Nilgün KARATAŞ
Oluşturulma Tarihi: Kasım 04, 2002 07:45
İstanbullu tekstilci Kenan Küçükkutlu da yatırımlarını kriz döneminde Bulgaristan'a taşıyan Türk tekstilcilerinden biri oldu. Adidas'ın önerisi üzerine Bulgaristan'da üretime başlayan Jan Tekstil, Silivri'de de yeni bir fabrika kurarak Türkiye'de de yatırıma devam etti.
DÜNYACA ünlü futbol takımlarının formalarıyla, İngiltere ve Yeni Zelanda'daki rugby takımlarının formalarını üreten Jan Tekstil, Adidas'ın tavsiyesi üzerine Bulgaristan'daki Türk yatırımcılardan biri oldu. İstanbul Levent'teki fabrikasında Bayern Munich, Real Madrid, Milan, Lazio, Ajax, PSV Eindhoven, Paris St.Germain gibi dünyaca ünlü pek çok takımın formalarını ve taraftar giysilerini üreten, ürünlerini başka markalar altında da olsa yüzde 100 ihraç eden Jan Tekstil, şimdi de Bulgaristan'ın Burgaz kentinden ihracat yapmaya başladı.
1997 yılından bu yana İstanbul'daki üretimiyle 62 ülkede yılda 3 milyondan fazla taraftarı giydiren Jan Tekstil'in sahibi Kenan C. Küçükkutlu, aslında Türkiye dışında bir ülkeye yatırım yapmaktan çok da memnun olmadığını ifade etti. Ancak, rekabet koşullarının bunu kaçınılmaz hale getirdiğini söyleyen Küçükkutlu Burgaz'a gidişlerini şöyle anlattı:
‘‘Krizin ilk patlak verdiği dönemde en iyi müşterimiz olan Adidas bize Bulgaristan'da yatırım yapma koşullarının çok uygun olduğunu ve bu ülkeye yatırım yapmamızı önerdi. Çünkü Bulgaristan'da üretim yapmak bizim maliyetlerimizi düşüreceği gibi Türkiye'deki belirsizlikten şikayetçi olan Adidas'ın da giderlerini etkileyecekti. Bunun üzerine Bulgaristan'ı inceledik. Bu ülkede yatırım kararı alınca Bulgaristan hükümeti bizi işsizliğin yoğun olduğu bölgelere yönlendirdi. Biz de Burgaz'ın Artos kasabasında açık artırma ile satışa çıkarılan bir arsaya talip olduk. Verdiğimiz fiyat diğerlerine göre düşüktü ancak, fabrika kurup işçi çalıştıracağımız için belediye arsayı bize verdi. 1 milyon dolarlık yatırım ve 500 işçi taahhüdü karşılığında arsayı bize sattı. Haziran 2004'e kadar da bize süre verdi. Global Soursing adıyla burada kurduğumuz şirkete 15 günde faaliyet izni verildi.’’
TÜRK VERİMLİ AMA...
Fabrikayı kurmadan önce nüfusunun yüzde 60'ı soydaş olan Aytos'ta devletten özel sektöre geçen eski bir televizyon fabrikasını kiralayarak üretime başlayan Küçükkutlu, ilk etapta 145 Bulgar vatandaşına istihdam yarattı. Asgari ücretin 60
dolar olduğu ve vergi alınmadığı Bulgaristan'ın verimlilik açısından Türkiye ile karşılaştırılamayacağını dile getiren Küçükkutlu, ‘‘Türkiye'de özellikle tekstil sektöründe yetişmiş insan gücü, kaliteli işçilik ve verim var, buradaki çalışanlarımıza henüz işi öğretiyoruz ama üretim koşulları Türkiye'den çok daha iyi’’ diye konuştu. Bulgaristan'da özel tevşikler bulunmadığını ancak mevcut koşulların teşvik gibi olduğunu ifade eden Küçükkutlu, ‘‘Elektrik maliyetleri Türkiye'deki maliyetlerinin yarısı kadar, yüzde 15 kurumlar vergisi, yüzde 10 da belediye vergisi var’’ dedi.
Adidas'ın yanı sıra Puma, Reebok, Champion, Kangol, Admiral, Esprit gibi markalara da üretim yapan Jan Tekstil'in geçen yılki cirosu 20 trilyon liraya ulaştığını söyleyen Küçükkutlu, büyüme hedeflerini Bulgaristan ile sınırlamadıklarını da vurguladı. Krizlerin ardından Türkiye ekonomisi biraz toparlanınca Levent'teki fabrikalarına ek olarak Silivri'de yeni bir fabri kurma projelerini hayata geçirdiklerini belirten Küçükkutlu, ‘‘Önceliği bu yatırıma verdik, Silivri'deki fabrikamız ocak 2003'te faaliyete geçecek Bulgaristan'daki yatırıma ancak ondan sonra başlayacağız’’ dedi. Küçükkutlu, yaklaşık 2 milyon dolara mal olan Silivri fabrikasının devreye girmesiyle günlük üretim kapasitesini 20 bindan 35-40 bin adede çıkacağını kaydetti. Halen İstanbul'da ve Burgaz'da 450 olan çalışan sayısına Silivri'de 600 kişiyi daha eklemeyi planladıklarını söyleyen Küçükkutlu, bundan sonraki hedefleri için de ‘‘Hiç bir şirketin kredibilite notu ülkesini geçemez ama biz uluslararası işlerde gelişmeyi düşünüyoruz’’ dedi. Birgün kendi markasıyla da üretim yapmak isteyen Küçükkutlu'nun üzerinde durduğu iki yol var: Ya bir dünya markasını satın almak ya da yepyeni bir ürün yaratarak kendi markasını koymak.
Bulgaristan'daki ilk Adidas mağazasını açtı
BUGÜNE kadar Adidasın taklitleriyle yetinen Bulgarlar'a orijinal ürünleri de Kenan Küçükkutlu satacak. Yeni pazarları rasına Bulgaristan'ı ekleyen Adidas, üretimin ardından mağazacılık konusunda da Küçükkutlu'yu partner seçti. Bulgaristan'ın batısında francihising yönetimiyle mağazalar açacak olan Adidas, ülkenin doğusunda açılacak mağazaların lisansını Küçükkutlu'ya verdi. Geçen hafta Bulgaristan'daki ilk Adidas mağazasını Fectory Outlet olarak ortağı Emin Emre ile birlikte Burgaz'da açan Küçükkutlu, yer bulur bulmaz sezon ürünlerini satan bir Adidas mağazasını da şehrin merkezine açacak.
Türk taraftarlar ucuz forma giyiyor
ALMANYA'dan Japonya'ya kadar pekçok taraftarı giydiren Kenan Küçükkutlu'ya göre, Türk taraftarlar orijinal formaya ilgi göstermiyor. Küçükkutlu'nun verdiği bilgiye göre, İtalya, İspanya, İngiltere gibi ülkelerde yılda 1 ile 2 milyon arasında taraftar forması satılıyor. Oysa Türkiye'de
Galatasaray'ın en parlak olduğu dönemde bile 20-30 bin forma satılmış. Genelde takımların sattığı formalar ise ancak 2-3 bin adette kalıyor. Oysa Jan Tekstil, Yeni Zelanda'nın rugby takımları için bile yılda 150-200 bin adet forma üretiyor. Rakamların bu kadar düşük kalmasının nedeni orijinal formaların fiyatlarının Türk taraftarlara yüksek gelmesi.