ANKARA Ä°LE BAÄžDAT ARASINDA DÜÅžMAN ÇATLATAN ADIM

Başbakan Recep TAyyip Erdoğan ve Maliki arasındaki söz düellosu ile başlayan, karşılıklı protesto notaları ile devam eden gerilim, son olarak Maliki yönetiminin hakkında dava açtırdığı Cumhurbaşkanı Yardımcısı Haşimi'ye Türkiye'nin sahip çıkmasıyla doruk noktasına ulaşmıştı.

Ancak ÅŸimdi gerilime, son derece stratejik bir projeyle son veriliyor;   Â

Ankara ve BaÄŸdat'ın üzerinde anlaÅŸtığı büyük projeyi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, bugün Edirne'de açıkladı:  Â

Buna göre, Irak'ın Basra bölgesinden çıkarılacak petrol, bir boru hattıyla Türkiye'ye ulaştırılacak. Basra petrolünü dünyaya Türkiye pazarlayacak.
Bu projenin dört kritik sonucu var;
 
1- Kürt petrolünden sonra, Şii petrolü de Türkiye'ye akacak- Basra bölgesi, Irak'ta Şii nüfusun çoğunlukla yaşadığı bölge. Ankara'da hükümet, son dönemde bizzat Şii Başbakan Maliki ile sorun yaşamıştı. Şimdi, Basra petrolünün Şii İran yerine, Türkiye üzerinden pazarlanacak olması, Ankara'nın bölgede uyguladığı "tüm kesimlerle iyi ilişkiler" politikasını güçlendirecek nitelikte.
 
2- Türk hükümetinin, Bağdat yönetimi ile ilişkilerini düzeltmesi, tüm bölgeyi de etkileyecek nitelikte. Suriye olayları ile iyice alevlenen Sunni-Şii tansiyonu, Ankara ile Şii Başbakan Maliki arasında varılacak uzlaşma ile, büyük ölçüde düşürülecek. Ayrıca, İran'ın Irak üzerindeki büyük etkisi de kırılmış olacak. Türkiye de, Kürt bölgesinden sonra Irak'ın diğer kesimlerinde "ben de varım" diyebilecek konuma gelecek.
 
3-Kerkük "Irak kenti"- Enerji Bakanı Yıldız'ın açıklamasında özelikle vurgu yaptığı bir nokta var; Basra petrolü Türkiye'ye Kerkük üzerinden akıtılacak. Bu çerçevede Basra-Kerkük boru hattı onarılıp, Yumurtalık hattına bağlanacak. Bu proje, Türkiye'nin IRak'taki en önemli politikalarından birini, Kerkük politikasını da çok güçlendirecek nitelikte. Iraklı Kürtler, petrol zengini Kerkük'ün kendi kontrolündeki sınırlara dahil edilmesini istiyor. Türkiye ise, Kerkük'ün "Kürdistan kenti" olması yerine, Bağdat yönetimine bağlı "Irak kenti" olması gerektiğini savunuyor. Bu boru hattı konusundaki pazarlıkları Ankara, Bağdat hükümeti ile yapıyor. Kerkük üzerinden petrolün getirilecek olması da, Kerkük'teki Bağdat kontrolünü güçlendirecek, Ankara'nın politikalarını da güçlendirecek nitelikte.
 
4- Bakan Yıldız'ın açıklamasındaki bir başka önemli cümle ise şöyle; "Irak Merkezi Hükümeti'ni nonay verdiği üzere, Kuzey Irak'taki Kürt yönetimiyle yeni doğalgaz ve petrol boru hatları yapılması konusunda birlikte çalışmaya hazırız". Böylece Ankara, petrol kartını ortaya koyarak, Kürtler ile merkezi hükümet arasındaki gerilimi de düşürmek üzere adım atmış oluyor. Iraklı Kürtlerin, Ankara ile petrol arama-pazarlama anlaşmaları yapmaları için Irak yönetiminin zımni onayını da almış oluyor.

zgurcanli@hurriyet.com.tr