AKP rantiyeyi koruyor hayat standardıyla vuruyor

Hazine Bonosu'ndan ve faizsiz bankalardan 607 milyar liraya kadar gelir elde edenleri beyannameli vergiye sokmayan AKP Hükümeti, hayat standardına dönüşle 1.6 milyon küçük esnafı zorlayacak. Böylece beyannameli vergiye giren rantiye sayısı birkaç bin kiÅŸiyi geçmezken, küçük esnafın ‘‘kazansa da-kazanmasa da’’ vergi verecek olması tepki topladı.TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 2002 yılı gelirlerine uygulanmak üzere kabul edilen ve ‘‘hayat standardı uygulaması’’nın yeniden getirilmesine iliÅŸkin tasarı daha yasalaÅŸmadan büyük tepki çekti. Mali Milat'ı kaldırırırken hayat standardına dönülmesini içeren yasa tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nun raporu hazırlanamadığından bugünkü genel kurula kaldı. Önceki gün komisyonda görüşülürken AKP milletvekillerinin verdiÄŸi önergelerle önemli maddeler eklenen tasarı bu deÄŸiÅŸiklikliklerle kabul edilmiÅŸti. Komisyonda halen süren rapor yazımı tamamlanarak, tasarı bugünkü genel kurulda saat 15.00'ten itibaren ele alınacak. Hükümet tasarı üzerindeki son hazırlıkları yaparken, tasarının içeriÄŸine iliÅŸkin açıklamalar büyük tepki yarattı. Hazine bonusundan 607 milyar liraya kadar faiz geliri elde edenden vergi alınmayacağı, buna karşılık ‘‘esnaf ve tüccarın zarar etse dahi belirlenen tutarları vergi olarak ödemesi’’ anlamına gelen hayat standardı uygulamasına dönüleceÄŸi açıklamalarına dün sabahtan itibaren tepki yaÄŸmaya baÅŸladı. YATA KATA EK VERGÄ°Hayat standardına esas olacak temel gÅŸ'stergeler; birinci sınıf tacirler için 8 milyar 500 milyon lira, ikinci sınıf tacirler için 4 milyar 750 milyon lira, serbest meslek erbabı için 7 milyar 800 milyon lira olacak. Ancak, yükümlünün belli özelliklere sahip otomobil, gayrimenkul, yat, kat, kotra, yarış atı varsa ve ÅŸoför, mürebbiye aşçı, bahçıvan çalıştırıyorsa, her biri için belirlenmiÅŸ ‘ek tutarları’, beyannameyi verirken gösterge rakamlarına eklenecek. Tasarıya eklenen maddeye göre, 11 yaşından büyük bir taşıtla nakliyecilik yapanlar, hayat standardı gösterge tutarından yüzde 50 indirimli yararlanacak. KÄ°ME UYGULANMAYACAKNoter vekilleri, geçici yetkili noter yardımcıları, ruhsatlı dava vekilleri, ebeler, sünnetçiler, saÄŸlık memurları, arzuhalclire ve mesleki faaliyetleri yüksek öğrenim gerektirmeyen benzeri serbest meslek erbabına (Maliye bakanlığı saptayacak) Temel gösterge tutarları, büyükÅŸehir belediyesi sınırlarında faaliteytte bulunan yükümlülere yüzde 25 oranında arttırılarak uygulanacak. DiÄŸer yandan, kalkınmaya öncelikli yörelerde faaliyette bulunan yükümlülerde ise yüzde 50 oranında indirilerek dikkate alınacak. 1999'DA KALKTITam 20 yıldır vergi sisteminde yer alan ‘hayat standardı’, 1999 yılında kaldırılarak 2000 yılı gelirleri için uygulanmadı. Bunun için bir kanun deÄŸiÅŸikliÄŸi yapıldı. Ancak Sümer Oral'ın Maliye Bakanlığı döneminde 2001 yılı gelirleri için tekrar yürürlüğe sokuldu. Oral, hayat standardı kalktığı için 2000 yılında 500 bin kiyinin beyanname vermediÄŸinden yakınmış ve bu düzenleminin bir yıl için getirildiÄŸini savunmuÅŸtu. 2001 yılı gelirleri için en son 2002 yılı Mart ayında beyanname verilerek bu vergi ödenmiÅŸti. Ancak bu süre zarfında herhangi bir deÄŸiÅŸiklik yapılmadığı için vergi yükümlüleri 2002 yılı gelirleri için hayat standardı vergisi ödemeyeceklerini zannediyordu. Hangi mal Hayat Standardı Göstergesi’ni ne kadar artıracak?Yükümlünün kendisine, eÅŸine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduÄŸu diÄŸer kiÅŸilere ait özel binek otomobillerden herbiri için silindir hacmi 1600 cc'ye kadar araçlarda 1.1 milyar lira, silindir hacmi 1601-2000 cc arası araçlarda 1.7 milyar lira, silindir hacmi 2001 cc ve üzeri araçlarda 2.8 milyar lira eklenecek.Mülkiyeti yükümlünün kendisi, eÅŸi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduÄŸu diÄŸer kiÅŸilere ait, bizzat kullanılan birden fazla binalardan her biri için; yıllık emsal kira bedelinin yüzde 25'i eklenecek.Yükümlünün kendisine, eÅŸine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduÄŸu diÄŸer kiilere ait her bir hava taşıtı, yat, kotra, sürat teknesi için 11 milyar lira, 10 beygir gücü üstünde motorlu özel tekne için 2.2 milyar lira eklenecek. Özel hizmetlerde devamlı ve ücret karşılığı çalıştırılan ÅŸoför, mürebbiye, aşçı, hizmetçi, bahçıvan ve benzerlerinin her biri için 2.2 milyar lira, kaptan, pilot ve benzerlerinin her biri için 11.1 milyar lira eklenecek.Yükümlünün kendisine, eÅŸine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduÄŸu diÄŸer kiÅŸilere ait; her bir yarış atı için (taylar dahil) 2.8 milyar lira eklenecek. 1 trilyonluk Hazine bonosu olan vergi ödemeyecekMaliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın yaptığı açıklamaya göre, hazine bonosundan 607 milyar liraya kadar faiz geliri elde edenler, bu gelir için 2003 yılında vergi ödemeyecek. Böylece Bakanlar Kurulu'nca ‘‘stopaj oranı sıfır’’ olarak belirlenen devlet tahvili ve hazine bonosu alanlar için özel bir vergi avantajı da saÄŸlanacak. Yaptığımız hesaba göre; önümüzdeki yıl elinde 1.3 trilyon liraya kadar hazine bonosu bulunduranlar bu vergi avantajından yararlanacak.TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen tasarıya göre; 26 Temmuz ile 31 Aralık 2002 arasında ihraç edilen devlet tahvili ve hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ile bunların elden çıkarılmasından saÄŸlanan kazançlara iliÅŸkin istisnanın süresi 2003 yılı sonuna kadar ihraç edilecek tahvil ve bonoları da kapsayacak. Gelir Vergisi Kanunu'na 4710 sayılı Kanunla eklenen geçici 59'uncu maddeye göre, bu tarihler arasında ihraç edilen devlet tahvilleri ile hazine bonolarının faiz gelirleri ve elden çıkarılmasından saÄŸlanan diÄŸer kazançlar toplamının 50 milyar lirası gelir vergisinden istisna edilmiÅŸti. Kanuna göre 2002 ve izleyen yıllarda gelir vergisinden istisna edilecek tutar, bu tutarın her yıl için belirlenen yeniden deÄŸerleme oranında artırılması suretiyle bulunuyor. Yani 2002 yılında geçerli olan istisna tutarı 2001 yılında geçerli 50 milyar liralık tutarın 2002 yılı yeniden deÄŸerleme oranı ile deÄŸerlenmesiyle bulunuyor. Belirlenen oranlara göre 2002 yılı yeniden deÄŸerleme oranı 59. Aynı dönemdeki hazine bonosu ve devlet tahvili bileÅŸik ortalama faiz oranı da yüzde 67 olarak baz alındığında vergi indirim oranı yüzde 88'lere çıkıyor.Hükümet bunun sonucuna katlanırTOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸi) BaÅŸkanı Rifat HisarcıklıoÄŸlu, mali miladı kaldıran yasa tasarısına TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda verilen bir önergeyle eklenen hayat standardı ile ilgili olarak, hükümetin bu icraatının sonucuna katlanacağını söyledi. HisarcıklıoÄŸlu, ‘‘Kendileri karar verir, biz uygularız dedikten sonra, yapabilir. Bunun sonucuna da katlanırlar’’ dedi. Aygün: Rantiye 1 lira bile ödemiyorHayat standardı uygulamasının, Anayasa'ya ve adaletin özüne aykırı olduÄŸunu savunan Ankara Ticaret Odası BaÅŸkanı Sinan Aygün, 1.5 milyon esnafa, zarar etmesi halinde bile vergi getiren uygulamanın yeniden gündeme gelmesinden rahatsız olduklarını belirtti. Bu arada repo, faiz gelirleri ile hazine bonosu ve devlet tahvillerinden gelir elde edenlerin ‘‘1 lira’’ dahi vergi ödemediÄŸine dikkat çeken Aygün, bu yasanın , Anayasa'nın ‘‘herkes mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür’’ hükmüne aykırı olduÄŸunu söyledi.Anayasa’dan geri dönerASO (Ankara Sanayi Odası) BaÅŸkanı Zafer ÇaÄŸlayan, ‘‘hayat standardının bir gece operasyonuyla uygulamaya konulmasının, doÄŸru bir davranış olmadığını’’ söyledi. Söz konusu uygulamanın geçmiÅŸe dönük yapılmasından dolayı hukuki yönden de problem yarabileceÄŸini belirten ÇaÄŸlayan, ‘‘Zannediyorum böyle birÅŸey Anayasa Mahkemesi'nden geri döner’’ dedi. 607 milyarlık istisna birkaç yüz kiÅŸiyi geçmezHayat standandartı uygulamasının hem hükümetin taahütlerine hem de adalete aykırı olduÄŸunu savunan CHP Milletvekili Akif Hamzaçebi, şöyle konuÅŸtu:‘‘Böyle bir operasyonun Bakanlar Kurulu'ndan geçip gelmesi gerekirdi. Bu haliyle gelmesi hiç de şık olmadı. Kayıtdışını vergilemekten vazgeçiyorsunuz, mücadeleyi bırakıyorsunuz, 607 milyara kadar tahvil ve bono faizini vergiden istisna ediyorsunuz. Ondan sonra esnafa vergi getiriyorsunuz.’’Akif Hamzaçebi, elde ettiÄŸi 607 milyar liralık hazine gelirinden vergi ödemeyecek durumda olan kiÅŸilerin sayısının ‘‘birkaç yüz kiÅŸi geçmeyeceÄŸini’’ söyledi.Hayat standardının hedefi 600 trilyon liraGelirler Genel Müdür Vekili Osman ArıoÄŸlu, hayat standartı uygulamasının vergideki gelir kaybını engelleyeceÄŸini söyledi. ArıoÄŸlu'nun verdiÄŸi bilgiye göre, hayat standardı esasının 2002 yılı başından itibaren uygulamadan kalkması, vergi gelirlerinde önemli bir azalmayı da beraberinde getirdi. Yapılan hesaplamalarda 2002 yılı gelirleri için önümüzdeki yıl mart ayında verilecek olan gelir vergisi beyannameleri ve buna baÄŸlı vergi ödemeleri sırasında, devletin 550-600 trilyon lira bir vergi kaybına uÄŸrayacağı anlaşıldı. Bu nedenle de verilen bir önergeyle hayat standardı esasının 2002 yılı gelirlerine de uygulanması, bu ÅŸekilde 2003 yılında 550-600 trilyon liralık kaybın telafisi amaçlandı. Â