Aracı kurum mağdurlarına müjde

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından, "Aracı Kurumların Tedrici Tasfiye Esaslarına İlişkin Yönetmelik" yenilendi. Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan Aracı Kurumların Tedrici Tasfiye Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca oluşturulan Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun kurulduğu tarihte yürürlüğe girecek.

Yönetmelik, haklarında tedrici tasfiye kararı verilen aracı kurumların mal varlığını işin niteliğine göre aynen veya nakde çevirmek suretiyle elde edilen bedeli tahsis ederek, kanun çerçevesinde yaptıkları sermaye piyasası faaliyetleri nedeniyle müşterilerine karşı olan nakit ödeme ve sermaye piyasası araçları teslim yükümlülüklerinin, Yatırımcıları Koruma Fonu (YKF) tarafından tasfiye edilmesi usul ve esaslarını düzenliyor.

Aracı kurumlar hakkında verilen tedrici tasfiye kararları, bu kararların alındığı gün SPK tarafından aracı kuruma, Merkezi Kayıt Kuruluşu'na (MKK), İMKB'ye, Takasbank'a, Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği'ne (TSPAKB) Türkiye Bankalar Birliği'ne ve tasfiye işlemlerini yürütmek üzere YKF'ye bildirilecek. YKF, kararı, aracı kurum alacaklılarının haklarını gösterir belgelerle başvurmaları için ilan edecek.

Tedrici tasfiye kararının alındığı tarihten tasfiye işlemleri sonuçlanana, tasfiyenin istenmesi halinde, tasfiye talebinin mahkemece karara bağlanmasına kadar, tedrici tasfiye çerçevesinde YKF ve SPK tarafından yapılacka işlemler hariç, aracı kurumların mal varlıkları üçüncü kişilere devredilemeyecek, rehnedilemeyecek, teminat gösterilemeyecek, haczedilemeyecek, başlamış tüm icra takipleri kendiliğinden duracak. Aracı kurumun ödemeleri de durdurulacak, kuruma ödemeler ise YKF aracılığı ile yapılacak.

Tedrici tasfiye karar ve işlemlerinde, Türk Ticaret Kanunu, İcra ve İflas Kanunu ve diğer mevzuatın tasfiye ile ilgili hükümleri uygulanmayacak. YKF, gerekli görürse, aracı kurumun mevcut mallarının korunması amacıyla mahkemeye başvurarak yediemin tayini isteyebilecek.

Aracı kurumun yönettiği, yatırım fonu ve yatırım ortaklığı portföyleri dahil, portföylerin yönetimin başka bir kuruluşa devrine SPK karar verecek.

Tedrici tasfiye kararının alındığı tarihte görevde bulunan aracı kurum yönetim kurulu, aracı kurumun tüm mali, hukuki durumu, sözleşmelerine ilişkin raporu 7 gün içinde YKF'ye vermekle yükümlü kılındı.

ALACAKLARIN, İLK AŞAMADA 7.5 MİLYAR LİRASI ÖDENECEK

YKF, aracı kurumun malvarlığını, ayrıca, aracı kurumun tasfiye kapsamında yer alan gerçek hak sahiplerini ve alacak tutarlarını tespit edecek. Yapılacak nakit ödemelere ve sermaye piyasası aracı teslimlerine esas olmak üzere, alacaklılar ve alacak miktarını gösteren bir alacaklılar cetveli hazırlayacak.

Aynı kişiye ait olan tasfiye amacı kapsamındaki alacak ve borçların mahsubu söz konusu olmuşsa, YKF tarafından yapılacak avans ödemelerinde, avans ödemeleri mahsup edilen tutarla birlikte 7.5 milyar lirayı geçemeyecek.

Tedrici tasfiyenin başlangıcında, öncelikle müşteri saklama hesaplarındaki sermaye piyasası araçları hak sahibine dağıtılacak. Alacaklılar cetvelinin ilanı tarihini takiben 30'uncu günden itibaren dağıtıma başlanacak.

Hesabında alacağını karşılamaya yetecek kadar ya da hiç hisse senedi bulunmayan saklama hesabı sahiplerinin nakit ve hisse senedi alacakları toplamının 7.5 milyar liraya kadar olan bölümü, tasfiye sonucu beklenmeksizin YKF tarafından avans dolarak ödenecek. Birden fazla hesabı bulunan kişiye yapılacak ödeme, 7.5 milyar lirayı geçemeyecek. Müşterek hesaplar da tek hesap kabul edilecek.

Aynı kurumdan alacaklı olup birlikte hareket ettiklerine kanaat getirilenler, toplamı 7.5 milyar lirayı geçmemek üzere, alacakları oranında ödeme yapılacak.

Bu tutarlar, 1 Ocak 2001'den itibaren her yıl Maliye Bakanlığı'nca ilan edilen yeniden değerleme katsayısı oranında artırılacak.

Yönetmelikte, tedrici tasfiyeye tabi tutulan aracı kurumun malvarlığının satış esasları, alacaklarının tahsili, tasfiye bakiyesinin dağıtım esasları da düzenleniyor.

İFLAS TALEBİ

Aracı kurumun aktifleri, tasfiyenin amacı kapsamındaki hak sahiplerinin alacaklarını, YKF'den yapılan ödemeleri ve tasfiye giderlerini karşılamaya yetmezse, fon, SPK'nın uygun görüşü ile aracı kurumun iflasını isteyebilecek.

İflası istenmeyen aracı kurumlar, tedrici tasfiyenin kapanmasına ilişkin ilanın yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içerisinde esas sözleşmenin bütün hükümlerini sermaye piyasası faaliyetlerini kapsayacak şekilde değişterecek. Değiştirmeyenler münfesih sayılacak.

FAALİYETİ DURDURULAN BANKALARDAKİ HİSSE SAHİPLERİ

Yönetmelikte faaliyetleri durdurulan bankalardaki hisse senedi sahiplerinin alacaklılarına ilişkin de düzenleme yapıldı.

Tedrici tasfiyeye tabi tutulmayan ve haklarında iflas kararı verilen aracı kurumların, sıra cetvelinde yer alan hisse senedi işlemlerinden doğan nakit ve hisse senedi alacaklılarına, YKF'den, fon yönetiminin onayı ile cetvelde görünen alacak tutarları gözetilerek ödeme yapılacak.

İlgili mevzuat uyarınca faaliyetleri durdurulan bankaların, hisse senedi işlemlerinden doğan nakit ve hisse senedi alacaklısı gerçek hak sahipleri ve alacak tutarları ise bankanın yönetiminin ilgili mevzuat uyarınca devredildiği kuruluş tarafından tespit edilecek.

Fon yönetiminin onayı ile fondan yapılacak ödemelerde, bu esas alınacak. Bu madde uyarınca yapılacak ödemelerde, tedrici tasfiyeye tabi tutulan aracı kurumun alacaklılarına uygulanacak ödeme esasları uygulanacak.