Araç yok, satış da yok

OTOMOTİV sektörü, dünyayı etkileyen mikroçip krizinin etkilerini yaşamaya devam ediyor. Yaz aylarından beri giderek artan araç bulunurluğu sıkıntısına kurlardaki artış sonucu fiyatların artması da eklenince otomotiv satışları ekim ayında da düştü. Otomotiv Distribütörleri Derneği’ne (ODD) göre, otomobil ve hafif ticari araç pazarı ekim ayında bir önceki yılın ekim ayına göre yüzde 40.1 azalarak 56 bin 746 adet oldu. Yalnızca otomobil satışlarına bakıldığında ise daralma yüzde 50’leri buldu. Ekim ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 46.9 azalarak 40 bin 512 adet olarak gerçekleşti. Aynı dönemde, hafif ticari araç pazarı yüzde 11.7 azaldı ve 16 bin 234 adet olarak kayıtlara geçti. Son 10 yıllık ekim ayı ortalamalarına göre ise otomobil ve hafif ticari pazarı, yüzde 13.8 azaldı. Ocak-ekim döneminde toplam otomobil ve hafif ticari araç satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.5 artarak 614 bin 891 adet olarak gerçekleşti. Aynı dönemde, otomobil satışları yüzde 2.2 artarak 475 bin 312 adet olurken, hafif ticari araç pazarı da yüzde 13.2 artarak 139 bin 579 adede ulaştı.

TERCİH DÜŞÜK VERGİLİ

Ocak-ekim döneminde segmentlere göre dağılıma bakıldığında ‘küçük’ sınıf diye tabir edilen A, B ve C segmenti araçlar tüketici tarafından en çok tercih edilen otomobiller oldu. Öyle ki, pazarın yüzde 86.4’ünü vergi oranı düşük olan araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller Ocak-Ekim döneminde 260 bin 926 adetle satışların yüzde 54.9’unu oluştururken, B segmenti otomobiller 146 bin 566 adetle yüzde 30.8 pay aldı. Gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde ise en çok tercih edilen gövde tipi yine Sedan otomobiller oldu. İlk 10 ayda 188 bin 253 adetlik satışla pazardan yüzde 39.6 pay alan Sedan otomobilleri, 167 bin 397 adet satışla yüzde 35.2 pay alan SUV gövde tipli otomobiller takip etti. Hatchback’ler ise 110 bin 138 adetlik satışla yüzde 23,2 paya sahip oldu.

‘770 BİN ADETLE KAPANIR’

Ekim ayı sonuçlarını Hürriyet’e değerlendiren ODD Genel Koordinatörü Hayri Erce, otomotiv sektörünün bu sene içerisinden geçtiği süreci en zorlu süreçlerden birisi olarak niteledi. Hayri Erce, “Arz probleminin baskın olduğu bir süreç yaşıyoruz. Ekim ayı da bir önceki aylar gibi tedarik sıkıntılarıyla geride kaldı. Yılın düşük tempoyla tamamlanmasını öngörüyoruz. Yaşanan olumsuz sürecin ise 2022 yılının ilk yarısı içerisinde normalleşmesini bekliyoruz” dedi. Erce, yaşanan tedarik sıkıntıları ve kurdaki artışlar nedeniyle bu yılın 2020 yılına benzer seviyede kapanabileceğini ifade ederek, “2021 için beklentiler 825 bin-875 bin adet arasındaydı hatta bu bandın bir miktar üzerinde tamamlayabilirdik. Ancak, yaşanan gelişmeler bizlere pazarın 2020 yılı seviyesinde kapanacağını gösteriyor” diye konuştu. ODD rakamlarına göre otomobil ve hafif ticari araçlar toplam pazarı geçtiğimiz yıl 772 bin adet seviyesinde gerçekleşmişti.

2. ELDE FİYATLAR SIFIRI SOLLADI

OTOMOTİV data şirketi Cardata’nın CEO’su Hüsamettin Yalçın ise sıfır araç fiyatlarında yaşanan tedarik problemlerin ikinci el araç fiyatlarını sürekli olarak arttırdığını söyledi. Hüsamettin Yalçın, “Şu anda sıfır araç fiyatlarını geçen ikinci el modeller var. İkinci elde fiyatlar yukarı yönlü gidiyor ancak satışlar aynı şekilde artmıyor. Sıfır araç pazarı ise 50-55 bin adetler bandına oturdu. Otomobilde 10 aylık toplam satış ortalaması 61 bin 500 adet. Aslında mevcut süreçte çok da kötü bir ortamala değil. Bu tarafta satıştan çok tedarik ve düşük vergi önemli. Aracı olan marka satıyor, araç bulamayan satamıyor. Yıl sonuna doğru satışların bir miktar daha azalmasını bekliyoruz” dedi.

OTOMOTİV PAZARI NEDEN DÜŞÜYOR?

- Pandemi küresel tedarik zincirini bozdu.

- Mikroçip fabrikalalarını doğal afetler vurdu.

- Hammadde fiyatları sürekli olarak arttı.

- Limanlardaki önlemler işlemleri yavaşlattı.

- Kurlardaki artış araç fiyatlarına yansıdı