Arazi bankacılığı yükselişte

Tarımsal arazilerin etkin kullanımı, küresel gıda kriziyle birlikte en çok dile getirilen konulardan biri oldu. Arazi bankacılığı olarak tanımlanan ve verimliliği esas alarak, tarımsal arazilerin toplulaştırma çalışmalarının hızlandırılmasını amaçlayan yöntem, bazı ülkelerde alıcı ve satıcıyı buluşturarak, kredi sağlayan bir kuruluş gibi faaliyet gösterirken; bazı ülkelerde ise arazi satın alan ve daha sonra araziyi kamu yararına kullanan kurumlar olarak çalışıyor.

Geçtiğimiz mart ayında Türkiye’de tarımda atılacak kritik adımlardan biri olarak gösterilen arazi bankacılığının ülkeden ülkeye farklılık gösteren yaklaşımlarla ele alındığını belirten Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Kıdemli Arazi Yönetimi Uzmanı Hakkı Emrah Erdoğan, “Dünya Bankası verilerine göre küresel tarımsal arazi pazarı 2020’de 108.6 milyar dolardan, 2021’de 116 milyar dolara yükseldi. Pazarın ortalama olarak, yıllık yüzde 10’luk büyüme ile ulaşması bekleniyor” bilgisini verdi.

2 MİLYON HEKTAR

“Türkiye’de 2 milyon hektarlık atıl tarım arazisi olduğu öngörülüyor” diyen Erdoğan, bu arazilerin üretime kazandırılmasıyla yıllık 13 milyar TL’lik tarımsal gelir sağlanabileceğini belirtti. Türkiye’deki tarım işletmeleriyle ilgili verileri de paylaşan Erdoğan, şu bilgileri verdi: “TÜİK verilerine göre, Türkiye’deki tarım işletmelerinin yüzde 80.7’si 100 dekardan az tarım arazisine sahip ve 23.2 milyon hektarlık toplam tarım arazisinin sadece yüzde 31.4’ü sulanabiliyor. Türk tarımının önemli bir yapısal problemi olan küçük ölçekli işletmelerin yaygınlığı, kaynakların verimli kullanımını da engelliyor. Arazi bankacılığı, işletme ölçeklerinin büyütülmesini sağlıyor. Tarımsal arazi bankacılığı ile ilgili bilgi eksikliği ve mevzuatların dağınıklığı ise arazi bankacılığının hayata geçirilmesi için önemli zorluklardan biri olarak karşımıza çıkıyor.”

FRANSA VE İSPANYA’DA İNCELEME

Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan Hürriyet’e yapılan değerlendirmede, FAO’ yla 710 bin dolar bütçeli bir projeye başlandığı belirtilerek, “3 pilot bölgede arazi bankacılığı araçlarının kullanımı çalışmaları yapılacaktır. Proje, 1 Şubat 2022-31 Temmuz 2025 tarihlerini kapsamaktadır. Tarım Reformu Genel Müdürlüğümüz ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün (DSİ) birlikte yürüteceği projede, Azerbaycan ve Özbekistan da yer almaktadır. Yapılan çalıştaylar sonunda, sürdürülebilir tarımsal üretim ve gıda arzı ve güvenilirliği açısından arazi bankacılığı uygulamalarının ülkemizde uygulanabilirliği önem kazanmıştır. Fransa ve İspanya’nın Galiçya bölgesinde arazi bankacılığı örnekleri yerinde incelenmiştir. FAO projesiyle, ülkemizin sosyo-kültürel ve tarımsal altyapısına uygun, ülkemiz gereksinimlerini karşılayacak bir arazi bankacılığı sisteminin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir” denildi.