Akıllı telefonda ‘uydu’ dönemi

Tarihler 6 Eylül 2022’yi gösterdiğinde teknoloji devi Huawei Çin’de bir etkinlik düzenledi ve amiral gemisi Mate 50 ailesini karşımıza çıkardı. Bu ailenin üstteki ana modelleri, Huawei tarafından daha önce sunulmamış bir özelliğe sahipti. Bu özellik akıllı telefon sektörünün en taze yeniliği olan uydu bağlantı desteğiydi. Bunun için özel bir donanım altyapısına sahip olan telefonlar, Çin’in GPS’e rakip olarak geliştirdiği ve 2020 yılından bu yana küresel kapsama sunan BeiDou Navigasyon Ağı’nı kullanabiliyor. Bu sistem sayesinde Huawei Mate 50 kullanıcıları telefonları normal olarak çekmiyor olsa dahi uydu bağlantısı üzerinden mesaj gönderebiliyor, konum paylaşabiliyor.

AMAÇ ACİL DURUMLAR

Bu sistemin amacı şimdilik kesinlikle normal internet bağlantılarının yerini almak değil. Yani uydu bağlantısı ile telefon görüşmeleri yapma, sosyal medyada gezinme ya da YouTube videoları izleme gibi bir amaç güdülmüyor. Burada odak nokta direkt olarak acil durumlar oluyor. Örneğin telefonların çekmediği yerleşim yerlerinden uzak bir bölgede yararlanarak mahsur kalan bir Huawei Mate 50 kullanıcısı, konumunu arkadaşlarına ya da resmi yardım kurumlarına bildirerek yardım alabilecek. Bu hayat kurtarma özelinde planlanan uydu bağlantı sürecini esas öne çıkaran isim ise teknoloji devi Apple oldu. Tarihler 7 Eylül 2022’yi gösterdiğinde dört farklı modelden oluşan iPhone 14 ailesi karşımıza çıkarıldı.

IPHONE DA KATILDI

Ailenin tüm üyeleri (iPhone 14, iPhone 14 Plus, iPhone 14 Pro ve iPhone 14 Pro Max) ortak olarak uydu üzerinden Acil SOS özelliğine sahipler. Bu özellik Huawei’nin kurduğu sistem ile benzer bir mantık ve amaç üzerine kuruluyor. Apple’a göre uydu üzerinden Acil SOS özelliği yazılımla derin bir şekilde entegre edilmiş özel bileşenleri bir araya getirerek antenlerin doğrudan uyduya bağlanmasını sağlıyor. Böylece hücresel ağ veya Wi-Fi kapsamı dışındayken acil çağrı merkezine mesaj gönderme imkanı elde ediliyor. Mevcut altyapıda uydular düşük bant genişliğine sahip hareketli hedefler olduğu için mesajların ulaştırılması bazı konumlarda dakikalar sürebiliyor. Apple’ın buna bir çözümü var.

KONUMU GÖSTERİYOR

Yapılan açıklamaya göre, iPhone 14 serisi, uydu üzerinden Acil SOS özelliği sayesinde kullanıcının durumunu değerlendiren birkaç yaşamsal soruyu önceden yüklüyor ve ona uyduya bağlanmak üzere telefonunu ne tarafa yöneltmesi gerektiğini gösteriyor. Ardından ilk sorular ve takip mesajları, Apple’dan eğitim almış ve kişiler adına yardım isteyebilecek uzman çalışanların bulunduğu merkezlere iletiliyor. Bu altyapı aynı zamanda hücresel bağlantı veya Wi-Fi bağlantısı olmayan durumlarda kullanıcıların ‘Bul’ özelliğinden yararlanarak bulundukları konumu uydu üzerinden paylaşmalarına da imkân tanıyor. Apple’ın Acil SOS özelliği, kasım ayında ABD ve Kanada’daki kullanıcılara sunulacak ve bu servis iki yıl boyunca ücretsiz olacak. iPhone 14’lerin bu özelliği daha sonra başka pazarlarda da sunması bekleniyor ancak bunları ne olduğu henüz açıklanmıyor. Bu konuda Samsung’un da Galaxy serisi telefonları için çalışmalar yaptığı duyuluyor.

MOBİL İNTERNETİ YAKINDA UZAY ÜZERİNDEN ALABİLİRİZ

Bu sistemler şimdilik spesifik olarak acil durumlar için tasarlanıyor. Ancak ileride kesin olarak değişecek. Hatta bunun için 10 yıl gibi bir süre beklememiz de gerekmeyecek. Örneğin SpaceX’in hali hazırda evlere, iş yerlerine ve deniz araçlarına uzaydan internet sunan Starlink sistemi herhangi bir aksilik olmazsa 2023 itibarıyla telefonlarda da kullanılmaya başlanacak. Bunun için “V2” isimli özel Starlink uydularını alçak dünya yörüngesine taşıyacak olan SpaceX, 2024 ya da 2025 sonrasında akıllı telefon dünyasına uzaydan interneti geniş çaplı olarak getirebilir ve bunun sonucunda yerel operatörler birçok bölgede oyunun dışında kalabilir. SpaceX’in uzaydan internet sunan Starlink’i daha önce 2023 yılında Türkiye’de açma planı da bulunuyordu. Ancak firma kısa süre önce bir adım attı ve 2023 hedefini resmi sitesinden kaldırdı. Güncel tarih şu an için bilinmiyor.