Alkol ve metanole yeni düzen

TAPDK'nın “Etil Alkolün Üretimi İle Etil Alkol ve Metanolün İç Ve Dış Ticaretine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Taslağı” ile etil alkolün üretimi, etil alkol ve metanolün iç ve dış ticareti, detanürasyonu, ambalajlanması, dağıtımı, üretimde kullanılmak amacıyla elde bulundurulması, depolanması, geri kazanımı ve işlemesine ilişkin izin, izleme ve denetim esasları belirlendi.

Etil alkol ve alkollü içki üretim tesislerinin birbirlerinden ayrı kurulması zorunluluğunu getiren Taslak, etil alkol ve metanolün piyasaya arzının da elektronik ortamda izlenmesini öngörüyor.

Taslak, bu ürünlerin ne şekilde piyasaya sürülebileceğini de yeni esaslara bağlıyor.

ÜRETİM TESİSLERİ NASIL KURULACAK?

Taslakta etil alkol ve metanolle ilgili getirilen bazı düzenlemeler şöyle:

- Etil alkol üretimiyle ilgili temel teknik tanımlarda Türk Gıda Kodeksi Tebliğleri, Tebliğ bulunmaması halinde de Türk Standartları, uluslararası mevzuat, çoklu anlaşmalar ve menşe ülke standartları dikkate alınacak.

- Etil alkol üretim tesisi, yeni teknolojinin uygulandığı bir tesis olacak. Bu amaçla kullanılmamış makine ve ekipman konulacak. Kurumdan üretim izni almış etil alkol üretim tesislerinde makine ve ekipmanın aynı firmaya ait başka bir üretim tesisinde kullanılması halinde Kurum onayı aranacak, ancak yeni teknoloji şartı bulunmayacak.

- Etil alkol üretim tesisi, entegre bir tesis olacak. Tesis, en az yılda 1 milyon litre üretim yapmaya yeterli kapasitede projelendirilecek.
Etil alkol ve alkollü içki üretim tesisleri, birbirinden ayrı tesisler şeklinde kurulacak.

- Üretim tesislerindeki hammadde, yarı ürün, ürün stoklama ekipmanı, kalite ve miktar kontrolü yapılmasına izin verecek şekilde projelendirilecek. Hammadde girişinden çıkışına kadarki aşamalar için kalite kontrol sistemi oluşturulacak.

- Metanol üretimiyle bu maddede yer almayan etil alkol üretimine ilişkin talepler, TAPDK tarafından değerlendirilecek.

- Bilimsel ve teknolojik araştırmalar yapan kurum ve kuruluşların, deneme niteliğindeki pilot tesis üretimine ilişkin talepleri de Kurulca değerlendirilecek.

- Kurulca izin verilen firma, izin bedelini 90 gün içinde Kurum hesabına yatıracak. Bedelin ödenmemesi durumunda izin iptal edilmiş sayılacak.

- Tesis kurma izin belgesi, 5 yıl geçerli olacak. Üretim izin belgesi alan firmaların dağıtım yetki belgesi alması da zorunlu olacak.

ETİL ALKOL VE METANOL TİCARETİ

- Piyasaya arz edilecek etil alkol ve metanolün ithalatında firmalar, ilgili gümrük idaresine ibraz edilmek üzere, TAPDK'tan ürün bazında ithalata uygunluk belgesi alacak. Firmaların kendi adına dağıtım yetkisi belgesi alması da gerekecek. Alkollü içki üretiminde kullanılabilecek tarımsal distilatlara ilişkin talepler değerlendirmeye alınmayacak.

- Gıdayla temas eden veya gıda sanayinde kullanılacak olan etil alkol için düzenlenen ithalat başvuru belgesinin süresi, kontrol belgesinin süresi kadar olacak. Diğer ürünlerde ise süre 1 yıl olarak uygulanacak.

- Toplam 20 litreyi geçmeyen etil alkol veya metanolün numune olarak ya da özel bir amaç için ithalatı söz konusu olduğunda, yılda bir defaya mahsus olmak üzere ve ticarete konu edilmemesi şartıyla bu ürünler, Kurum'un uygun bulması halinde ithal edilebilecek.

- Girdi olarak kullanılacak etil alkol, yönetmelikte tanımlandığı şekliyle gıda alkolü, metanol ise saf metanol olacak ve dağıtım yetkisine haiz üretici veya ithalatçı firmadan temin edilecek.

- İşleme izin belgesi 5 yıl, dağıtım yetki belgesi ise 2 yıl süreyle verilecek.

- Piyasaya arz edilme niteliğinde bulunmayan veya bu niteliğini kaybetmiş alkollü içki, tarımsal etil alkol ve metanol, yan ürün ve üretim artıkları ilgili mevzuat uyarınca imha edilebilecek, geri kazanım işlemlerine tabii tutulabilecek ya da geri kazanım tesislerinde satılabilecek. Ancak, alkollü içki üretim tesislerinde metanol geri kazanımı yapılamayacak.

- Dökme etil alkol ve metanolün iç ticareti yetki belgeli firmalar tarafından, bu ürünleri sanayi girdisi olarak kullanan firmaların tesislerine teslim edilmek suretiyle yapılacak.

ÜRÜNLER PİYASAYA NASIL ARZ EDİLECEK?

- Etil alkol ve metanolün piyasaya arzında, her faaliyetin gerekleri belgelendirilecek ve elektronik ortamda izleme yapılacak. Satışa verilen miktarlara göre hizmet bedeli alınacak.

- Evsel kullanım amaçlı etil alkol: Gıda hazırlanması gibi kullanımlar için, gıda alkolü olarak tüketime sunulan etil alkoller sadece üretim tesisinde 70 cl veya 1 litrelik cam şişelerde ambalajlanacak ya da ambalajlı olarak ithal edilecek.

- Genel kullanım amaçlı etil alkol: Temizlik malzemesi, evsel yakıt gibi genel amaçlı kullanımlar için, 1, 5, 10 ve 20 litrelik kaplarda ambalajlı olarak tüketime sunulan etil alkoller satış belgesi olan satıcılar eliyle tüketime sunulacak.

- Tıbbi kullanım amaçlı etil alkol: Eczanelerde ilaç yapımı, hastanelerde tıbbi cihazların ve tıbbi sahaların temizliği gibi kullanımlar için etil alkoller, 5 litre hacimli kaplar içinde ambalajlanacak.

- Etil alkoller, 10 litreyi geçmemek üzere, yolcu taşıyanlar hariç diğer araçlarla sevk edilebilecek.

- Benzin türlerini harmanlama amacıyla piyasaya arz edilecek olan yakıt biyoetonolü, teknik mevzuata uygun olacak.

- Sanayi girdisi olarak kullanılan denatüre edilmemiş metanol temini kurum iznine tabi olacak.

- Etiket bilgilerinde ürünün adı, hacmen yüzde alkol miktarı, net ambalaj hacmi, etil alkolde “tarımsal” veya “tarımsal olmayan” şeklinde köken bilgisi, denatürasyon şekli kullanım ve muhafazasına yönelik bilgi, üreten, işleyen, ithal eden ve ambalajlayan firmanın unvan ve adresleri yer alacak.

HİZMET BEDELLERİ VE BİLDİRİM ZORUNLULUĞU

- Tesis kurma izin bedeli, etil alkol işletmelerinde, her bin litre proje kapasitesi başına 19,8 lira olacak. Söz konusu bedel, etil alkol tesisleri üretim izninde 16 bin 519 lira olarak uygulanacak.

- Piyasaya arzda aylık satış raporuna göre, beher litre başına 20 litre ve daha küçük ambalajlı etil alkollü ve alkollü karışımlar için 40,55 lira, 20 litreden büyük ambalajlı ürünler için 16,51 lira, biyoetonol için de 6,94 lira hizmet bedeli alınacak.

- Dağıtım yetkisi olan firmalar, aylık ticari faaliyetlerini gösterir satış raporlarını her ay Kuruma iletecek.

- Yönetmeliğe aykırı hareket edenlere, 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'da yer alan cezalar uygulanacak.

- Geçici madde uyarınca, daha önce alınan izin, yetki ve uygunluk belgeleri süreleri sonuna kadar geçerli olacak.

Yeni düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte piyasada ilaç sanayi dışında, sanayi girdisi metanolün ticaret amaçlı ithalatı veya geri kazanımı faaliyetinde bulunan firmalar, 6 ay içerisinde işlemlerini ve tesislerini yeni hükümlere uygun hale getirecek.