Aralık gazı

2014 yılında kur ve faiz oranlarındaki yükselişler, Özel Tüketim Vergisi’ndeki (ÖTV) artış, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) kredi işlemlerine getirdiği sınırlamalar, büyümede ivme kaybı ve özel sektör tüketim ve yatırımlarındaki zayıflık otomotiv pazarının 2013 yılına göre daralmasına yol açtı. Ancak daralma son çeyrekte yerini büyümeye bırakınca, sektör 2015 yılı için umutlandı. 2014 yılı otomotiv pazarına ilişkin resmi rakamlar çarşamba günü Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) geleneksel ‘Gladyatörler’ ödül töreninde açıklanacak ama sektör yetkililerinden edindiğim bilgilere göre aralık ayında satışlar toplamda 150 bin adede yaklaşmış.
Aralık ayındaki satışların yaklaşık 100 bin adedi otomobil 50 bin adedi ise hafif ticari araç satışlarından kaynaklanmış gözüküyor. Resmi rakamlarda daha net ortaya çıkacak ama aralık ayındaki bu satış 2013 yılının aynı dönemine göre yüzde 16’lık büyüme anlamına geliyor. Aralıktaki 150 bin adetlik satış toplam satışlara eklendiğinde, 2014 yılında pazarın 770 bin adede ulaştığı sonucu ortaya çıkıyor. Bu da yılın ilk yarısında yüzde 20’den fazla daralan sektörün yılı yüzde 10’luk daralmayla yani yüzde 15’lik beklentinin altında kapattığı sonucunu çıkartıyor. Aralık ayında beklentilerin üzerinde gerçekleşen satışlarda kuşkusuz dozu artan kampanyaların, kur farkından dolayı 2015 yılı modellerde fiyat artışı olacağı beklentilerinin etkisi var. Ama sektör yetkililerinden öğrendiğim kadarıyla aralıkta yine bir ‘2015’te ÖTV artacak’ söylentisi de kulaktan kulağa yayılmış. Bu beklenti nedeniyle de satışların tahminlerin üzerinde arttığı söyleniyor.

CANLI TALEP VAR

Sonuçta öyle de böyle, otomotiv sektörü 2014 yılını tamamladı ve kayıplar yıl başı ve ortasındaki beklentinin çok altında kaldı. Özellikle satışların kasım ve aralıkta beklentinin üstünde gerçekleşmesi ve 2015 yılı başında 2014 yılına benzer bir şekilde ÖTV oranlarının artmaması moralleri ve umutları yükseltti. Bu doğrultuda 2015 yılında en kötü tahminler bile pazarın 2014 yılının üstünde olacağını gösteriyor. 2015 yılı seçim yılı olacağı ve bu döneme kadar sıcak para olacağından yola çıkarak pazarın yüzde 10 büyüyeceğini söyleyenlerin sayısı da oldukça fazla. Zaten ODD Genel Koordinatörü Hayri Erce de 2015 yılına ilişkin tahminlerinde pazarın 775 bin ila 825 bin aralığında olacağını söylüyor. Yani en kötü senaryoda bile satışlar 2014 yılındaki 770 bin adedi aşıyor. ODD’nin iyi senaryosunda 825 bin, sektördeki iyi senaryoda ise pazarın 850 bin adede çıkması bile ihtimaller arasında.

Autoshow desteği

ODD Genel Koordinatörü Hayri Erce, 2015 yılına ilişkin yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “2015’te ABD Merkez Bankasının (Fed) politika faiz artırma beklentisi, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) ekonomik toparlanmayı desteklemek amacıyla parasal genişlemeye devam etme kararı, jeopolitik gelişmeler, Merkez Bankasının enflasyonla mücadele kararlığı, cari işlemler açığındaki gelişim, yapısal reformlara ait atılacak adımlar ve seçim süreci etkili olacak. 2015’te toplam pazarın yeni öngörüler doğrultusunda bir miktar daha büyümesini bekliyoruz. 2015’te ilk çeyrek baz etkisiyle daha yüksek çıkacaktır. Mayıs ayında kapılarını açacak olan Uluslararası İstanbul Autoshow da pazara ivme katacaktır.”

Radikal iyileşme zor

TAŞIT Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Mehmet Dudaroğlu, otomotiv üretiminin 2015’te yatay bir seyirle 1 milyon 150-180 bin düzeyinde olacağını belirterek, iç pazarda ise radikal bir iyileşme sağlanmasının pek mümkün görünmediğini söyledi. Dudaroğlu, 2023 ihracat hedefinin yakalanabilmesi için ise her yıl yüzde 14.3’lük büyüme gerektiğini söyledi.

Yöneticiler umutlu

ODD Genel Koordİnatörü Hayri Erce:
2015’te pazar 775-825 bin düzeyinde gerçekleşir.

Toyota CEO’su
Alİ Haydar Bozkurt
2015 beklentimiz 780 bin adet. Ancak kur riski bulunuyor.

Çelİk Motor Genel Müdürü Bora Koçak:
2015’te pazar öngörümüzü 800 bin adede çıkardık.

Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenİgün:
2015’te sektör yüzde 5 civarında büyür. Ana belirleyici seçimler.