Akünün süresi nasıl uzar?

1.Bölüm: Yerliler o kadar kuvvetli ki yabancılar piyasaya giremiyor 

eguler@hurriyet.com.tr

- Aküde toplam kaç markanız var?

İnci vardı, EAS vardı şimdi bir de Hugel geldi. Yaklaşık 1 ay önce onu bayilerimize aldık.

- Üçünün birbirinden farkı ne?

Türkiye'de akünün şöyle bir şanssızlığı var: Akü aslında çok emek isteyen, devamında da arkasında da güvence isteyen bir ürün. Ama Türkiye’de merdiven altı üretim dediğimiz üretim söz konusu. Çünkü akü dediğinizde  plastik bir kutunun içindeki bir donanımdan bahsediyorsunuz. Sonuçta içinde birçok teknolojik değişim olsa da dışarıdan baktığınızda dikdörtgen bir kutu ve iki tane kutup başı...

Burada çok radikal bir değişiklik olmadığı için de baktığınız zaman aynı şey görüyorsunuz. Merdiven altında da üretilse işte 5–10 milyon dolarlık yatırım yapılan bir fabrikada da üretilse aynı şey görüyorsunuz. Dolayısıyla tüketici bunun farkını ancak canı yandıkça, kullandıkça görüyor. Bu merdiven altı üretimin pazarda sizinle nasıl karşılaştığı önemli. Sonuçta onlar kayıtdışı, vergisiz ve faturasız çalışıyor. Dolayısıyla böyle bir rekabet etme söz konusu.

- Pazarın ne kadarı kayıtdışı?

Bundan 4–5 sene öncesine kadar yüzde 30'lar seviyesindeydi. Şimdi ise 15 ila 20 arasında.

Dolayısıyla sizin aşağıda hâla rekabet etmek zorunda olduğunuz ve marka gücü olmayan bir bölüm var. Bizim de İnci veya EAS markasını onlarla rekabet eder duruma getirme şansımız yok. O nedenle bir üçüncü markayı, Hugel’i piyasaya sürdük.

— Kalite farkı var mı?

Hayır, bizim öyle bir şansımız yok. İnci'nin kalitesi neyse Hugel’in kalitesi de çok yakındır ona.

- Fiyatları mesela ne kadar farklıdır?

Hugel İnci'den ortalama yüzde 15 daha ucuz.

- Akü fiyatları ne kadar ortalama?

Ortalama akü fiyatları 80-100 lira arasında değişir.

Aslına bakarsanız akü arabadaki önemi açısından en ucuz maliyetli üründür. Yeni nesil arabalar aküyü 4 hatta 5 seneye kadar kullanır. Akünün resmi olarak garanti süresi 2 yıldır. Ama 15 yıldır aküsünü çıkarmamış arabalarla da karşılaşıyoruz. Geçenlerde bir araç geldi, 14 senedir aynı aküyü kullanıyor...

Akü böyle bir ürün. Yani düşünün ki 100 lira veriyorsunuz ve ortalama 4 sene boyunca kullanıyorsunuz.

- Akünün ömrü neye göre değişiyor?

Genellikle yıla ama ticari durumu konuşuyorsak kilometreye göre değişiyor.

- Kaç kilometrede biter ortalama bir akü?

Öyle bir değeri yok.

- Kimisi 15 yıl kullanıyor dediniz. Neye göre 15 yıl kullanabiliyor kendi aküsünü?

Şimdi bir kere arabasını çalıştırdıktan sonra aküde ömrü belirleyen en önemli şey, arabayı stop edene kadar olan sürede arabanın çalışması için ihtiyacı olan ve aküden kullandığı enerjiyi geri şarj etmesi.

- Nedir peki bunun süresi?

60–70 km hızla belli bir devirde çalıştığı zaman 15–20 dakikada enerjiyi geriye alabiliyor. Ama eğer evinizle işiniz çok yakınsa işte o zaman belli bir sürede 2 ayda, 3 ayda, 5 ayda bir aküyü satın aldığınız yere gidip akünün şarj durumunu bir ölçtürmeniz lazım. Bunu yaptığınız zaman akünün ömrünü ciddi bir şekilde uzatıyorsunuz.

- Ücretsiz mi bu?

Eğer ürün bizim ürünümüzse ücretsiz yapıyoruz. Ama değilse de çok cüzi bir ücreti var.

- Başka nelere dikkat etmek gerekir?

Kutup başlarının temiz tutulması lazım. İsteyen herkes eski bir diş fırçasıyla ve sıcak suyla rahatlıkla yapabilir.

- Ne kadarda bir temizlenmesi gerekir?

3 ila 6 ayda bir. Birazda arabayı nerede ve hangi koşulda arabanızın çalıştığına bağlı. Bir de eğer akünüz tam kapalı değilse su seviyesine bakılması lazım.

- Su mu koyacağız?

Saf su olmalı. Orada yapılan hatalardan biri de asitli su konulmasıdır. O da akünün ömrünü hızla bitirir.

Bir de artık şu var. Sonuçta bizim sattıklarımız starter aküdür, yani arabanın çalışması için ihtiyaç duyulan enerjiyi karşılayan aküdür. Ama otomobil sanayindeki değişmeler, gelişmeler işte alarm, uzaktan kumanda, kapı kilitleri, CD çalar filan bunlar araba çalışmadığı zaman da aküden enerjiden alan şeyler...

- Akünün ömrünü kısaltıyor mu bunlar?

Zorluyor. O nedenle aracınıza aküyü seçerken o aracın diğer donanımlarına da uygun akünün seçilmesinde fayda var. Standart akü 12 volt 60 amperdir ama eğer ilave donanımlarınız varsa 12-66 veya 12-72 almanız lazım.

- Akü durduk yere biter mi?

Biter.

- Yani ömrü dolmuştur ve bitmiştir öyle mi?

Evet.

- Bunu anlamamızın bir yolu var mı?

işte bunu anlamanızın en önemli yolu 'ben bu aküyü ne zaman satın aldım?' diye biliyor olmanız lazım. İki veya üç yıldan sonra kontrol ettirmeniz lazım. Ya da siz voltmetreyle kendiniz kontrol edeceksiniz.

Yoksa arabayı park edersiniz, bir bakarsınız ertesi sabah çalışmaz. Benim şimdiye kadar gördüğüm bütün tüketici sohbetlerinde de maalesef o çalışmadığı gün ya doktora ya okula ya bir toplantıya ya da havaalanına yetişeceğimiz bir zamandır.

- Araba akü yüzünden çalışmadığında ne yapacağız?

Eskiden olsa arabalar uygun bir yokuş bulunup vurdurulur ve en yakın akücüye gidilirdi. Ama şimdi yeni nesil arabalarda bu da çok fazla yapılamıyor.

- Neden?

Büyük bir kısmında yapılamıyor çünkü bu elektronik beyinli arabalarda o tip vurdurmalar ve zorla çalıştırmalar arabaya hasar verebiliyor. O nedenle yapmanız gereken şey en yakın akücüye ulaşabilmek.

—  Takviye kablosu kullansak? Onda bir sıkıntı var mı elektronik beyin filan?

Şimdi her araba için sıkıntısız diyemem çünkü bütün araba modellerinin verdiği reaksiyonlarını bilmiyorum. Ama genellikle yurtdışında da çok kullanılan bir yöntem. Hatta bildiğim kadarıyla Çin’in ya da Uzak Doğu’nun sert iklimli birçok yerinde o takviye cihazı herkesin kendi bagajında bile var.

— Uzun süre çalıştırılmayan araçlarda akü boşalıyor mu?

Evet oluyor. Bizim genellikle önerdiğimiz şey eğer çok uzun süre çalışmayacağı biliniyorsa, tabii arada da başka elektronik aksam problem yaratmayacaksa, kutup başlarının sökülmesi en doğru yoldur.

- Uzun süre derken neyi kastediyoruz?

Aslında arabada kullanılan donanıma bağlı. Eğer ilave bir donamınız yoksa ve araba 20 gün-1 ay çalışmayacaksa mutlaka kutup başlarının sökülmesi lazım.
Yoksa bir anda bakarsınız akü bitmiş olabilir.

Akü kullanımı gittikçe daha da artacak. Yakın zamanda bana göre evlerde, ofislerde, arabalarda ikinci ve üçüncü akülere ihtiyaç olacak. Çünkü arabanızdaki donanım değiştikçe bu starter akü o donanıma hizmet veremez hale gelecek. Ve arabada 2 tane akü olacak... Bir tanesi arabayı çalıştırmak için bir tanesi de arabanın diğer donanımlarının ihtiyacı olan enerjiyi sağlamak için...

Ayrıca biliyorsunuz fosil yakıtlar ve enerji kaynakları tükeniyor dünyada. Güneş enerjisi deseniz gündüz evet güneş ama gece ne yapacaksınız? Gündüz o güneş enerjisini alıp depolamanız gerekiyor ki gece kullanabilesiniz. Rüzgar ve dalga enerjisi de aynı şekilde. İşte bunları depolamanızın yolu da akü... Belli bir şebekeden düzenli olarak beslenemiyorsanız öyle yapmak zorundasınız. Dolayısıyla depolanabilir enerji kaynaklarına yöneldikçe akünün kullanım yeri ve kullanım çeşitliliği gittikçe artacak.

- Hibrid araçlar için bir akü projesi vardı...

Evet o çok merak edilen bir olay. Türkiye şu anda ticari grup için akü çalışması yapıyor ve bizim akümüz hazır aslında. Arçelik, Tübitak ve İnci Akü işbirliğinde bir çalışma yapılıyor. Burada herkes tabi kendi payına düşeni yapıyor. Kimisi yazılımını yapıyor kimisi elektronik motorunu yapıyor... Biz de aküyle ilgili olan yerini yapıyoruz.

- Ürün ne zaman çıkacak?

Ürünün çıkabilmesi için önce arabanın üretilebiliyor olması lazım. Henüz onun tarihini tam olarak bilemiyorum. Ama akü olarak biz hazır durumdayız.

- Binek için bir çalışma yok mu?

Türkiye’de yok.

- Olmaz mı peki?

Olabilir tabii. Biz şimdi ticari olarak bunu üretilebiliyor duruma geldiysek binek için de üretebiliriz