Akaryakıt fiyatlarına zam baskısı
Güncelleme Tarihi:
Akaryakıtta, en son zammın yapıldığı 27 Şubat'tan bu yana, ham petrol fiyatları ve kur artışı paralelinde rafineri çıkış fiyatında yaşanan yüzde 25 dolayındaki artış, ÖTV miktarı düşürülerek pompaya yansıtılmadı. Ancak, Maliye gelirlerindeki düşüş nedeniyle, maliyet artışlarının pompaya yansıtılmasını gündeme getirdi.
Ham petrolün varil fiyatının 40 dolar civarına yükselmesi ve kurlarda son dönemde yaşanan hızlı artışlar, akaryakıtta zam baskısını artırdı.
Akaryakıtın rafineri fiyatında yaşanan artışları pompa fiyatına yansıtmamak için bir süredir yapılan ÖTV indirimleri, Maliye'nin gelirinde yaşanan düşüş nedeniyle artık sürdürülemez noktaya geldi. Akaryakıta zam yapılmaması bütçe gelirlerini tehdit etmeye başladı.
IMF'nin istediği ek kaynak paketi kapsamına akaryakıta en son zammın yapıldığı 27 Şubat'tan bu yana, rafineri çıkış fiyatları kurşunsuz benzinde yüzde 25.4, süper benzinde yüzde 25.3, motorinde yüzde 33.3 artış gösterdi. Ancak anılan dönemde rafineri satış fiyatında yaşanan artışlar, akaryakıttan alınan ÖTV miktarları aşağı çekilerek, TÜPRAŞ'ın dağıtım şirketlerine satış fiyatına ve pompa fiyatlarına yansıtılmadı. Fiyat artışının pompa fiyatlarına yansıtılmaması için ÖTV miktarı kurşunsuz benzinde yüzde 9.9, süper benzinde yüzde 9.4, motorinde yüzde 16.3 düşürüldü.
MALİYE'NİN GELİRİ AZALDI
Ancak akaryakıttan alınan ÖTV ve KDV miktarlarının düşmesi nedeniyle Maliye'nin gelirinde azalma yaşandı. Kurşunsuz benzinde metreküp başına alınan ÖTV miktarı anılan dönemde 1 milyar 4 milyon liradan, 904.5 milyon liraya çekildi. Bu üründen alınan KDV miktarı da 245.7 milyon liradan 244.3 milyon liraya düştü. Böylece anılan dönemde Maliye'nin bu üründe aldığı ÖTV miktarı yüzde 9.9, KDV miktarı da yüzde 0.6 azaldı.
Süper benzinde rafineri satış fiyatı 349.2 milyon liradan 437.4 milyona yükselirken, ÖTV miktarı 1 milyar 19 milyon liradan 923 milyona, KDV 246.3 milyondan 244.8 milyona çekildi. Bu dönemde metreküpü 322.8 milyon liradan 430.5 milyon liraya yükselen motorinden alınan ÖTV 731.5 milyon liradan 612.5 milyona, KDV de 189.8 milyondan 187.7 milyon liraya indi.
Akaryakıttan son haftalarda alınan ÖTV miktarları, IMF'nin yedinci gözden geçirme için öne sürdüğü ek kaynak sağlanması koşulunu yerine getirmek amacıyla belirlenen miktarların da altında seyrediyor. Dolayısıyla ÖTV artışı kısa bir süre dışında geçen aylarda Maliye'ye fazla bir ek vergi geliri sağlamadı.
YÜZDE 5.5 ZAM GEREKİYOR
Yapılan hesaplamaya göre ÖTV miktarını, 27 Şubat'ta ek kaynak yaratmak amacıyla çıkarıldığı miktara yeniden çıkarmak gerekirse akaryakıta yaklaşık yüzde 5.5 oranında zam yapılması gerekli olacak.