‘Anayasal’ çözüm... Bedelsiz terki yapılan binlerce arsa ve araziye ilişkin emsal karar
Güncelleme Tarihi:
Bahçelievler Belediyesi, tramvay yolu için özel okul sahibi şirketten 531 metrekarelik arsayı bedelsiz aldı. Ancak tramvay hattı geçmedi, belediye ise söz konusu arsayı adına kaydetti. Şirket tramvay hattının geçmediğini fark edince ‘Arsamızı geri verin’ dedi. Belediyeden ise ‘Bedelini ödeyin alın’ yanıtı geldi. 9 yıl süren krizi Anayasa Mahkemesi (AYM) ‘Mülkiyet hakkı ihlal edildi’ diyerek çözdü.
ÖZEL İstanbul Arel Eğitim Kurumları AŞ, Bahçelievler Yenibosna’da sahibi olduğu yere inşaat yapmak istedi. Toplamda 2.752 metrekarelik alanda yapılacak inşaat için imar uygulaması ve ruhsat talebi için Bahçelievler Belediyesi’ne başvuruldu. Belediye, anılan yerden 531 metrekarelik kısmın belediyeye bağışlanmasını istedi. Belediyenin şirkete yaptığı 20 Nisan 2010 tarihli tebliğde, söz konusu yerin tramvay yolu olarak kullanılacağı kaydedildi. Belediyeden gelen yazıda, aksi halde imar uygulamasının yapılamayacağı bildirildi. İnşaat izni almak için başka çaresinin olmadığını gören şirket talep edilen yeri bedelsiz olarak belediyeye verdi.
YOL İÇİN KULLANILMADI
Şirket, bu devir işleminden birkaç ay sonra inşaat ruhsatı için yeniden belediyeye başvurdu. Başvuru esnasında, kendilerinden tramvay yolu için alınan yerde plan değişikliği yapılarak ‘özel kültür tesis alanı’ olarak belediye adına kaydedildiği fark edildi.
Durumu fark eden şirket yetkilileri belediyeye başvurarak, kendilerinden bedelsiz olarak alınan yerin iadesini istedi. Belediyeden ise, yerin şirkete satılabileceği yanıtı geldi. Taraflar arasında sorun çözülemeyince konu yargıya taşındı. Belediyeye karşı Bakırköy 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde, tapu iptali ve tescil davası açıldı. Mahkeme şirketi haklı buldu, arsanın şirkete devrine karar verdi. Ancak davalı belediye kararı Yargıtay’a taşıdı.
Yargıtay, yerel mahkeme kararını bozdu. Bozma kararı sonrası yerel mahkeme daha önce şirket lehine verdiği karardan döndü. Şirket son olarak Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Yüksek mahkeme oybirliği ile verdiği kararda, ‘Mülkiyet hakkının ihlal edildiği’ yönünde hüküm kurdu.
Kararda özetle “Bedelsiz olarak yola terkedilen ve imar durumu sonradan değişikliğe uğratılan taşınmazın iadesi için bedelinin ödenme şartının getirilmesi başvurucu için büyük bir külfet. İmar durumunun değiştirilmesi yoluyla elde edilecek menfaatin idareye ait olması da devlete güven ilkesini sarsar. Taşınmaz terk amacına uygun bir biçimde kullanılmadı. Dolayısı ile kamu yararından ve dolayısıyla mülkiyet hakkına müdahalenin haklılığından söz edilemez. Bu halde taşınmaz sahibinin mülkiyet hakkının korunması gereği ortadadır ”denildi. Kararda, arazinin şirkete bedelsiz devri için dosyanın Bakırköy 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verildi.
KARAR EMSAL TEŞKİL EDİYOR
AVUKAT Tamer Kulaçoğlu, benzer durumda olan binlerce parselin olduğunu kaydederek, AYM kararının emsal teşkil edeceğini kaydetti. Av. Kulaçoğlu “Karşımıza benzer çok sayıda dosya çıkıyordu. Bu sorunların, AYM tarafından çözüme kavuşturulması oldukça önemli” diye konuştu.