Alışveriş durdu dolarlı kira dondu

Büyük alışveriş merkezleri ödemesini zamanında yapan kiracıları için dolar kurunu sabitledi. Alışveriş merkezlerinde dolar 700 bin ile 850 bin lira arasında sabitlendi. Ancak, tüm bunlara karşın ödeme güçlüğü çeken ve başta Akmerkez'de olmak üzere kapanan pekçok mağaza var.

Devalüasyonla birlikte satışların durduğu ve mağazaların iflasın eşiğine geldiği büyük alışveriş merkezleri dövizle kira ödeyen kiracılarına dolar indirimi yaptı. Genellikle mayıs ayına kadar sabit döviz kuru uygulamasından yararlanmanın önkoşulu ise, kiraların zamanında ödenmesi.

Ekonomik krizle birlikte sıkıntıları artan mağaza sahiplerinin, bir de dolarla kira ödemek zorunda kalması alışveriş merkezi yöneticilerini harekete geçirdi. Ödemelerin zamanında yapılmamaya başlanması, başta Akmerkez'de olmak üzere birçok mağazanın kapanması alışveriş merkezlerinde farklı uygulamaları gündeme getirdi. Öncelikle kiralarını zamanında ödeyen mağazalar için dolar kurunu sabitleyen alışveriş merkezlerinde, özel anlaşmalar da yapılmaya başlandı. Dolar kuru Migros Alışveriş Merkezi'nde 720 bin, Galeria'da 785 bin, Carousel'de 850 bin, Akmerkez'de 750 bin, Capitol'de 700 bin, Profilo'da 850 bin lira olarak sabitlenirken Carrefoursa dolar üzerinden ödenen kiralarda yüzde 40 indirim yaptı.

ETKİNLİKLER ARTTI

Satış yapamayan ve kiralarını zamanında ödemekte güçlük çeken kiracılarının sorunlarına çözüm arayan birçok alışveriş merkezi, müşteri akışını canlandırmak için düzenledikleri özel gün etkinlikleri artırdı. Mağaza sahipleri de satış yapabilmek için, indirimle girdikleri yeni sezona bir de nakit ödeme indirimleri uygulamaya başladı. Bazı mağazalar geçen sezondan ellerinde kalan ürünleri maliyet fiyatına satarken, bazıları da belirli oranlardaki alışverişlere hediye vermeye başladı.

Sezon başlangıcı olmasına karşın bazı mağazalar etiket fiyatı üzerinden yüzde 20'lere varan indirimler yapmasına karşın müşterilerin tercihi bugünlerde daha çok kredi kartı ve taksit kartlarla alışveriş yapmaktan yana. Büyük alışveriş merkezlerinde krizden en az etkilenen mağazalar ise süpermarketler. Giyim, hediyelik eşya ve güzellik ürünlerinin satışları gıda ürünlerine göre satış oranı oldukça düşük.

BEYMEN'E YÜZDE 20 İNDİRİM

Ekonomik krizin yarattığı sıkıntıyı en çok hisseden alışveriş merkezlerinden biri de Akmerkez. Yerli ve yabancı yaklaşık 250 mağazanın bulunduğu Akmerkez'de Abbate, İGS, İpekyol, Polin, Ertuğrul, Burberrys's, Lee Cooper gibi birçok mağaza Akmerkez'deki şubesini kapatma yoluna gitti. Bu mağazalar gibi kirasını çok yüksek bulduğu için Akmerkez şubesini kapatarak başka bir yere taşınmak isteyen Beymen'e ise yüzde 20'lik kira indirimi yapıldı. Akmerkez yönetimi konu hakkında bilgi vermezken, edindiğimiz bilgiye göre, Akmerkez'de doların yükselmesiyle birlikte 50 metrekarelik bir dükkanın aylık kirası bile 10 milyar lirayı buluyor. Akmerkez yöneticilerinin, Beymen'in taşınmasını alışveriş merkezine sağladığı prestij açısından önlemeye çalıştığı söyleniyor.

Alışveriş merkezlerinde son durum

AKMERKEZ

Döviz kuru: Nisan ayından itibaren dolara bağlı kiralarda yüzde 50'lik indirim yapıldı. Buna göre dolarda alt limit 750 bin lira.

Boş dükkán sayısı: 17 dükkan boş. Daha önce kapanan İGS, Lee Cooper, Yeni Moda Çanta'ya, krizle birlikte Zeropoint, Polin, Camel Trophy, Abbate, Burberrys, Ravage, Joker, Panço, Lapin Hause, Ertuğrul, İpekyol, Free Mental, Vip Turizm ve bir kumaş mağazası eklendi. Yeni kiracı DKNY'nin yakında açılması bekleniyor. Ancak kapanmanın eşiğinde olan pekçok mağazadan da söz ediliyor.

Satış oranı: Esnafın deyimiyle ‘‘iki aydır sinek avlanıyor.’’ Ziyaretçi sayısında bile gözlü görülür bir düşüş yaşanıyor.

Ödemeler nasıl yapılıyor: Yaygın ödeme şekli taksit kartlar. Kredi kartı da kullanılıyor. Peşin ödeme çok az.

CARREFOURSA

Döviz kuru: Dolarla olan kiralarda yüzde 40'lık indirim yapıldı. 10 bin dolarlık bir dükkanın kirası 6 bin dolara inmiş durumda.

Boş dükkán sayısı: Ümraniye ve Kozyatağı Carrefoursa'da da boş dükkán bulunmuyor.

Satış oranı: Her iki Carrefoursa'da da satışlar yüzde 30'la yüzde 50 arasında azaldı. Bazı mağazalar stoklarını cazip fiyatlarla satmayı deniyor.

Ödemeler nasıl yapılıyor: Ödemelerin büyük kısmı taksit kartla yapılıyor. Kredi kartına göre nakit ödeme oranı daha düşük.

BEYLİKDÜZÜ MİGROS ALIŞVERİŞ MERKEZİ

Döviz kuru: Mart ayında 720 bin lira olan dolar, nisan ayı için 790 bin liraya sabitlendi. Dolar kuru temmuz ayına kadar enflasyon artış oranına göre ayarlanacak.

Boş dükkán sayısı: Kriz sonrası boşaltılan mağaza yok. Fakat kriz öncesi boşaltılan FBI mağazasının yeri halen boş.

Satış oranı: Ziyaretçi sayısında bir düşüş yok, fakat satışlar yüzde 40 ile 60 arasında bir azalmış durumda.

Ödemeler nasıl yapılıyor: Büyük bir çoğunluk peşin alışveriş kolaylıklarından yararlanıyor. Kredi kartı ve taksit kartları tercih edenlerin sayısı da az değil.

CAPİTOL

Döviz kuru: Mayıs ayına kadar dolar 700 bin lira. Bazı kiracılar ödemelerini euro üzerinden yapıyor.

Boş dükkán sayısı: Boşaltılan mağaza yok. Ancak, mağazaların yüzde 10'unun kira ödeme güçlüğü çektiği söyleniyor.

Satış oranı: Satışların durma noktasına geldiğinden şikayet eden pek çok mağaza, yeni sezon açılışı yapmakta zorlanıyor. Ziyaretçi sayısınındaki düşüş yüzde 70'lere ulaşmış durumda.

Ödemeler nasıl yapılıyor: Alışveriş yapanların yüzde 90'ı kredi kartı ve taksit kartları tercih ediyor. Nakit alışveriş yok denecek kadar az.

CAROUSEL

Döviz kuru:Mayıs sonuna kadar dolar 850 bin lira.

Boş dükkán sayısı: Krizden önce boşaltılan Egebank ve Dünya Gençlik Merkezi'nin dükkánları hálá boş. Egebank'ın kira sözleşmesi bitmediği için bulunduğu yer kiraya verilemiyor. Dünya Gençlik Merkezi'nin yeri ise Carousel tarafından çocuk oyun parkuru haline getirilecek.

Satış oranı: Şubat kriziyle birlikte satışlar yüzde 35 ile yüzde 50 arasında düşmüş durumda. Fiyat soran çok ama satın alan pek yok.

Ödemeler nasıl yapılıyor: Büyük çoğunluk taksit kartları tercih ediyor. Peşin alışveriş yapanların sayısı gün geçtikçe azalıyor.

PROFİLO ALIŞVERİŞ MERKEZİ

Döviz kuru: Şubat ayından itibaren dolar kuru 850 bin lira.

Boş dükkán sayısı: Kapanan oluyor ancak, yeni kiracı da geliyor. Teddy Clup'ın yerine B&G Store, Escarella'nın yerine Mavi Jeans, kriz nedeniyle kapanan hediyelik eşya mağazasının yerine ise Siemes açıldı.

Satış oranı: Kurban Bayramı'ndan bu yana doğru dürüst satış yok. Mağaza sahipleri bazı günler siftah yapamadan kapattılarını söylüyor. Yemek katı ise krizden pek etmilenmiş değil. Bunun nedeni de civardaki işyerlerinin çalışanlarının öğle yemeklerini Profilo'da yemeleri.

Ödemeler nasıl yapılıyor: Taksit kart kullanımı arttı. Nakit kullanımı ise giderek azalmakta.

GALLERİA

Döviz kuru: Haziran ayı sonuna kadar dolar 785 bin lira.

Boş dükkán sayısı: Bir tane boş mağaza var. Kriz öncesi Navigara tarafından boşaltılan dükkanın yeni kiracısı Sarar henüz hizmete girmedi.

Satış oranı: Satışlar, Şubat kriziyle birlikte düşmeye başladı. Düşüş oranı yüzde 40'ları aşmış durumda. Sezona indirimle giren pekçok mağazada, peşin ödemelere ayrıca yüzde 20'lere varan oranlarda indirim yapılıyor.

Ödemeler nasıl yapılıyor: Yoğun olarak kredi kartı ve taksit kartlar kullanılıyor. Peşin ödeme indirimleri de etkili oluyor.