Akaryakıta binen vergide Avrupa'yla yarışıyoruz

Hükümet, akaryakıt istasyonlarındaki pompaları tam anlamıyla birer vergi memuru olarak kullanıyor. Bu durumu Devlet Bakanı Kemal Derviş de, ‘‘Devlete gelir yaratmak için akaryakıta zam yapıyoruz’’ sözleriyle açıklıyor. Peki, Türkiye'de akaryakıttan alınan vergiler çok yüksek mi? Benzinde Avrupa ortalaması olan yüzde 68.7'ye bakınca Türkiye'nin yüzde 72.9'luk oranı yüksek. Ama Avrupa'da vergisi bizden yüksek olanlar da var.DOLARIN nispeten düşük seyretmesi ve petrol fiyatlarında ciddi bir artış olmamasına rağmen, vergi sisteminin bozukluğu yüzünden Türkiye'de devletin en rahat vergi alabildiği akaryakıt sürekli zamlanıyor. Yüzde 18'lik KDV ve enflasyon oranında sürekli artan Akaryakıt Tüketim Vergisi (ATV) nedeniyle Türkiye, Avrupa'da akaryakıttan en fazla vergi alan ülkeler arasında bulunuyor.Fuel oil'den alınan yüzde 38.8 oranında vergiyle ilk sıraya oturan Türkiye, motorinden aldığı yüzde 64.9 oranında vergiyle dördüncü, kurşunsuz benzinden aldığı yüzde 72.9 oranında vergiyle de Avrupa'da yedinci en fazla vergi alan ülke konumuna geldi.Türkiye'de garantili vergi kaynağı olarak görülen akaryakıt ürünlerine uygulanan vergilerin toplamı bir yılda yüzde 144 oranında arttı.Ekonomi Muhabirleri Derneği'nin (EMD) önceki akşamki toplantısında bir soru üzerine akaryakıta yapılan zammın gerekçesine de değinen Devlet Bakanı Kemal Derviş, ‘‘Kamu gelirini artırmak için maalesef garantili olarak vergi sağlanabilen alanlara yöneliniyor. Türkiye'de vergi düzeni bozuk olduğu için böyle oluyor. Bu yapıyı düzeltebilir, vergiyi tabana yayabilirsek o zaman düzeltebiliriz’’ sözleriyle, vergi gerçeğini itiraf etmiş oldu.FUEL-OİLDE LİDERArkadaşımız Zeliha Aslan'ın yaptığı araştırmaya göre, Avrupa'da kurşunsuz benzinden en yüksek vergiyi yüzde 81.2 oranıyla İngiltere alırken, bu ülkeyi yüzde 77.9 oranıyla Almanya, yüzde 75.9'la Fransa, yüzde 73.8'le Hollanda, yüzde 73.4'le Danimarka ve yüzde 71.4'le de Belçika izliyor.Avrupa ortalaması 68.7 oranında gerçekleşen kurşunsuz benzinden en düşük oranda vergi alan ülke ise 46.1 oranıyla Portekiz.Motorinde Türkiye, İngiltere, Almanya ve Danimarka'nın ardından en yüksek vergi alan ülke. Avrupa vergi ortalaması 62.3 olan motorinden Türkiye 64.9 oranında vergi alıyor. Portekiz yüzde 52.4 oranında vergiyle yine akaryakıt ürünlerine en az vergi uygulayan ülke oluyor.Fuel Oil-6'da ise Türkiye yüzde 38.8 oranında vergiyle Avrupa'da ilk sırada yer alıyor. Fuel Oil'den alınan vergilerde Avrupa ortalaması yüzde 14.4 olarak gerçekleşirken, Türkiye ortalamadan yüzde 169 oranında daha fazla vergi alarak rekor seviyeye ulaşıyor.Sarper Petrolcülük Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Cengiz, geçtiğimiz yıl şubat ayında 100 liralık benzinde 58 lira olan verginin, bu yıl şubat ayında 75 liraya yükseldiğine dikkat çekerek ‘‘Petrol dağıtım şirketleri vergi tahsildarı gibi çalışıyor. Maliyet üzerinden kurşunsuz benzinde vergi oranları yüzde 267'den yüzde 500'e çıktı. Türkiye'de benzin fiyatlarının oluşumunda yüzde 15 rafineri payı, yüzde 4 dağıtım şirketi payı, yüzde 6 bayi payı etkili olurken vergi olarak da yüzde 75 pay düşüyor. Bunun sonucunda kurşunsuz benzin, maliyetinin 5 katına tüketiciye ulaşmaya başladı’’ dedi.207 bin liralık kurşunsuz benzin vergiyle 1.3 milyon lira oluyorBİR yılda kurşunsuz benzinde, Akaryakıt Tüketim Vergisi'ndeki (ATV) artış oranı yüzde 159'u, Katma Değer Vergisi'ndeki (KDV) artış da yüzde 100'ü buldu. Vergiler toplamındaki artış ise yüzde 144'e ulaştı. Geçtiğimiz yıl 196 bin 972 bin liralık benzinden ATV ve KDV olarak toplam 396 bin 49 lira vergi alınırken, bu yıl 206 bin 736 liralık benzinden alınan ATV ve KDV toplamı 968 bin 317 lira oldu. Geçtiğimiz yıl yüzde 58 olan vergi oranı bu yıl yüzde 74.4'e çıktı. Yapılan son zamla 1 milyon 300 bin liraya satılan kurşunsuz benzinde 206 bin 736 lira olan tavan fiyatına, 770 bin lira ATV ve 198 bin 317 lira KDV ekleniyor. Dağıtım şirketi ve bayi payı olarak da 115 bin 862 lira ödeniyor. Bunun sonucunda 206 bin 736 bin liralık bir litre kurşunsuz benzin vergiler, bayi payı ve taşıma masraflarıyla birlikte, şu anda tüketiciye yüzde 528.8 oranında artarak ulaşıyor. Geçtiğimiz yıl Mart ayında ise 196 bin 972 lira litre tavan fiyatı olan benzinden 297 bin 27 lira ATV alınıyordu. 84 bin 224 liralık dağıtım şirketi ve bayi payıyla birlikte 4 bin 260 lira nakliye masrafı eklenince benzin 582 bin 483 liraya çıkıyordu. Bu rakamdan alınan yüzde 17 oranındaki 99 bin 22 liralık KDV'yle birlikte benzinin fiyatı da 681 bin 500 lira oluyordu. Bunun sonucunda geçen yıl 196 bin 972 liralık benzin vergiler, bayi payı ve taşıma masraflarıyla tüketiciye yüzde 245 oranında artarak ulaşıyordu.