, Türk Traktör Ziraat, Otokar, Otoyol, Beldesan Otomotiv de Koç'un otomotivdeki yerini sağlamlaştırıyor. Şu günlerde dev bir yatırıma hazırlanan Ford Otosan'ın cirosu bir önceki yıla göre yüzde 310 düzeyinde artarken, kârı ise 1997 yılında 1996'ya göre 15 kat büyüdü.

ÇİMENTO VE GIDA

Capital 500 sıralamasında Philip Morris Sabancı (Philsa) şirketi, 1997 yılındaki 127. 8 trilyon liralık cirosu ile üçüncü sırada yer aldı. Gıda ve Çimento sektöründe Sabancı şirketleri liderliği elinde bulundururken, gıda sektöründe de en fazla ciroyu bir Sabancı ortaklığı olan Marsa Kraft Jacobs Suchard gerçekleştirdi. Marsa KJS 39.5 trilyonluk cirosu ile ilk 500'de 29'uncu sırada yer alıyor. Çimento sektöründe de Sabancı'nın Akçansa'sı 33.3 trilyonluk cirosuyla çimento şirketlerinin başını çekiyor. Brisa da bir sektör lideri. 46 trilyonluk ciroya sahip Brisa, sıralamada kıl payı farkla Goodyear'ın önünde yer alıyor.

Eczacıbaşı Grubu'nun da sıralamada 8 şirketi bulunuyor. Bu şirketler arasında en fazla ciroyu gerçekleştiren ise, 24.9 trilyonluk Eczacıbaşı İlaç Sanayi. İnşaat malzemelerine ise Eczacıbaşı'nın 19.1 trilyonluk şirketi Intema ağırlığını koyuyor.

Hürriyet, yine lider

Capital Dergisi'nin Capital 500 sıralamasında, medya sektörünün lideri 49.2 trilyon liralık ciro ile Hürriyet Gazetecilik oldu. Hürriyet Gazetecilik'le basın-gazetecilik sektörüne imzasını atan Doğan Grubu'nun, Capital 500'de yer alan diğer şirketleri; Milliyet, Hürgüç Gazetecilik ve Doğan Ofset oldu. 1996 yılında özel sanayi şirketleri arasında 23'üncülüğe oturan Hürriyet Gazetecilik, 1997 yılını 20'inci sıraya yükselirken cirosunu da yüzde 145 artırmayı başardı. Kârını 19 trilyon liraya çıkaran Hürriyet'in kâr artışı ise 6 kat oldu.

7 grup, 77 şirket

‘‘Capital 500’’e Türkiye'nin 7 grubunun toplam 77 şirketi girdi. Koç Grubu 21 şirketiyle listeye en fazla şirket veren grup oldu.

KOÇ HOLDİNG:

Arçelik, Ardem, Aygaz, Beko Elektrik, Beldesan Otomotiv, Döktaş, Ford Otosan, Gazal, İzocam, Kav Ambalaj, Mako Elektrik, Maret, Otokar, Otoyol, Pastavilla, SEK Süt Endüstrisi Kurumu, Tat Konserve, Tofaş Fabrika, Türk Demir Döküm, TEE, T. Traktör.

SABANCI HOLDİNG:

Philsa, Akçansa, Betonsa Beton, Beksa Çelik, Bossa, Brisa, Çimsa, Dusa İplik, İstanbul Naylon Sanayi, Kordsa, Marsa Kraft Jacobs, Olmuksa, Oysa İskenderun Çimento, Oysa Niğde Çimento, Pilsa, Sasa, Temsa, Toyotasa, Yünsa.

YAŞAR HOLDİNG:

Bayraklı Boya, Dyo Matbaacılık Mürekkep, Ege Gübre, Pınar Et, Punar Su, Pınar Süt, Pınar Yem Sanayi, Tuborg, Viking Kağıt, Yasaş.

ŞİŞECAM GRUBU:

Anadolu Cam, Cam Elyaf, Cam İşleme Sanayi, Camiş Ambalaj, Camiş Madencilik, Çayırova Cam, Paşabahçe Cam, Topkapo Şişe Cam, Trakya Cam.

ECZACIBAŞI GRUBU:

Eczacıbaşı Baxter, Eczacıbaşı Endüstriyel Ürünler, Eczacıbaşı Karo Seramik, Eczacıbaşı Yapı, EIS Eczacıbaşı, İntema, İpek Kağıt, Serel Seramik.

ANADOLU GRUBU:

Anadolu Bira, Anadolu Honda, Anadolu Isuzu, Ege Biracılık, Erciyas Bira, Güney Bira.

DOĞAN HOLDİNG:

Çelik Halat, Doğan Ofset, Hürgüç Gazetecilik, Hürriyet Gazetecilik, Milliyet Gazetesi.

En büyük 100 özel şirket