Oluşturulma Tarihi: Temmuz 11, 2009 00:00
Türkiye’de alışveriş merkezlerinde kiraların metrekare başına 90 Euro tavanını aşmaması, bazılarında 65-80 Euro düzeyinde olması yabancı perakendeciler için fırsata döndü. Yapı marketler Leroy Merlin, Baumaxx ve hazır giyim markaları Decathlon, Basler, Aftershock ve Bijou Brigette 2009’da Türkiye’ye gelmeye hazırlanıyor.
TÜRKİYE’de alışveriş merkezlerinde (AVM) 90
Euro olan metrekare başına azami kira bedelleri yılın ilk yarısında değişmedi ve çoğunlukla 65-80 Euro arasında seyretti. Jones Lang Laselle (JLL) tarafından hazırlanan “Türkiye Gayrimenkul Piyasası 2009 Yılı İlk Yarı Raporu”na göre, ikincil AVM’lerde kiralarda yapılan indirimler yabancı perakendeciler için fırsata döndü. Yapı marketler Fransız Leroy Merlin ve Avusturyalı Baumaxx’ın yanı sıra hazır giyim markaları Fransız Decathlon, Basler, İngiliz Aftershock ve Alman Bijou Brigitte 2009 yılında Türkiye pazarına giriş yapmaya hazırlanıyor. Türkiye’de uzun süredir ofisi bulunan Amerikalı elektronik devi Best Buy’ın da ilk mağazasını açması bekleniyor. JLL Türkiye Başkanı Avi Alkaş, son yılların büyük çıkış yapan perakende devi Primemark’ı Türkiye’ye gelmesi için davet ettiğini ancak İrlandalı markanın pek yüz vermediğini söyledi.
5 milyon metrekareyi aştıNişantaşı bölgesinde kiralarda önemli bir değişiklik olmamasına karşılık, Bağdat Caddesi ve İstiklal Caddesi’ndeki kiralar düştü.
Yılın ilk yarısında, alışveriş merkezleri pazarında toplam kiralanabilir alan yaklaşık 160 bin metrekare arttı.
2009 haziran ayı itibariyle 5.03 milyon metrekareye ulaştı.
İstanbul’da, ilk altı aylık dönemde toplam kiralanabilir alan sadece 51 bin metrekare büyüdü.
İnşaat halindeki 44 proje tamamlandığında İstanbul, 1.62 milyon metrekare perakende alanına kavuşacak.
2010 sonu itibariyle bunun 3.5 milyon metrekareye ulaşması tahmin ediliyor.
2010 sonunda bin kişi başına düşen toplam kiralanabilir alan 118 metrekareye ulaşacak.
Hızlı büyüme dönemi bittiAvi Alkaş, “Türkiye, hâlâ Avrupa’nın 9’uncu en büyük perakende potansiyeline sahip pazarı olarak, bir çok Orta ve Doğu Avrupa ülkesinden daha yüksek potansiyel sunuyor” dedi. 2007 yılında yakalanan yüksek çıkışın 2009 yılında hazmedileceğini belirten Alkaş, sözlerini şöyle sürdürdü: “İki yılda sektör 3 kat büyümüştü. Bu bir daha olmaz. Yeni ürünler arayışındayız. Uydu kentler içinde nasıl AVM konseptleri yapabiliriz onu araştırıyoruz. O eski artışları görmeyecğiz. O dönem bitti. Yabancıların Türkiye’ye ilgisi sürerken; Koton, Desa, Boyner ve İpekyol gibi Türk perakendeciler de Batı-Orta Avrupa ve Afrika gibi dış pazarlara açılmaya devam ediyor.”
Krize rağmen tüketici güveni ve cirolar arttıJLL raporundan çıkan bazı ilginç sonuçlar şöyle:
Türkiye’de yavaşlayan perakendeci talebi, yatırımcıların geçici kira teşvikleri sunmasına neden oldu. İndirim kampanyaları nedeniyle perakende cirolarında yavaşlama olmasına rağmen, reel olarak büyüme devam etti.
Tüketici güveni arttı.
Ofis pazarında kiracı talebi yavaşlamasına rağmen, kiracılar daha ucuz olan alt pazarlara yöneldi. Bakırköy, Ümraniye gibi gelişen alt pazarlarda büyüme devam ediyor.
Lojistik pazarı ekonomik daralmadan en çok etkilenen piyasa oldu. Spekülatif projeler beklemeye alındı ancak buna rağmen Türkiye’nin jeo- stratejik önemi lojistik piyasasının potansiyelini önemli derecede artırdı.
Otellerde oda fiyatları geçen yıla kıyasla ilk yarıda yüzde 9.2 düştü.
Mısır ve Erbil Türkiye’deki alışveriş merkezlerine hayran
BAKÜ Bakü, Arnavutluk, Mısır ve Erbil’de de çalışmaya başladıklarını söyleyen Avi Alkaş, “Özellikle Mısır ve Erbil halkları Türk markalarına ve AVM’lere hayran. Ülkemizdeki AVM modellerini ve Türk markalarını kendi pazarlarına taşımak istiyorlar. Paraları çok ama şu anda harcayacak yerleri yok. Bu yüzden büyümek için doğru pazarlar” dedi.
Ofis kiraları yüzde 25 geriledi
JLL raporundaki bazı sonuçlar şöyle:
İstanbul ofis piyasasında yıllık azami kira 2009 ’un ilk yarısında yüzde 25 düşerek 350 Euro’ya geriledi.
w iki yıl İstanbul’da gözlenen güçlü kiracı talebi, 2009’un ilk yarısında yavaşladı.
Küresel daralmanın etkisi olsa da merkezi iş alanlarındaki kısıtlı arz, boşluk oranlarının artmasını engelledi.
Aynı dönemde bu oran Prag’da yüzde 10, Moskova’da yüzde 17, Budapeşte’de yüzde 14 ve Varşova’da ise yüzde 4.5 oldu.
2009’un ilk yarısında İstanbul’da yaklaşık 120 bin metrekare ofis alanı eklendi.
İkinci yarıda yüzde 65’i Ümraniye’de olmak üzere 123 bin metrekare civarında A sınıfı ofis arzının gerçekleşmesi bekleniyor.
Ankara ofis piyasasına yaklaşık 73 bin metrekare yüksek kalitede ofis projesinin girmesi bekleniyor.