Afet yok ihale çok
Güncelleme Tarihi:
Afet ve salgın hastalık dönemlerinde yapılabilen ve istisna olarak kabul edilen pazarlık yöntemiyle yapılan ihaleler geçen yıl rekor kırdı. Herhangi bir afet durumu olmamasına rağmen bu gerekçeyle gerçekleşen ihaleler 37 milyar liraya çıkarken, pazarlık usulü ile yapılan ihalelerin toplam büyüklüğü 2016’ya göre ikiye katlanıp 45 milyar liraya ulaştı.
KAMUDA “pazarlıkla ihale” yöntemi, altın çağını yaşıyor. Ancak belirli durumlarda yapılabilen ve istisna kabul edilen pazarlık yöntemiyle ihaleler, 2017 yılında, bir önceki yıla göre ciddi ölçüde arttı. Pazarlıkla yapılan ihalelerin parasal büyüklüğü, yüzde 100’den fazla artarak 45 milyar TL’ye çıktı. Kamu İhale Yasası’na göre, ihalelerde pazarlık usulünün kullanılabilmesi için savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması, açık ihaleye teklif gelmemesi, ihalenin seri üretime konu olmayan nitelikte olması, işin karmaşık olması veya ihalenin toplam büyüklüğünün 225 bin TL’nin altında olması gerekiyor. Ayrıca doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması nedeniyle ihalenin ivedi yapılmasının zorunlu olması durumunda da pazarlık usulü kullanılabiliyor. Pazarlık usulüyle ihale yapıldığında, belirli istekliler ihaleye davet ediliyor ve ilana çıkma şartı bulunmuyor.
FİRMALAR ÇAĞRILIYOR
Rakamlar ise istisna olması gereken pazarlık yönteminin giderek daha çok kullanıldığını gösteriyor. 2016 yılında kamu alımlarının 21 milyar 712 milyon TL’lik bölümü pazarlık yöntemiyle yapılmıştı. 2016 yılında yapılan ihalelerin yüzde 14’ünde pazarlık yöntemi kullanılmıştı. 2017 yılına ilişkin yeni yayınlanan istatistiklere göre, pazarlıkla yapılan ihalelerin toplam büyüklüğü 2017 yılında 45 milyar 343 milyar TL’ye çıktı. Bu rakamlarla birlikte, pazarlık yöntemiyle yapılan ihalelerin toplam ihale pazarı içindeki büyüklüğü de yüzde 21’e çıktı.
Pazarlık yönteminde idarelerin en çok kullandığı gerekçe de, “afet ve salgın hastalık” oldu. 2017 yılında pazarlık usulüyle yapılan 45 milyar liralık ihalenin 36 milyar 950 milyon TL’sinde “afet ve salgın hastalık” gerekçesi kullanıldı. Geçen yıl ise söz konusu tutar 17 milyar 354 milyon 733 bin TL idi. Dolayısıyla afet ve salgın hastalık gerekçesi kullanılarak pazarlık yöntemiyle yapılan ihalelerin parasal tutarı ikiye katlanmış oldu.
